Nhà khoa học – Phattrienkinhte.com

Nhà khoa học Hoàng Nam Tiến qua đời, để lại dấu ấn với công nghệ và văn hóa đọc

Linh — Mon, 22 Sep 2025 08:56:50 +0000

Ngày 31-7-2025, cộng đồng khoa học và bạn bè Việt Nam đã tiễn biệt một nhân vật tài năng và đầy cảm hứng, ông Hoàng Nam Tiến. Ông ra đi khi chưa kịp chào đón sinh nhật tuổi 60 đáng yêu, theo cách dí dỏm và nhân văn mà ông thường dùng để trò chuyện với bạn bè. Là một nhà khoa học thực hành, kỹ sư phần mềm tài hoa, CEO truyền cảm hứng, và một nghệ sĩ của tiếng Việt, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng những người xung quanh và cả trên các diễn đàn công nghệ, khởi nghiệp.

Ông Hoàng Nam Tiến lúc sinh thời

Ông Hoàng Nam Tiến nổi tiếng là tác giả của hàng chục đầu sách ‘hot’ dành cho bạn trẻ. Những dự định dang dở của ông với các nhà xuất bản giờ đây sẽ mãi chỉ là ký ức. Ông không chỉ là người viết sách, mà còn là một người yêu tiếng nước mình, mê sách và từng được ví như ‘phu chữ’ bởi nhà thơ Lê Đạt. Những chia sẻ của ông về việc đọc sách và công nghệ luôn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.

Qua những lá thư thời chiến của cha ông, Thiếu tướng Hoàng Đan, gửi từ chiến trường về cho mẹ ông, ta có thể thấy tình cảm lớn lao của một người cha dành cho con. Tên của ông, Nam Tiến, không chỉ là ước vọng mà còn là một dấu ấn thời cuộc và lời hứa danh dự.

Ông đã dành một phần cuộc đời mình để lan tỏa tình yêu đọc sách và văn hóa Việt Nam. Với cuốn tiểu thuyết Cánh buồm đỏ thắm của nhà văn Nga Alexander Grin, ông đã thể hiện sự rung động sâu sắc của một tâm hồn nghệ sĩ. Sống một cuộc đời thẳm sâu và mãnh liệt với niềm yêu tiếng Việt và văn hóa Việt Nam.

Một trong những di sản quan trọng của ông là lời nhắn nhủ thế hệ trẻ về việc đọc sách và làm bạn với công nghệ. Ông tin rằng càng giỏi công nghệ, càng cần đọc sách vì AI không thể thay thế một tâm hồn sâu. Thông điệp của ông sẽ tiếp tục lan tỏa trong cộng đồng.

Anh đã chinh phục bạn đọc bằng sách, chinh phục thế giới bằng kiến thức, công nghệ và chinh phục trái tim mọi người bằng tình yêu tiếng mẹ đẻ – một thứ tình yêu không khoa trương nhưng luôn hiện hữu trong từng dòng sách, từng cử chỉ, từng việc anh làm.

Trong mắt những người làm sách, ông là người tiếp nối, viết tiếp giấc mơ văn hóa đọc trong thời đại số. Qua các tác phẩm của mình, ông chứng minh rằng ở bất kỳ thời đại nào, chỉ cần còn một cuốn sách chân thành được viết ra và một người đọc lặng lẽ ngồi lại với trang sách, thì thế giới vẫn chưa mất đi ánh sáng.

Xin vĩnh biệt Hoàng Nam Tiến, một ‘phu chữ’ thời hiện đại, một người đã để lại nhiều tiếc nuối cho bạn bè, gia đình và cả nền văn hóa Việt Nam.

Nhà khoa học Mỹ lũ lượt rời đi tìm bến đỗ mới vì bất an

Linh — Tue, 02 Sep 2025 18:39:37 +0000

Hiện tượng “chảy máu chất xám” đang đe dọa lĩnh vực nghiên cứu và giáo dục đại học tại Mỹ. Hàng trăm nhà khoa học và lao động trình độ cao đang cân nhắc rời bỏ quê hương do lo ngại về các chính sách mới. Nhà sử học Brian Sandberg là một trong số họ, người đã nộp đơn vào chương trình “tị nạn khoa học” của Đại học Aix-Marseille (Pháp) cùng gần 300 nhà nghiên cứu khác. Ông cho biết toàn bộ hệ thống nghiên cứu và giáo dục đại học ở Mỹ đang bị lung lay.

