Ánh sáng mặt trời đã được chứng minh là có tiềm năng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng liệu pháp ánh sáng UV có thể giúp điều trị các tình trạng như đa hồng cầu, tiểu đường loại 1 và bệnh Crohn.

Các chuyên gia y tế như Tiến sĩ Prue Hart, giáo sư tại Đại học Tây Úc, và Tiến sĩ Richard Weller, giáo sư về Da học tại Đại học Edinburgh, đã nghiên cứu về tác động của ánh sáng mặt trời lên cơ thể con người. Tiến sĩ Hart cho biết ánh sáng mặt trời có thể giảm viêm, giảm căng thẳng và cải thiện hệ thống miễn dịch.

Ánh sáng mặt trời có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, hệ miễn dịch và các cơ quan khác. Nó có thể làm giảm viêm và cải thiện sức khỏe tổng thể. Tiến sĩ Weller cho biết có mối tương quan giữa mức độ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và tuổi thọ. Những người sống ở vùng có nhiều ánh sáng mặt trời thường sống lâu hơn.

Các nghiên cứu cũng cho thấy mối tương quan giữa mức độ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và tỷ lệ mắc bệnh. Những người sống ở vùng có ít ánh sáng mặt trời thường có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn. Tiến sĩ Hart và Tiến sĩ Weller cũng thảo luận về vai trò của vitamin D trong sức khỏe con người.

Vitamin D được tạo ra khi da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, Tiến sĩ Weller cho biết vitamin D không phải là yếu tố quyết định chính trong lợi ích sức khỏe của ánh sáng mặt trời. Ông cho rằng ánh sáng mặt trời có thể có tác động trực tiếp lên cơ thể con người.

Một số nghiên cứu đã cho thấy lợi ích của liệu pháp ánh sáng UV đối với các tình trạng như đa hồng cầu, tiểu đường loại 1 và bệnh Crohn. Tiến sĩ Hart cho biết có mối tương quan mạnh mẽ giữa mức độ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và tỷ lệ mắc bệnh ở Úc.

Tiến sĩ Weller cũng cho biết có mối tương quan giữa mức độ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và huyết áp. Ông cho rằng ánh sáng mặt trời có thể giúp giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Các bác sĩ da học thường khuyến cáo tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời do lo ngại về ung thư da. Tuy nhiên, Tiến sĩ Weller và Tiến sĩ Hart cho rằng lợi ích sức khỏe của ánh sáng mặt trời không thể bị bỏ qua.

Tiến sĩ Veena Vanchinathan, bác sĩ da học, cho rằng tiếp xúc với ánh sáng mặt trời có thể gây ung thư da và lão hóa sớm. Bà khuyến cáo nên hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và sử dụng kem chống nắng.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Weller cho rằng rủi ro của ung thư da không thể cân bằng với lợi ích sức khỏe của ánh sáng mặt trời. Ông cho rằng cần phải có một cách tiếp cận cân bằng hơn trong việc đánh giá lợi ích và rủi ro của ánh sáng mặt trời.

Tóm lại, ánh sáng mặt trời có thể có tác động tích cực lên sức khỏe con người, bao gồm giảm viêm, cải thiện hệ thống miễn dịch và giảm huyết áp. Tuy nhiên, cần phải có một cách tiếp cận cân bằng hơn trong việc đánh giá lợi ích và rủi ro của ánh sáng mặt trời.

Cung cấp dưỡng chất phù hợp với sự phát triển của trẻ là điều quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự trưởng thành toàn diện của trẻ. Tùy theo từng độ tuổi, nhu cầu về dinh dưỡng của trẻ có sự thay đổi để đáp ứng với sự phát triển không ngừng của cơ thể. Trong số các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ, vitamin D đóng vai trò quan trọng hàng đầu.

Vitamin D được biết đến với vai trò hỗ trợ sức khỏe xương và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Chất này đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể hấp thụ canxi một cách hiệu quả hơn, từ đó tăng cường sự phát triển và sức khỏe của xương. Không chỉ vậy, vitamin D còn có tác dụng giảm viêm và tăng khả năng miễn dịch của cơ thể trước các tác nhân gây bệnh. Nguồn cung cấp vitamin D có thể đến từ việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cũng như một số loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như cá hồi, sữa tăng cường và ngũ cốc.

