Trong thời đại số, việc phát triển bền vững không chỉ dựa vào công nghệ mà còn đòi hỏi sự thay đổi về văn hóa. Văn hóa số đã trở thành chìa khóa quan trọng giúp các quốc gia đạt được mục tiêu này. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, TS Nguyễn Thị Trang, Giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của văn hóa số trong xây dựng xã hội số và chính phủ số.

TS Nguyễn Thị Trang cho rằng, văn hóa số không chỉ đóng vai trò nền tảng mà còn là cốt lõi cho sự phát triển bền vững trong thời đại số. Để có một nền kinh tế số phát triển, cần phải có một xã hội số, và để có xã hội số, cần phải có văn hóa số từ nhận thức, tư duy đến hành vi ứng xử trên không gian mạng. Văn hóa số giúp con người thích nghi và ứng xử phù hợp với môi trường số, từ đó giúp phát triển kinh tế, xã hội.

Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam vẫn còn thiếu những quy định cụ thể về văn hóa công vụ số, đặc biệt là trong việc giao tiếp và tương tác số của cán bộ, công chức. Điều này gây ra khoảng trống trong việc định hình văn hóa số cho đội ngũ cán bộ, công chức. Là Chủ nhiệm đề tài khoa học cấp Bộ về xây dựng văn hóa số cho đội ngũ cán bộ ngành nội vụ, TS Nguyễn Thị Trang kiến nghị bổ sung nội dung về văn hóa số vào các quy định hiện hành và đề xuất cần có khung năng lực số, gồm cả kỹ năng chuyên môn lẫn đạo đức số và bảo mật thông tin.

Vai trò của thanh niên trong việc thúc đẩy văn hóa số cũng được TS Nguyễn Thị Trang đánh giá cao. Thanh niên, đặc biệt là lực lượng tình nguyện viên trẻ, đã tích cực hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính số, đóng vai trò ‘cầu nối số’ giữa người dân và chính quyền. Phong trào ‘xóa mù số’ do đoàn viên, sinh viên triển khai đang giúp rút ngắn khoảng cách số giữa các vùng miền, nhóm tuổi, đối tượng yếu thế.

TS Nguyễn Thị Trang cũng cảnh báo về tình trạng lệch chuẩn văn hóa số và đề xuất ứng dụng AI trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên môi trường số. Một video ứng dụng AI đã được giới thiệu tại Diễn đàn, nhằm phản bác luận điệu sai lệch và lan tỏa thông tin chính thống.

Chuyển đổi số không chỉ là thay đổi công nghệ mà là thay đổi văn hóa, từ tư duy đến hành vi. TS Nguyễn Thị Trang cho rằng, ‘Một xã hội số chỉ bền vững khi có văn hóa số là nền tảng’. Đồng thời, chị đề xuất xây dựng Luật Công nghiệp Văn hóa, để vừa bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc, vừa thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm sáng tạo mang bản sắc Việt Nam ra thế giới trong thời đại số.

Việc xây dựng văn hóa số là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự tham gia của toàn xã hội. Với sự hỗ trợ của công nghệ và sự sáng tạo của thanh niên, Việt Nam có thể xây dựng một xã hội số bền vững, góp phần vào sự phát triển của đất nước trong thời đại số. https://www.vietnamnet.vn

Ngày 24/7, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã tổ chức buổi giới thiệu cuốn sách ‘Nhận diện văn hóa trong không gian số’, do Phó Giáo sư-Tiến sỹ Vũ Trọng Lâm và Tiến sỹ Nguyễn Việt Lâm đồng chủ biên. Cuốn sách này được xem là công trình tiên phong, đặt nền móng lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng văn hóa trong bối cảnh mới của thời đại số.

Cuốn sách gồm 4 chương, bắt đầu bằng việc giải thích rõ ràng khái niệm và các đặc trưng cơ bản của văn hóa số. Văn hóa số được định nghĩa là toàn bộ phương thức sáng tạo, lưu giữ, truyền bá và tiếp nhận các giá trị văn hóa thông qua nền tảng công nghệ kỹ thuật số. Đồng thời, nó cũng là tập hợp những quy tắc, chuẩn mực đạo đức và pháp luật điều chỉnh hành vi con người trong môi trường số.

Không chỉ dừng lại ở đó, cuốn sách còn trình bày các nội dung như văn hóa tương tác số, văn hóa sáng tạo nội dung số, văn hóa tiêu dùng số, hay văn hóa đạo đức số… một cách mạch lạc và dễ hiểu. Nhóm tác giả không chỉ tập trung vào lý thuyết mà còn đặt những vấn đề này trong bối cảnh thực tiễn của Việt Nam, tạo nên sự gắn bó giữa tư duy học thuật và yêu cầu của thực tiễn.

Bên cạnh việc định hình cơ sở lý luận, cuốn sách còn cho thấy sức hấp dẫn ở cách tiếp cận đối sánh và mở rộng tầm nhìn, liên hệ với một số quốc gia trên thế giới. Chương 2 đi sâu nghiên cứu chính sách và chiến lược phát triển văn hóa số tại các quốc gia đi đầu như Liên minh châu Âu, Anh, Tây Ban Nha, và một số nước khác.

