Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, đóng vai trò then chốt trong việc thải độc và chuyển hóa các chất. Tuy nhiên, với sự phát triển của lối sống hiện đại và chế độ ăn uống không lành mạnh, chức năng gan của nhiều người đang dần bị suy giảm. Để cải thiện và tăng cường chức năng gan, việc điều chỉnh chế độ ăn uống đã trở thành một nhu cầu thiết yếu.

Trong đó, hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm gây hại cho gan là một bước đi quan trọng. Các món ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp chứa nhiều chất phụ gia và muối… không chỉ tạo áp lực lên gan mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như tăng cân, tiểu đường và bệnh tim mạch. Những thực phẩm này thường chứa nhiều chất béo bão hòa, đường và muối, gây ra gánh nặng chuyển hóa cho gan.

Ngược lại, tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp cải thiện chức năng gan một cách hiệu quả. Trái cây, rau xanh là những nguồn cung cấp chất xơ và vitamin dồi dào, hỗ trợ quá trình chuyển hóa và thải độc của gan. Cá hồi, với hàm lượng omega-3 cao, không chỉ giúp giảm viêm mà còn hỗ trợ sức khỏe của gan. Trà xanh, với đặc tính chống oxy hóa mạnh, cũng đóng vai trò hỗ trợ gan trong quá trình giải độc và cải thiện chức năng.

Việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh không chỉ giúp tăng cường chức năng gan mà còn góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể. Một chế độ ăn uống hợp lý kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ giúp bảo vệ gan và nâng cao hiệu suất hoạt động của cơ quan này. Từ đó, cơ thể sẽ được hỗ trợ một cách toàn diện trong việc chống lại các tác nhân gây hại và duy trì sự khỏe mạnh.

Các loại rau xanh như cải xanh, diếp cá, rau má, atisô và tía tô đã được nghiên cứu và chứng minh có khả năng hỗ trợ giải độc, ổn định men gan, giảm viêm và hạn chế tổn thương gan do gốc tự do. Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa, thải độc và điều hòa năng lượng của cơ thể. Tuy nhiên, gan cũng dễ bị tổn thương do nhiều yếu tố như rượu, thực phẩm giàu chất béo, thuốc, hóa chất và bệnh lý chuyển hóa.

Bổ sung rau xanh hàng ngày, đặc biệt là các loại rau có đặc tính chống oxy hóa và kháng viêm, là một trong những biện pháp tự nhiên giúp hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả hơn. Cải xanh chứa sulforaphane, một hợp chất thực vật có khả năng kích hoạt enzym giải độc giai đoạn 2 tại gan, giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể. Sulforaphane cũng giúp giảm viêm gan, tăng độ nhạy insulin và ức chế sự phát triển của tế bào ung thư gan.

Ngoài ra, cải xanh còn giàu vitamin C, E, beta-carotene và chất xơ, giúp duy trì men gan ổn định, giảm tích tụ mỡ trong gan và tăng cường hệ miễn dịch. Diếp cá chứa nhiều chất chống oxy hóa như quercitrin, rutin và axit caffeoylquinic, có tác dụng làm giảm stress oxy hóa, một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương tế bào gan.

Diếp cá cũng có khả năng cải thiện chỉ số gan trong các mô hình tổn thương gan do hóa chất gây ra. Đặc tính kháng viêm và lợi tiểu của diếp cá còn giúp tăng cường quá trình bài tiết, giảm gánh nặng chuyển hóa cho gan. Rau má có khả năng hỗ trợ gan trong việc chống lại tác hại của rượu và độc tố.

Rau má kích thích sản xuất mật, giúp cải thiện tiêu hóa và tăng khả năng chuyển hóa lipid tại gan. Đặc tính chống viêm của rau má cũng giúp làm dịu các phản ứng viêm cấp và mạn tính trong mô gan. Atisô chứa cynarin và silymarin, hai hoạt chất bảo vệ gan và tăng khả năng phục hồi tổn thương mô gan.

Atisô cũng giúp giảm nồng độ men gan ALT, AST và GGT ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ không do rượu. Atisô còn giúp tăng tiết mật hỗ trợ tiêu hóa chất béo và loại bỏ độc tố tan trong chất béo ra khỏi cơ thể. Tía tô chứa hợp chất perillartine, giúp điều hòa chuyển hóa lipid, giảm tích tụ chất béo trong gan và hỗ trợ kiểm soát đường huyết.

Tía tô cũng làm giảm biểu hiện các gen liên quan đến tổng hợp lipid và thúc đẩy sản xuất ty thể – giúp tăng hiệu suất hoạt động của tế bào gan. Tuy nhiên, việc tăng cường chức năng gan cần kết hợp nhiều yếu tố, không chỉ dừng ở thực phẩm. Người dân nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu bia, tăng cường vận động, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tiêm vaccine đầy đủ để phòng ngừa viêm gan A, B.

Trường hợp có dấu hiệu men gan cao, vàng da, mệt mỏi kéo dài hoặc tiền sử bệnh lý gan, người bệnh nên thăm khám chuyên khoa gan mật để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Một chế độ sống lành mạnh và khoa học có thể giúp bảo vệ gan và duy trì sức khỏe tổng thể.

Hiện tượng gan nhiễm mỡ là sự tích tụ mỡ thừa trong gan dẫn đến rối loạn chức năng của cơ quan này. Bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa Saurabh Sethi (Ấn Độ) đã phân loại bệnh gan nhiễm mỡ thành 2 loại chính gồm: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) và bệnh gan nhiễm mỡ do rượu. Về dinh dưỡng, một số loại thực phẩm tốt cho sức khỏe gan và ngược lại, những loại thực phẩm có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

Các loại thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh, bao gồm cả đồ uống có đường như soda và nước ép trái cây; bởi vì chúng chứa nhiều calo rỗng và chất bảo quản có hại cả sức khỏe. Thức ăn chiên rán có thể gây hại cho gan và do đó, các chuyên gia đều khuyên rằng nên chiên thực phẩm bằng nồi chiên không dầu hoặc sử dụng dầu bơ và dầu ô liu để giảm thiểu tối đa những tác hại. Ngoài ra, những thực phẩm siêu chế biến như khoai tây chiên, xúc xích và mì ăn liền cũng nên hạn chế tiêu thụ.

Đồ uống lành mạnh như cà phê đen, trà đen, trà xanh,… rất có lợi cho sức khỏe gan vì chúng có chứa chất chống oxy hóa. Một số loại gia vị như nghệ với curcumin có đặc tính chống viêm, cũng là một sự lựa chọn hữu ích. Bên cạnh đó, trái cây như quả việt quất, bông cải xanh, và củ dền cũng hỗ trợ cho vấn đề sức khỏe của gan. Những loại quả mọng như quả việt quất và dâu tây chứa chất chống oxy hóa giúp chức năng của gan hoạt động trơn tru hơn. Trong khi bông cải xanh và củ dền hỗ trợ một số hoạt động trong quá trình giải độc cho gan.

Một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh đóng vai trò khá quan trọng trong việc củng cố sức khỏe gan cũng như giúp bệnh gan nhiễm mỡ có thể thuyên giảm. Nhưng với bất kỳ thay đổi nào về vấn đề chế độ ăn uống hay lối sống thì chúng ta nên tham khảo ý kiến được tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo có một sự phù hợp với vấn đề sức khỏe cá nhân.