Đối với trẻ em dưới 12 tháng tuổi, nhu cầu về vitamin D mỗi ngày để đảm bảo sự phát triển toàn diện của xương và sức khỏe tổng thể là 400 IU. Trong khi đó, đối với trẻ trên 12 tháng tuổi, nhu cầu này tăng lên đến 600 IU mỗi ngày. Điều này có nghĩa là việc bổ sung vitamin D trở nên cần thiết, đặc biệt là khi sữa mẹ không thể cung cấp đủ lượng vitamin D cần thiết cho trẻ.

Bên cạnh vitamin D, sắt cũng là một khoáng chất không thể thiếu đối với sự phát triển của trẻ em. Sắt có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan trong cơ thể thông qua hemoglobin trong máu. Oxy là yếu tố cần thiết cho quá trình sản xuất năng lượng trong tế bào. Khi cơ thể thiếu sắt, trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi và yếu đuối do không đủ oxy để duy trì các hoạt động của cơ thể.

Vitamin C là một loại vitamin giúp tăng cường khả năng hấp thụ sắt trong cơ thể. Khi kết hợp vitamin C với các thực phẩm giàu sắt, quá trình chuyển đổi sắt không heme thành dạng dễ hấp thụ hơn cho cơ thể sẽ được tăng cường. Điều này giúp tối ưu hóa quá trình sử dụng sắt của cơ thể.

Đối với trẻ em từ 1-3 tuổi, cung cấp khoảng 7 mg kẽm mỗi ngày là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện và duy trì chức năng miễn dịch khỏe mạnh. Việc cung cấp đủ kẽm trong giai đoạn này không chỉ hỗ trợ sự tăng trưởng mà còn giúp phát triển trí não của trẻ.

Tóm lại, để giúp trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh, các bậc phụ huynh cần chú ý đến việc cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ. Điều này không chỉ bao gồm việc cung cấp vitamin D, sắt, và kẽm, mà còn đòi hỏi sự quan tâm đến chế độ dinh dưỡng cân bằng và đa dạng để đảm bảo trẻ nhận được tất cả các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của mình.

Các nhà khoa học đã phát hiện một mối liên kết đáng ngạc nhiên giữa vitamin D và một gen duy nhất có tên SDR42E1. Gen này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể hấp thụ vitamin D, một chất dinh dưỡng cần thiết cho xương, cơ và hệ miễn dịch. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng gen này cũng đóng vai trò mạnh mẽ trong việc phòng chống ung thư. Khi họ tắt gen này trong các tế bào ung thư, các khối u đã ngừng phát triển.

Khám phá này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới nhằm ngăn chặn gen này để chống lại ung thư hoặc tăng cường nó để cải thiện sức khỏe trong các tình trạng khác như bệnh tự miễn. Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, không chỉ là một chất dinh dưỡng quan trọng mà còn là thành phần xây dựng cho calcitriol, một loại hormone giúp cơ thể hấp thụ canxi và phosphate – các khoáng chất cần thiết cho xương khỏe mạnh.

Calcitriol cũng hỗ trợ chức năng cơ và dây thần kinh khỏe mạnh, điều chỉnh sự phát triển của tế bào và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng đúng của hệ miễn dịch. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Frontiers in Endocrinology đã xác định gen SDR42E1 là cần thiết cho việc cơ thể hấp thụ vitamin D thông qua hệ tiêu hóa và xử lý nó tiếp theo.

Phát hiện này có thể có ý nghĩa lớn đối với các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc ung thư. Khi ngăn chặn hoặc ức chế SDR42E1, có thể ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư một cách có chọn lọc, theo Tiến sĩ Georges Nemer, giáo sư và phó dean nghiên cứu tại Đại học College of Health and Life Sciences tại Đại học Hamad Bin Khalifa ở Qatar.

Đội nghiên cứu được thúc đẩy bởi các nghiên cứu trước đó đã liên kết một đột biến cụ thể trong gen SDR42E1, nằm trên nhiễm sắc thể 16, với sự thiếu hụt vitamin D. Đột biến này đã rút ngắn sản phẩm protein của gen, khiến nó không hoạt động. Để khám phá vai trò của nó sâu hơn, đội nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 để vô hiệu hóa SDR42E1 trong một dòng tế bào ung thư đại trực tràng được gọi là HCT116.

