Tối giản – Phattrienkinhte.com https://phattrienkinhte.com Nơi chia sẻ kiến thức và thông tin chuyên sâu về phát triển kinh tế tại Việt Nam và trên thế giới. Tue, 16 Sep 2025 06:39:50 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/news/2025/08/phattrienkinhte.svg Tối giản – Phattrienkinhte.com https://phattrienkinhte.com 32 32 Họa sĩ Lê Thiết Cương và những tác phẩm nghệ thuật tối giản https://phattrienkinhte.com/hoa-si-le-thiet-cuong-va-nhung-tac-pham-nghe-thuat-toi-gian/ Tue, 16 Sep 2025 06:39:44 +0000 https://phattrienkinhte.com/hoa-si-le-thiet-cuong-va-nhung-tac-pham-nghe-thuat-toi-gian/

Nghệ sĩ Lê Thiết Cương, một trong những nhân vật tiêu biểu và có ảnh hưởng lớn đến nền hội họa Việt Nam, đã ra đi vào ngày 17/7 ở tuổi 63, do mắc bệnh ung thư hiếm gặp. Thông tin về sự ra đi của ông đã gây nên một làn sóng sốc và thương tiếc trong giới văn hóa và mỹ thuật.


 Bức  Bàn ghế  được Lê Thiết Cương triển lãm năm 2018. Các bức vẽ của ông dùng tông xám, đen là chủ đạo. Nhà thơ Nguyễn Thụy Kha từng nhận định tranh Lê Thiết Cương ''khó lường, mỗi bức hầu như chỉ chọn một tông màu chính rồi hòa tan màu sắc ấy trên mặt phẳng tĩnh lặng''. Từ con người, đồ vật, phong cảnh đều được Lê Thiết Cương vẽ đơn giản, đôi khi chỉ bằng các nét gạch, song khiến người xem dành nhiều thời gian để phân tích những tầng ý nghĩa mà ông gửi gắm.
Bức Bàn ghế được Lê Thiết Cương triển lãm năm 2018. Các bức vẽ của ông dùng tông xám, đen là chủ đạo. Nhà thơ Nguyễn Thụy Kha từng nhận định tranh Lê Thiết Cương ”khó lường, mỗi bức hầu như chỉ chọn một tông màu chính rồi hòa tan màu sắc ấy trên mặt phẳng tĩnh lặng”. Từ con người, đồ vật, phong cảnh đều được Lê Thiết Cương vẽ đơn giản, đôi khi chỉ bằng các nét gạch, song khiến người xem dành nhiều thời gian để phân tích những tầng ý nghĩa mà ông gửi gắm.
Một trong tác phẩm gốm cuối cùng của Lê Thiết Cương, hoàn thiện hôm 31/5. Trên thân bình, họa sĩ trích một câu trong truyện ngắn Tướng về hưu của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp: ''Cả đời cha tôi gắn với súng đạn chiến tranh''. Năm 1985, ngày nào họa sĩ cũng đạp xe sang Bát Tràng. Nhờ đó, ông học được các công đoạn làm gốm, từ củi lửa, vuốt nặn, vào lò, ra lò, hình thành niềm yêu thích vật liệu. Họa sĩ từng cho rằng mỹ thuật của người Việt nằm trong gốm.
Một trong tác phẩm gốm cuối cùng của Lê Thiết Cương, hoàn thiện hôm 31/5. Trên thân bình, họa sĩ trích một câu trong truyện ngắn Tướng về hưu của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp: ”Cả đời cha tôi gắn với súng đạn chiến tranh”. Năm 1985, ngày nào họa sĩ cũng đạp xe sang Bát Tràng. Nhờ đó, ông học được các công đoạn làm gốm, từ củi lửa, vuốt nặn, vào lò, ra lò, hình thành niềm yêu thích vật liệu. Họa sĩ từng cho rằng mỹ thuật của người Việt nằm trong gốm.

Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương đã để lại những dấu ấn sâu đậm và quan trọng trong nhiều lĩnh vực đa dạng của nghệ thuật, bao gồm hội họa, gốm, nhiếp ảnh và giám tuyển các sự kiện mỹ thuật nổi bật. Ông được biết đến với phong cách sáng tạo độc đáo và đặc trưng mà người ta thường miêu tả là “tối giản”. Điều này không chỉ thể hiện trong những bức tranh và tác phẩm gốm mà còn trong các dự án nghệ thuật khác mà ông đã thực hiện.

