Thời gian gần đây, tình trạng ô nhiễm môi trường do vứt rác thải sinh hoạt đã trở nên đáng báo động tại khu vực trung tâm TP Cần Thơ. Điều này không chỉ gây mất mỹ quan đô thị mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của người dân. Để giải quyết vấn đề này, các địa phương đã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân bỏ rác đúng nơi quy định và trang bị các thùng rác công cộng. Đồng thời, việc tổ chức lại công tác thu gom, vận chuyển, xử lý, tái chế rác thải sinh hoạt cũng được chú trọng.

Trong nỗ lực xây dựng đô thị xanh, sạch, đẹp, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phường Tân An (TP Cần Thơ) đã phối hợp với các đơn vị tổ chức Chương trình ‘Sống trong lành – Đổi rác lấy quà, chung tay bảo vệ môi trường năm 2025’. Sự kiện này đã thu hút đông đảo học sinh, đoàn viên thanh niên, người dân tham gia, với trên 1.800 đoàn viên thanh niên, học sinh và người dân tham gia đổi rác lấy quà với trên 2.500 phần quà được trao tặng. Chương trình này là một phần trong những hoạt động mà Đoàn phường Tân An triển khai để giải quyết vấn đề rác thải sinh hoạt, đặc biệt là rác thải nhựa.

Thông qua hoạt động này, tuổi trẻ Đoàn phường Tân An mong muốn tạo ấn tượng đẹp và sức lan tỏa rộng rãi về hoạt động bảo vệ môi trường. Tại các phường trung tâm TP Cần Thơ, để góp phần xây dựng đô thị sạch, đẹp, an toàn, thời gian qua, các phường đã tăng cường thực hiện công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn. Các phường như Ninh Kiều, Tân An, An Bình, Cái Khế đã phối hợp với đơn vị công ích thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt đến nhà máy xử lý bình quân khoảng 310 tấn/ngày.

UBND các phường trung tâm thành phố cũng yêu cầu cán bộ chuyên trách, đơn vị chức năng thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về trật tự đô thị, trật tự xây dựng và vệ sinh môi trường trên địa bàn. Việc đặc biệt quan tâm đến các vấn đề về vệ sinh môi trường và đảm bảo mỹ quan đô thị đã góp phần tạo nên bộ mặt đô thị sạch, đẹp và văn minh.

Nhiều công trình, dự án thu gom, xử lý rác thải bảo vệ môi trường đã được triển khai tại các phường trung tâm TP Cần Thơ. Điển hình là Dự án ‘Thu gom tự động rác nổi trên sông TP Cần Thơ’ do Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ phối hợp với Tổ chức Làm sạch biển (TOC) của Hà Lan triển khai thực hiện. Dự án này đã thu gom được hàng trăm tấn rác thải nhựa trôi nổi trên các dòng sông, góp phần giữ vệ sinh môi trường.

Trong thời gian tới, Sở NN&MT TP Cần Thơ tiếp tục phối hợp với địa phương triển khai hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố. Việc này sẽ giúp đảm bảo phù hợp với các quy định của Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn của Bộ NN&MT, UBND thành phố. Qua đó, TP Cần Thơ kỳ vọng sẽ xây dựng một môi trường sống xanh, sạch, đẹp và bền vững.

Một nghiên cứu gần đây được đăng trên tạp chí Nature Food đã đưa ra bằng chứng cho thấy việc xử lý rác thải thực phẩm thông qua các phương pháp như ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí hoặc tái chế làm thức ăn chăn nuôi có thể giảm thiểu đáng kể lượng khí nhà kính thải ra môi trường. Hiện tại, gần một phần ba lượng thực phẩm được sản xuất không được tiêu thụ và bị lãng phí, gây ra tổn thất lớn về đất đai, nước và năng lượng.

Rác thải thực phẩm đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trên quy mô toàn cầu, không chỉ gây ra tổn thất tài nguyên mà còn là nguồn phát thải khí metan, loại khí nhà kính có sức làm ấm Trái đất mạnh gấp 80 lần CO₂ trong vòng 20 năm. Khi bị chôn lấp trong điều kiện yếm khí, rác thải thực phẩm phát thải khí metan, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Một nhóm nghiên cứu bao gồm 60 nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ 91 nghiên cứu thực địa tại 29 quốc gia. Ba phương pháp được đánh giá trong nghiên cứu này gồm: ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí để tạo ra biogas cho sản xuất năng lượng tái tạo và tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi.

Theo Giáo sư Zhengxia Dou, một trong những tác giả chính của nghiên cứu, các nước có hệ thống sản xuất và tiêu dùng lương thực thực phẩm lớn như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu là những điểm nóng phát thải methane từ việc chôn lấp rác thực phẩm. Nếu các quốc gia này chấm dứt hình thức xử lý này, lượng phát thải có thể giảm tương đương với khí methane mà gần 9 triệu con bò sữa thải ra.

Phương pháp tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi không chỉ giúp giảm phát thải mà còn tiết kiệm tài nguyên. Ví dụ, nếu Trung Quốc tái chế rác thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi, có thể giảm được hơn 5% diện tích đất trồng đậu tương và ngô, những loại cây chủ lực dùng làm thức ăn chăn nuôi. Diện tích này có thể được chuyển sang sản xuất lương thực cho con người hoặc phục vụ mục đích bảo tồn.

Tái chế rác thực phẩm được coi là giải pháp khả thi, chi phí thấp và đã được kiểm chứng ngoài thực tế. Quan trọng hơn, nó mang lại nhiều lợi ích cùng lúc, vừa giảm phát thải, vừa tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, giải pháp này không chỉ phụ thuộc vào chính sách mà còn cần sự thay đổi từ mỗi người tiêu dùng. Giảm lãng phí thực phẩm cần bắt đầu ngay từ trong bếp của mỗi gia đình.

Các chuyên gia hy vọng rằng nghiên cứu này sẽ góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc quản lý rác thải thực phẩm một cách hiệu quả và bền vững. Thông qua việc áp dụng các phương pháp xử lý rác thải thực phẩm thích hợp, chúng ta có thể giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và góp phần xây dựng một tương lai bền vững hơn.

Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào tạp chí Nature Food để đọc bài báo chi tiết.