Trung Quốc đã chính thức khởi công xây dựng một con đập thủy điện khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với tham vọng biến nó trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất trên thế giới. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã chủ trì lễ khởi công dự án này vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, dòng sông quan trọng chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh trước khi đổ ra biển. Dự án này đã được Bắc Kinh lên kế hoạch từ năm 2020 như một phần của kế hoạch phát triển 5 năm nhằm khai thác tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng. Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để triển khai.
Với công suất dự kiến đạt 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, gấp 3 lần công suất của đập Tam Hiệp, dự án này được cho là sẽ trở thành một trong những dự án thủy điện lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, dự án đã gây ra những lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và tác động môi trường.
Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể hỗ trợ phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án này sẽ bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (167 tỷ USD). Dự án chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực.
Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới, đã được thành lập để làm chủ đầu tư dự án. Động thái này đã thúc đẩy Ấn Độ đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh để khẳng định quyền sử dụng nguồn nước.
Ấn Độ và Bangladesh đã nhiều lần bày tỏ lo ngại về dự án này, cho rằng nó có thể ảnh hưởng đến nguồn nước và hệ sinh thái của khu vực. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn khẳng định rằng dự án sẽ được thực hiện một cách trách nhiệm và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến các quốc gia khác.
Đập thủy điện này được xem là một bước tiến quan trọng trong việc khai thác tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức về mặt môi trường và xã hội. Việc triển khai dự án này sẽ cần được theo dõi chặt chẽ để đảm bảo rằng nó được thực hiện một cách trách nhiệm và bền vững.
Trung Quốc đang nỗ lực để trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về năng lượng tái tạo, và dự án này là một phần của nỗ lực đó. Tuy nhiên, việc cân đối giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường vẫn là một thách thức lớn đối với Trung Quốc và các quốc gia khác trên thế giới.