Các tế bào này thường biểu hiện mức độ cao của SDR42E1, cho thấy rằng gen này có thể rất quan trọng đối với sự sống sót của chúng. Khi gen bị vô hiệu hóa, các tế bào ung thư không còn có thể phát triển mạnh. Hàng nghìn gen phản ứng – và khối u thu nhỏ khi bản sao SDR42E1 bị lỗi được đưa vào, khả năng sống sót của các tế bào ung thư giảm xuống 53%. Không ít hơn 4.663 gen ‘xuôi dòng’ đã thay đổi mức độ biểu hiện của chúng, cho thấy rằng SDR42E1 là một công tắc phân tử quan trọng trong nhiều phản ứng cần thiết cho sức khỏe của tế bào.

Những kết quả này cho thấy rằng ức chế gen có thể giết chết tế bào ung thư một cách có chọn lọc, trong khi để các tế bào lân cận không bị tổn thương. Một con đường hai chiều: chống ung thư hoặc tăng cường sức khỏe. Kết quả của chúng tôi mở ra các lộ trình tiềm năng mới trong ung thư học chính xác, mặc dù việc dịch thuật lâm sàng vẫn cần xác thực đáng kể và phát triển lâu dài.

Việc cắt giảm SDR42E1 không phải là ứng dụng duy nhất có thể được các nhà nghiên cứu nghĩ đến. Kết quả hiện tại cho thấy rằng SDR42E1 có thể cắt hai cách: tăng nhân tạo mức độ SDR42E1 trong các mô cục bộ thông qua công nghệ gen có thể có lợi tương tự, tận dụng các hiệu ứng sức khỏe đã biết của calcitriol.

Có thể tăng cường gen giúp ích trong các bệnh khác? Bởi vì SDR42E1 có liên quan đến chuyển hóa vitamin D, chúng tôi cũng có thể nhắm mục tiêu vào nó trong bất kỳ bệnh nào khác mà vitamin D đóng vai trò điều tiết. Tuy nhiên, các ứng dụng rộng rãi hơn phải được thực hiện một cách thận trọng, vì ảnh hưởng lâu dài của SDR42E1 đối với sự cân bằng vitamin D vẫn cần được hiểu đầy đủ.

Tham khảo: SDR42E1 modulates vitamin D absorption and cancer pathogenesis: insights from an in vitro model, của Nagham Nafiz Hendi và Georges Nemer, 27 tháng 5 năm 2025, Frontiers in Endocrinology. DOI: 10.3389/fendo.2025.1585859

Loãng xương thường được xem là bệnh lý của người cao tuổi, nhưng hiện nay ngày càng nhiều người trẻ mắc loãng xương thứ phát do lối sống thiếu lành mạnh. Minh Anh, 27 tuổi, là một trường hợp như vậy. Cô không có triệu chứng rõ ràng, nhưng khi khám sức khỏe định kỳ, kết quả đo mật độ xương DEXA cho thấy chỉ số Z-score là -2.9, dưới ngưỡng bình thường. Xét nghiệm cũng cho thấy nồng độ vitamin D trong máu chỉ đạt 25 nmol/L, thấp hơn nhiều mức cần thiết.

ThS.BSNT Nguyễn Thị Ánh Ngọc, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết rằng Minh Anh mắc loãng xương thứ phát do thiếu vitamin D. Người bệnh có lối sống ít vận động, ngại tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, và thường che chắn khi ra đường. Những yếu tố này dẫn đến tình trạng thiếu vitamin D. Để cải thiện mật độ xương và phục hồi sức khỏe hệ cơ xương, bác sĩ Ngọc chỉ định Minh Anh bổ sung vitamin D liều điều trị, kết hợp với bổ sung canxi, điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động. Người bệnh sẽ được kiểm tra lại nồng độ vitamin D và mật độ xương sau 3 tháng.