Một khảo sát gần đây của tạp chí Nature cho thấy hơn 75% trong số 1.600 nhà khoa học Mỹ đang cân nhắc rời đất nước do các chính sách mới. Làn sóng bất an này bắt nguồn từ việc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) sa thải 10.000 nhân viên, trong đó có các nhà khoa học từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và Viện Ung thư Quốc gia, cùng với việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu.

Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm môi trường làm việc tự do và ổn định ở nước ngoài, đặc biệt là ở Pháp. Đại học Aix-Marseille (Pháp) đã nhận được hàng trăm hồ sơ từ các viện nghiên cứu danh tiếng như Johns Hopkins, NASA, và các đại học lớn như Columbia, Yale và Stanford.

Chủ tịch Đại học Aix-Marseille, ông Éric Berton, cho biết đây là một khoảnh khắc lịch sử, khi các nhà khoa học Mỹ tìm đến Pháp để có không gian tự do nghiên cứu. Nhiều ứng viên Mỹ yêu cầu giấu tên vì lo ngại bị trả đũa.

Các nhà khoa học mô tả một môi trường làm việc đầy bất ổn, khi chính phủ cắt tài trợ và kiểm duyệt nội dung. Một số nhà khoa học khác cũng chia sẻ về khó khăn khi phải từ bỏ sự nghiệp và gia đình để tìm kiếm cơ hội mới.

James, một nhà nghiên cứu khí hậu, cùng vợ đều có tên trong danh sách rút gọn. Ông đối mặt với nguy cơ phải từ bỏ sự nghiệp hàng chục năm ở Mỹ. “Tôi biết ơn vì có cơ hội này, nhưng cũng rất buồn vì tôi lại cần đến nó”, ông chia sẻ.

Phát hiện hành tinh quái vật quanh sao mẹ

Linh — Fri, 01 Aug 2025 16:42:35 +0000

Một tín hiệu bất thường trong đĩa khí bụi của một ngôi sao trẻ vừa được phát hiện, hé lộ khả năng hình thành một ‘hành tinh quái vật’. Phát hiện này là kết quả của sự hợp tác giữa hai đài quan sát thiên văn hiện đại, Gaia và ALMA.

Gaia, một trong những vệ tinh của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, đã cùng với ALMA, đài quan sát vô tuyến mặt đất mạnh nhất thế giới tại Chile, giúp các nhà khoa học phát hiện ra một khe hở trong đĩa tiền hành tinh của ngôi sao trẻ MP Mus. Ngôi sao này, còn được biết đến với tên gọi PDS66, chỉ mới khoảng 13 triệu năm tuổi và cách Trái Đất khoảng 280 năm ánh sáng.

Ở độ tuổi còn non trẻ như vậy, ngôi sao MP Mus vẫn được bao quanh bởi một đĩa khí bụi lớn, hay còn gọi là đĩa tiền hành tinh. Theo Álvaro Ribas, trưởng nhóm nghiên cứu từ Viện Thiên văn học Cambridge, sự hiện diện của đĩa tiền hành tinh ở độ tuổi như vậy cho thấy có bằng chứng về sự hình thành hành tinh.

Khe hở trong đĩa tiền hành tinh của MP Mus là một vòng trống rỗng rất tinh tế. Điều này cho thấy khí bụi tại đó đã tụ lại thành một hành tinh. Các quan sát cho thấy hành tinh này có thể có khối lượng gấp 10 lần Sao Mộc, hoặc ít nhất là gấp 3 lần. Sao Mộc là hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt Trời, với khối lượng tương đương 318 lần Trái Đất.

Do đó, hành tinh tiềm năng trong hệ MP Mus được gọi là ‘hành tinh quái vật’. Các nhà thiên văn tin rằng sự tồn tại của hành tinh này được khẳng định qua việc nó khiến sao mẹ rung lắc. Hiện tượng này cũng giúp các nhà thiên văn ước tính được khối lượng của nó.

Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Astronomy. Việc kết hợp giữa Gaia và ALMA đã mở ra một cánh cửa mới trong việc khám phá vũ trụ và tìm kiếm các hành tinh ngoài hệ Mặt Trời.

Khám phá này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình hình thành hành tinh, mà còn hé lộ về sự đa dạng của các hệ thống hành tinh ngoài kia. Thêm vào đó, việc nghiên cứu các ‘hành tinh quái vật’ như thế này cũng giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về sự tiến hóa của vũ trụ và các định luật vật lý chi phối sự hình thành của các hành tinh.