Cuốn sách cũng dành chương 3 để luận bàn về các yếu tố tác động đến văn hóa trong không gian số, như truyền thông xã hội, sự phát triển trí tuệ nhân tạo, biến đổi lối sống cá nhân và cả những hệ lụy như khủng hoảng giá trị, xâm hại quyền riêng tư, hay suy thoái đạo đức trong môi trường ảo.

Chương 4 có giá trị thực tiễn cao khi nhóm tác giả tập trung vào thực trạng phát triển văn hóa số ở Việt Nam và đề xuất hệ thống giải pháp toàn diện. Các giải pháp bao gồm hoàn thiện hành lang pháp lý, tăng cường giáo dục văn hóa số, phát triển các nền tảng số nội địa, và khuyến khích sáng tạo nội dung số mang bản sắc Việt. Đặc biệt, cuốn sách nhấn mạnh vai trò của công dân số, những người vừa được thụ hưởng, vừa là chủ thể sáng tạo trong không gian số, cần được đào tạo, hướng dẫn, hỗ trợ để phát huy hiệu quả sức mạnh văn hóa quốc gia – dân tộc trong thời đại mới.

Cuốn sách ‘Nhận diện văn hóa trong không gian số’ là một tác phẩm quan trọng, góp phần xây dựng hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn về văn hóa trong không gian số ở Việt Nam. Thông qua việc nghiên cứu và giới thiệu cuốn sách này, hy vọng rằng sẽ giúp người đọc có thêm kiến thức và thông tin quý báu về văn hóa trong thời đại số, từ đó có thể đóng góp vào sự phát triển của văn hóa Việt Nam trong bối cảnh mới.

Chuyển đổi số (CĐS) đang là một định hướng chiến lược quan trọng của Tổng công ty Dầu khí Việt Nam – PVEP, nhằm trở thành doanh nghiệp dầu khí tiên phong hoạt động theo mô hình doanh nghiệp số. Quá trình chuyển đổi số tại PVEP đã được triển khai một cách bài bản và toàn diện, với sự chỉ đạo sát sao của Ban Thường vụ Đảng ủy và Ban Tổng Giám đốc Tổng công ty.

PVEP đã ban hành các nghị quyết, chương trình thực hiện Nghị quyết số 184/NQ-ĐU ngày 15/02/2022 của Đảng ủy Petrovietnam về CĐS tại các đơn vị thành viên/trực thuộc Tập đoàn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đồng thời, Tổng công ty cũng thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số và kiện toàn Phòng công nghệ thông tin – Chuyển đổi số chuyên trách.

Mục tiêu của PVEP là vận hành toàn diện trên nền tảng số, ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và tự động hóa để tăng độ chính xác trong việc ra quyết định và giảm chi phí vận hành. Tổng công ty cũng chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số, xây dựng văn hóa số trong toàn PVEP.

Trong thời gian qua, PVEP đã triển khai hệ thống ERP cho các lĩnh vực tài chính, lập kế hoạch, quản lý dự án và hệ thống cơ sở dữ liệu thăm dò, khai thác (EPDB) đồng bộ với hệ thống của Petrovietnam. Tổng công ty cũng đã ứng dụng các công cụ số, như ký số điện tử, công cụ quản lý dự án, để đem lại kết quả tích cực.

Trong năm 2024 và nửa đầu 2025, PVEP tiếp tục triển khai nhiều chương trình CĐS trọng điểm. Nổi bật là việc ký kết hợp đồng tư vấn, xây dựng chiến lược CĐS giai đoạn 2025-2030 với FPT. Dự án Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) giai đoạn 1 cũng đang được triển khai tại trụ sở Tổng công ty và các đơn vị thành viên.

PVEP cũng đặc biệt chú trọng phát triển cơ sở dữ liệu thăm dò, khai thác (EPDB) với tần suất cập nhật hằng ngày. Hệ thống này giúp các chuyên gia và kỹ sư nhanh chóng truy xuất, phân tích và mô phỏng dữ liệu địa chất, từ đó dự báo sản lượng, tối ưu vận hành mỏ, nâng cao hiệu suất khai thác và kiểm soát chi phí.

Bên cạnh đó, PVEP cũng tích cực mở rộng hợp tác với các đối tác công nghệ quốc tế, như Tập đoàn Dịch vụ Dầu khí Schlumberger, để tận dụng tri thức, kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến nhằm tăng tốc quá trình CĐS.

Việc ứng dụng đồng bộ các công cụ quản trị hiện đại không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình vận hành, tiết kiệm thời gian và chi phí, mà còn nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong công tác điều hành, quản trị doanh nghiệp. Đây được xem là bước tiến lớn trong xây dựng nền tảng quản trị số, đồng thời tối ưu hóa năng suất lao động, tạo điều kiện cho cán bộ nhân viên phát huy năng lực, chủ động trong công việc và thích ứng với môi trường làm việc hiện đại.

Tóm lại, CĐS đang là một trong những chiến lược trọng tâm của PVEP, giúp Tổng công ty nâng cao khả năng cạnh tranh, tối ưu chi phí sản xuất, sẵn sàng thích ứng với các tiêu chuẩn quốc tế mới.