Loãng xương ở người trẻ thường không biểu hiện rõ ràng, nhưng có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Chẩn đoán loãng xương không thể dựa vào triệu chứng lâm sàng mà cần có các xét nghiệm cụ thể. Đo mật độ xương bằng phương pháp hấp thụ tia X năng lượng kép (DEXA) hiện là tiêu chuẩn vàng. Bác sĩ Ngọc khuyến cáo rằng người trẻ nên chủ động tầm soát loãng xương định kỳ, đặc biệt là những người ít tiếp xúc ánh nắng, phụ nữ trẻ có rối loạn kinh nguyệt, người ăn chay trường, người sử dụng corticoid dài ngày, có tiền sử gãy xương sớm hoặc tiền sử gia đình loãng xương.

Để phòng ngừa và điều trị loãng xương, người trẻ nên duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ canxi và vitamin D. Việc vận động ngoài trời khoảng 30 phút mỗi ngày cũng giúp tăng cường sức khỏe hệ cơ xương. Ngoài ra, nên tránh thức ăn chế biến sẵn và hạn chế chất kích thích. Bằng cách chủ động chăm sóc sức khỏe và tầm soát loãng xương định kỳ, người trẻ có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và duy trì sức khỏe hệ cơ xương tốt.

Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc loãng xương bao gồm những người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, phụ nữ trẻ có rối loạn kinh nguyệt, người ăn chay trường, người sử dụng corticoid dài ngày, có tiền sử gãy xương sớm hoặc tiền sử gia đình loãng xương. Nếu bạn thuộc nhóm này, hãy chủ động đến gặp bác sĩ để được tư vấn và tầm soát loãng xương.

Ánh nắng buổi sáng không chỉ có tác động tích cực đến tâm trạng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng hấp thụ vitamin D, hỗ trợ hệ miễn dịch, giấc ngủ và sức khỏe tổng thể mỗi ngày. Tiến sĩ Ashley Olivine, Thạc sĩ Y tế Công cộng (MPH), đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng giúp tăng nồng độ vitamin D và hormone serotonin, hai yếu tố quan trọng trong việc duy trì tâm trạng tích cực, hệ miễn dịch khỏe mạnh và giấc ngủ chất lượng.

Ánh sáng mặt trời vào buổi sáng có tác động rõ rệt đến sức khỏe con người. Thiếu vitamin D có thể gây ra các tình trạng như sương mù não, mất cơ, khó ngủ và gia tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Ngoài ra, ánh nắng còn kích thích cơ thể sản xuất serotonin, hormone giúp cải thiện tâm trạng và chống trầm cảm. Việc tiếp xúc với ánh nắng buổi sáng cũng giúp điều hòa nhịp sinh học và giấc ngủ bằng cách đóng vai trò như một “đồng hồ báo thức sinh học” cho cơ thể, giúp cơ thể ngừng sản xuất melatonin, hormone gây buồn ngủ, và bắt đầu kích hoạt serotonin, giúp bạn tỉnh táo và tràn đầy năng lượng.

Theo Dược sĩ Lindsay Cook, PharmD, tiếp xúc với ánh nắng buổi sáng không chỉ cải thiện chất lượng giấc ngủ mà còn làm tăng hiệu quả sinh học tự nhiên, giúp cân bằng trạng thái tinh thần trong suốt cả ngày. Để tối ưu hóa thói quen buổi sáng, chỉ cần 15-20 phút đi bộ dưới ánh nắng buổi sáng là đủ để mang lại lợi ích đáng kể. Hãy chọn những tuyến đường gần thiên nhiên, tập trung vào nhịp thở và môi trường xung quanh. Kết hợp với bữa sáng lành mạnh, thiền hoặc trò chuyện cùng người thân khi đi bộ sẽ giúp thói quen này trở nên thư giãn và dễ duy trì hơn.

Để tắm nắng an toàn, bạn nên theo dõi chỉ số UV, mặc đồ bảo hộ, sử dụng kem chống nắng và trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để điều chỉnh thời lượng tiếp xúc với ánh nắng phù hợp với cơ địa và nhu cầu cá nhân. Nếu bạn đang tìm kiếm một thói quen buổi sáng đơn giản, ít tốn kém và có lợi lâu dài cho sức khỏe, hãy thử bước ra ngoài, hít thở không khí trong lành và đón lấy những tia nắng đầu tiên của ngày. Cơ thể và tinh thần bạn sẽ cảm ơn điều đó.