Chăn trâu - tranh gốm ghép của Lê Thiết Cương. Các mảnh gốm được họa sĩ ghép tỉ mỉ, tối giản màu sắc, thể hiện một trong số đề tài ông yêu thích là văn hóa Việt, với hình ảnh nông dân, con trâu, cái liềm.
Chăn trâu – tranh gốm ghép của Lê Thiết Cương. Các mảnh gốm được họa sĩ ghép tỉ mỉ, tối giản màu sắc, thể hiện một trong số đề tài ông yêu thích là văn hóa Việt, với hình ảnh nông dân, con trâu, cái liềm.

Lê Thiết Cương đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân và tham gia vào các hoạt động nghệ thuật khác nhau trên toàn quốc và quốc tế. Các tác phẩm của ông không chỉ nổi bật với sự đơn giản trong hình thức mà còn chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc và đa chiều, khiến người xem phải suy ngẫm và cảm nhận một cách sâu sắc.

Một trong những tác phẩm nổi tiếng và tiêu biểu của Lê Thiết Cương là bức sơn dầu có tựa đề “Độc thoại”, đây là một biểu tượng cho phong cách nghệ thuật tối giản mà ông theo đuổi. Ngoài ra, ông còn thực hiện nhiều bức vẽ minh họa cho các cuốn sách nổi tiếng, đặc biệt là ‘Anh hùng còn chi – di cảo’ của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp và nhiều cuốn sách khác của các nhà văn và nhà nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực văn học.

Trong sự nghiệp, Lê Thiết Cương còn dành tình yêu đặc biệt với gốm, cho biết chỉ có vật liệu này mới hội tụ đủ thiên, địa, nhân, ngũ hành kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Tiếc nuối khi các làng gốm cổ đang dần mai một, ông mang hội họa vào gốm để làm mới, tôn vinh vật liệu, đưa gốm đến gần mọi người.
Trong sự nghiệp, Lê Thiết Cương còn dành tình yêu đặc biệt với gốm, cho biết chỉ có vật liệu này mới hội tụ đủ thiên, địa, nhân, ngũ hành kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Tiếc nuối khi các làng gốm cổ đang dần mai một, ông mang hội họa vào gốm để làm mới, tôn vinh vật liệu, đưa gốm đến gần mọi người.

Lê Thiết Cương còn có một tình yêu đặc biệt với gốm, một vật liệu nghệ thuật mà ông tin rằng hội tụ đủ năm yếu tố cơ bản của vũ trụ: thiên, địa, nhân, và ngũ hành. Ông đã sáng tạo ra gốm với cách tiếp cận mới mẻ bằng cách kết hợp hội họa vào các tác phẩm gốm, không chỉ tôn vinh vật liệu truyền thống này mà còn mở ra những hướng đi mới cho nghệ thuật gốm.

Phong cách được Lê Thiết Cương áp dụng trong những bức minh họa. Năm 2023, họa sĩ vẽ minh họa bìa cuốn Anh hùng còn chi - di cảo của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp, bạn vong niên của ông. Lê Thiết Cương cũng thực hiện tranh bìa cho sách của nhà văn Nguyễn Quang Lập, nhà nghiên cứu Văn Giá, Hoàng Ngọc Hiến, nhà phê bình Nguyễn Thị Minh Thái. Ảnh: Nhã Nam
Phong cách được Lê Thiết Cương áp dụng trong những bức minh họa. Năm 2023, họa sĩ vẽ minh họa bìa cuốn Anh hùng còn chi – di cảo của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp, bạn vong niên của ông. Lê Thiết Cương cũng thực hiện tranh bìa cho sách của nhà văn Nguyễn Quang Lập, nhà nghiên cứu Văn Giá, Hoàng Ngọc Hiến, nhà phê bình Nguyễn Thị Minh Thái. Ảnh: Nhã Nam

Trong suốt sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương không ngừng tìm kiếm, khám phá và phát triển các hình thức nghệ thuật đa dạng. Ông đã có những hợp tác đáng nhớ với các nhà văn, nhà điêu khắc và các nghệ sĩ khác, từ đó tạo ra những dự án nghệ thuật mang tính đột phá và sáng tạo.

