Chuyển đổi số y tế là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và quản lý y tế. Một trong những yếu tố quan trọng của chuyển đổi số y tế là triển khai bệnh án điện tử. Tuy nhiên, quá trình triển khai đang gặp nhiều khó khăn về tài chính, nhân lực chuyên môn và hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là tại các bệnh viện tuyến huyện.

Cử tri TP Hải Phòng đã kiến nghị Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ về nguồn lực và kỹ thuật để giúp các bệnh viện tuyến huyện triển khai hiệu quả bệnh án điện tử. Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã phản hồi rằng Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số y tế.

Các văn bản này bao gồm Nghị quyết 193/2025, Nghị định 88/2025, Chỉ thị 07, đặt nền tảng cho chuyển đổi số y tế, hướng tới xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên công nghệ số. Bộ Y tế đã ban hành Quyết định 1150 về kế hoạch triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc giải quyết các vấn đề về chi phí dịch vụ khám, chữa bệnh trên hệ thống RIS-PACS.

Thông tư 13/2025 của Bộ Y tế cũng đã hướng dẫn kỹ thuật triển khai bệnh án điện tử, cung cấp căn cứ pháp lý cho các cơ sở y tế thực hiện. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng xác định y tế là lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số, đề xuất đưa vào chương trình Chuyển đổi số quốc gia, hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa và đơn thuốc điện tử.

Ngày 13-5, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 102/2025 quy định về quản lý dữ liệu y tế nhằm phát triển về hạ tầng dữ liệu y tế. Tuy nhiên, tính đến ngày 22-7, cả nước mới có 283 trong tổng số hơn 1.500 cơ sở y tế đã triển khai bệnh án điện tử.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 07, giao Bộ Y tế chỉ đạo, đôn đốc 100% các bệnh viện trên toàn quốc phải triển khai bệnh án điện tử, hoàn thành trong tháng 9-2025. Với khối lượng công việc nhiều, phức tạp, đòi hỏi các đơn vị chức năng, bệnh viện phải quyết liệt để hoàn thành đúng lộ trình đề ra.

Ngày 16/7, Mạng lưới Nghiên cứu Thị trường Độc lập Toàn cầu (WIN) đã công bố Bảng Chỉ số AI Thế giới năm 2025, cho thấy Việt Nam đã đạt được vị trí thứ 6 trong số 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, với 59,2 điểm. Thành tích này giúp Việt Nam vượt qua nhiều nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Đức.

Theo khảo sát do Indochina Research Vietnam thực hiện tại 4 thành phố lớn từ tháng 12/2024 đến tháng 1/2025, với quy mô mẫu 900 người, Việt Nam đã thể hiện sự xuất sắc trong nhiều hạng mục liên quan đến nhận thức, mức độ chấp nhận, tin tưởng và thái độ với trí tuệ nhân tạo (AI). Cuộc khảo sát cho thấy những kết quả đáng khích lệ, với Việt Nam đứng thứ 3 toàn cầu về mức độ tin tưởng vào AI (65,6 điểm) và thứ 5 về mức độ chấp nhận công nghệ này (71,6 điểm).

Các chỉ số liên quan đến sự quan tâm, cảm giác thoải mái khi sử dụng và đánh giá tính hữu ích của AI cũng đều vượt mức trung bình thế giới. Tuy nhiên, mức độ sử dụng thực tế lại khá khiêm tốn. Chỉ số sử dụng AI của Việt Nam đạt 37,6 điểm, xếp thứ 17 trong số 40 quốc gia – thấp nhất trong số các chỉ số thành phần. Dù khoảng 60% người tham gia khảo sát từng dùng AI, chỉ 3% sử dụng hàng ngày.

Nhóm người dùng AI chủ yếu nằm trong độ tuổi từ 18-34, đặc biệt tập trung tại TP.HCM và Hà Nội. Sự chênh lệch giữa các vùng và các nhóm tuổi là rõ rệt. Tại Đà Nẵng, chỉ 1/10 người trong độ tuổi 55–64 từng tiếp xúc với công nghệ AI. Càng lớn tuổi, mức độ sử dụng AI càng giảm – xu hướng này cũng tương đồng với dữ liệu ghi nhận ở các quốc gia khác.

Ông Xavier Depouilly, Tổng Giám đốc Indochina Research Vietnam, nhận định: “Càng trẻ tuổi, mức độ sử dụng AI càng cao, đây là xu hướng toàn cầu mà Việt Nam không nằm ngoài. Dù tần suất sử dụng còn thấp, thế hệ trẻ Việt Nam đang tiếp cận công nghệ mới với tinh thần chủ động, đóng góp vào quá trình tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi số”.

Cùng với sự cởi mở với AI, người Việt cũng thể hiện nhiều lo ngại. 52% người khảo sát lo về cách AI thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân, trong khi 48% lo AI có thể thay thế con người trong công việc. Đáng chú ý, chỉ 36% người tham gia khảo sát bày tỏ lo lắng về khả năng AI tạo ra thông tin sai lệch – mức thấp nhất trong các nhóm quan ngại.

Vị trí thứ 6 trong Bảng Chỉ số AI Thế giới giúp Việt Nam nổi bật trên bản đồ công nghệ toàn cầu. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định quốc gia này cần hành động mạnh mẽ hơn để hiện thực hóa tiềm năng. Một số đề xuất được nêu ra gồm: Mở rộng khả năng tiếp cận AI ra ngoài các thành phố lớn, đặc biệt tới nhóm dân số lớn tuổi hoặc ít có điều kiện tiếp cận công nghệ; Tăng cường giáo dục, truyền thông về AI để giảm bớt lo ngại và nâng cao hiểu biết xã hội; Xây dựng lòng tin thông qua hệ thống AI minh bạch, an toàn và có hành lang pháp lý rõ ràng.

Việc được xếp hạng cao không nên che mờ thực tế rằng còn một bộ phận lớn người dân chưa tiếp cận được AI. Đây chính là cơ hội để đẩy mạnh việc thử nghiệm, sử dụng và lan tỏa AI rộng rãi hơn. Trong bối cảnh AI ngày càng ảnh hưởng tới cách con người sống và làm việc, Việt Nam được đánh giá là đang ở vị trí thuận lợi để phát triển bền vững, nếu có chiến lược toàn diện và bao trùm.