Trước những tác động của thuế quan Mỹ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực lên kế hoạch để thích ứng và giảm thiểu rủi ro. Theo báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), một trong những hướng đi được ưu tiên hàng đầu là tìm kiếm thị trường mới, đặc biệt là trong nhóm xuất khẩu. Cụ thể, hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang lên kế hoạch tìm thị trường mới để ứng phó với rủi ro thuế quan. Điều này không chỉ diễn ra trong lĩnh vực xuất khẩu mà còn được các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước chú trọng, với 34,9% lựa chọn hướng đi này.
Bên cạnh việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác. Điều này nhằm giảm sự phụ thuộc vào thị trường truyền thống và đa dạng hóa nguồn cung cấp nguyên liệu. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang tập trung vào việc tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và tập trung nhiều hơn vào giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.
Một số doanh nghiệp đã bắt đầu thực hiện kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu. Ví dụ, từ tháng 4, công ty SK Foods đã lên kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, UAE. Các doanh nghiệp thuộc nhiều ngành khác nhau cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại và mở rộng đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với các nước tiềm năng khác. Hiện Việt Nam có lợi thế với 17 FTA đã ký kết với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương. Phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng là điều cần thiết để giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu.
Các doanh nghiệp cũng khuyến nghị về các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ và Trung Quốc. Qua đó, họ hy vọng sẽ có thêm sự hỗ trợ để giảm thiểu tác động tiêu cực từ thuế quan và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