Lê Thiết Cương tốt nghiệp trung học năm 1984, sau đó theo học tại trường Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội từ năm 1985 đến năm 1990. Ông có hơn 30 năm theo đuổi phong cách hội họa tối giản, thực hành và thể nghiệm qua nhiều nhánh rẽ khác nhau: đậm nhạt, hòa sắc, hình và nét. Ông từng nói về quan điểm sáng tác: ''Tối giản là tôi, tôi là tối giản. Tối giản là 'cá tính cốt tử' của tôi, là ADN, là vân tay, là người nào của ấy, là căn cước tôi". Họa sĩ còn có duyên viết phê bình, đã ra mắt cuốn Thấy (2017), Trò chuyện với hội họa (2025). Trong vai trò nhà phê bình, ông "chỉ dựa trên chính bức tranh để phân tích và đưa ra nhận định, tuyệt đối không nghe tác giả nói về tác phẩm của họ".
Lê Thiết Cương tốt nghiệp trung học năm 1984, sau đó theo học tại trường Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội từ năm 1985 đến năm 1990. Ông có hơn 30 năm theo đuổi phong cách hội họa tối giản, thực hành và thể nghiệm qua nhiều nhánh rẽ khác nhau: đậm nhạt, hòa sắc, hình và nét. Ông từng nói về quan điểm sáng tác: ”Tối giản là tôi, tôi là tối giản. Tối giản là ‘cá tính cốt tử’ của tôi, là ADN, là vân tay, là người nào của ấy, là căn cước tôi”. Họa sĩ còn có duyên viết phê bình, đã ra mắt cuốn Thấy (2017), Trò chuyện với hội họa (2025). Trong vai trò nhà phê bình, ông “chỉ dựa trên chính bức tranh để phân tích và đưa ra nhận định, tuyệt đối không nghe tác giả nói về tác phẩm của họ”.

 Đề tài quen thuộc khác trong sự nghiệp của Lê Thiết Cương là ghế. Tháng 9/2019, ông tổ chức triển lãm  Chuyện ghế , với 30 tác phẩm do ông thiết kế trong 18 năm, mang tinh thần truyền thống kết hợp hiện đại. Hầu như mỗi chiếc chỉ có một màu, hình khối không cầu kỳ. Tác phẩm điêu khắc trong hình   được làm bằng sắt hàn, có màu đỏ rực, được liên kết từ những hình khối không cân bằng. 
 Họa sĩ từng nói: '' Trong kiến trúc và đặc biệt kiến trúc hiện đại, ghế không chỉ để ngồi. Nó là một yếu tố trang trí, song hành cùng kiến trúc. Không nên bó hẹp ghế trong nghĩa đen của nó''. Lê Thiết Cương đặt tác phẩm giữa lằn ranh của giá trị sử dụng và nghệ thuật, mỗi người khi chiêm ngưỡng sẽ có những cảm nhận riêng.
Đề tài quen thuộc khác trong sự nghiệp của Lê Thiết Cương là ghế. Tháng 9/2019, ông tổ chức triển lãm Chuyện ghế , với 30 tác phẩm do ông thiết kế trong 18 năm, mang tinh thần truyền thống kết hợp hiện đại. Hầu như mỗi chiếc chỉ có một màu, hình khối không cầu kỳ. Tác phẩm điêu khắc trong hình được làm bằng sắt hàn, có màu đỏ rực, được liên kết từ những hình khối không cân bằng.
Họa sĩ từng nói: ” Trong kiến trúc và đặc biệt kiến trúc hiện đại, ghế không chỉ để ngồi. Nó là một yếu tố trang trí, song hành cùng kiến trúc. Không nên bó hẹp ghế trong nghĩa đen của nó”. Lê Thiết Cương đặt tác phẩm giữa lằn ranh của giá trị sử dụng và nghệ thuật, mỗi người khi chiêm ngưỡng sẽ có những cảm nhận riêng.