Tóm lại, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào buổi sáng là một thói quen đơn giản và hiệu quả để cải thiện sức khỏe tổng thể. Bằng cách kết hợp đi bộ dưới ánh nắng buổi sáng với các hoạt động lành mạnh khác, bạn có thể tận hưởng lợi ích lâu dài cho sức khỏe và tinh thần của mình. Hãy nhớ rằng, an toàn luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu khi tắm nắng, vì vậy hãy luôn cẩn thận và bảo vệ bản thân khỏi tác động có hại của ánh nắng mặt trời.

Lợi ích của ánh nắng buổi sáng đối với sức khỏe đã được nhiều chuyên gia y tế khẳng định. Hãy bắt đầu ngày mới của bạn với thói quen đi bộ dưới ánh nắng buổi sáng và cảm nhận sự khác biệt tích cực trong sức khỏe và tinh thần của mình.

Loãng xương, một bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, đang trở thành mối quan tâm ngày càng tăng do sự gia tăng tỷ lệ mắc bệnh ở những người trẻ tuổi. Sự thiếu hụt canxi và vitamin D trong chế độ ăn uống, cùng với lối sống ít vận động, là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Ngọc, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết loãng xương thường gặp ở nữ giới sau mãn kinh (50 tuổi trở lên) và nam giới từ 70 tuổi trở lên. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh đã có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt là ở người trẻ ít vận động, ăn uống thiếu canxi và vitamin D, làm việc trong môi trường thiếu ánh nắng hoặc phụ nữ sau sinh không được bổ sung vi chất hợp lý.

Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ loãng xương cao trên thế giới. Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã thực hiện tầm soát mật độ xương gần 100.000 người vào năm 2023-2024, và kết quả cho thấy 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loãng xương và 27% đã loãng xương. Một số thống kê ước tính khoảng 10% nữ tuổi 20-50 và 7% nam độ tuổi này bị loãng xương. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người trẻ chiếm 25% số ca loãng xương được ghi nhận.

Quá trình loãng xương thường diễn ra âm thầm, nên dễ bị bỏ qua. Khi xương đã quá giòn, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau lưng mạn tính hoặc giảm chiều cao, gãy xương… lúc này điều trị sẽ phức tạp. Bác sĩ Ngọc đưa ra một số ví dụ về bệnh nhân trẻ mắc loãng xương do chế độ ăn uống và lối sống không hợp lý. Chị Hạnh, 28 tuổi, không bổ sung canxi suốt thai kỳ lẫn sau sinh, đã bị gãy xương chậu do va nhẹ vào giường. Kết quả đo mật độ xương tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho thấy chị bị loãng xương nặng, nồng độ vitamin D trong máu thấp rõ rệt.

Còn anh Hùng, 36 tuổi, ăn chay trường 7 năm, làm việc tại nhà, thường xuyên mỏi thắt lưng, tê bì tay chân. Bác sĩ chẩn đoán anh thiếu canxi, vitamin D, mật độ xương thấp hơn nhiều so với trung bình độ tuổi.

Bác sĩ Ngọc tư vấn rằng nên chăm sóc xương giai đoạn đầu đời đến trước 25-30 tuổi góp phần giảm nguy cơ loãng xương về sau. Chế độ ăn với sữa, cá nhỏ nguyên xương, đậu phụ, rau xanh cung cấp canxi từ nguồn thực phẩm. Trẻ nhỏ cần được bú mẹ, bổ sung vitamin D. Phụ nữ mang thai và sau sinh cần bổ sung canxi và vitamin D theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Người trưởng thành nên tiếp xúc ánh nắng buổi sáng 15-30 phút mỗi ngày để tổng hợp vitamin D. Trường hợp không thể đảm bảo qua ăn uống, có thể sử dụng viên bổ sung canxi – vitamin D theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bác sĩ Ngọc cũng khuyến cáo nên tầm soát và phòng ngừa loãng xương sớm, đặc biệt là ở những nhóm nguy cơ cao như nữ trên 50 tuổi, nam trên 70 tuổi, người từng gãy xương bất thường, người ăn chay nghiêm ngặt, mắc bệnh mạn tính. Việc tầm soát và phòng ngừa sớm sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ loãng xương và các biến chứng liên quan.

Để biết thêm thông tin về loãng xương và cách phòng ngừa, bạn có thể tham khảo tại https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/preventing-osteoporosis hoặc https://www.boneandjoint.org.uk/information-centre/bone-health/osteoporosis-prevention .