Với sự ra đi của Lê Thiết Cương, giới văn hóa và mỹ thuật Việt Nam đã mất đi một tài năng lớn, một người đã dành cả cuộc đời mình cho nghệ thuật. Tuy nhiên, những tác phẩm và di sản nghệ thuật của ông sẽ tiếp tục được nhớ đến, ngưỡng mộ và tôn vinh như một phần quan trọng của di sản văn hóa và nghệ thuật của dân tộc.

Lê Thiết Cương một đời đi tìm cái đẹp
Lê Thiết Cương một đời đi tìm cái đẹp
'Nghệ sĩ' robot vẽ Vua Charles III
‘Nghệ sĩ’ robot vẽ Vua Charles III
]]>
Họa sĩ tối giản Lê Thiết Cương: Phong cách độc đáo trong văn hóa và nghệ thuật Việt Nam https://phattrienkinhte.com/hoa-si-toi-gian-le-thiet-cuong-phong-cach-doc-dao-trong-van-hoa-va-nghe-thuat-viet-nam/ Thu, 24 Jul 2025 18:37:17 +0000 https://phattrienkinhte.com/hoa-si-toi-gian-le-thiet-cuong-phong-cach-doc-dao-trong-van-hoa-va-nghe-thuat-viet-nam/

Họa sĩ Lê Thiết Cương – Một Tên Tuổi Không Còn Xa Lạ Trong Giới Hội Họa Việt Nam

Lê Thiết Cương, một cái tên đã trở nên quen thuộc trong giới hội họa Việt Nam, sinh năm 1962. Với nền tảng học tập vững chắc tại trường Sân khấu – Điện ảnh Việt Nam ở Hà Nội từ năm 1985 đến năm 1990, Lê Thiết Cương đã chuẩn bị cho mình một sự nghiệp đầy triển vọng. Sự nghiệp của anh không chỉ dừng lại ở lĩnh vực hội họa mà còn mở rộng sang nhiều lĩnh vực báo chí, đặc biệt là về các đề tài văn hóa, nghệ thuật.

Qua sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương đã chứng minh tài năng và sự sáng tạo không ngừng của mình. Anh đã trở thành một trong số ít những họa sĩ tối giản tên tuổi trong cả nước. Những tác phẩm của anh, như ‘Nhà và Người’, ‘Trò chuyện với hội họa’, và ‘Trong hạt thóc có hạt gạo’, không chỉ thể hiện tài năng của anh mà còn cho thấy sự quan tâm của anh đến văn hóa và nghệ thuật.

Tôi đã có cơ hội gặp gỡ và trò chuyện với họa sĩ Lê Thiết Cương trong nhiều dịp. Anh là một người nghệ sĩ chân thực, sống và sáng tạo tự do theo cách riêng của mình. Sự gắn bó và sẻ chia của Lê Thiết Cương và nhà thơ Nguyễn Thụy Kha tại quán La Cà, 24 Lý Quốc Sư, Hà Nội, đã để lại nhiều ấn tượng. Qua họ, tôi đã học được bao điều về nhân cách của người nghệ sĩ đích thực giữa thời này.

Tài năng và phong cách độc đáo của Lê Thiết Cương đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển của nghệ thuật Việt Nam, đặc biệt là hội họa mang phong cách tối giản. Quá trình hình thành phong cách tối giản của Lê Thiết Cương là một hành trình dài, và anh đã nhận được sự giúp đỡ của nhà thơ Đặng Đình Hưng, người đã giúp anh ‘khai nhãn’ và khám phá phong cách tối giản.

Phong cách của Lê Thiết Cương được định hình bởi nét độc đáo và sự tối giản tinh tế. Anh đã trở thành một trong số ít những họa sĩ có phong cách riêng biệt và được công nhận. Cuộc sống của Lê Thiết Cương không chỉ là câu chuyện của một họa sĩ thành công mà còn là hành trình của một người nghệ sĩ chân thực, sống và sáng tạo tự do theo cách riêng của mình.

Với những đóng góp của mình, Lê Thiết Cương tiếp tục là một nguồn cảm hứng cho nhiều nghệ sĩ trẻ và những người yêu nghệ thuật. Để tìm hiểu thêm về tác phẩm và quá trình sáng tạo của Lê Thiết Cương, bạn có thể tham khảo tại đây.

]]>