Ngày 1/8, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức cuộc họp quan trọng của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngành Ngân hàng. Mục đích của cuộc họp là sơ kết kết quả hoạt động trong 6 tháng đầu năm 2025 và đề ra nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Trong cuộc họp, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong ngành Ngân hàng. Công tác này đã được Ban cán sự Đảng và Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước đặc biệt quan tâm và chỉ đạo quyết liệt ngay từ đầu năm. Thống đốc đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Ngân hàng và Quyết định số 1799/QĐ-NHNN ngày 15/4/2025 về kế hoạch thực hiện công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực và tội phạm của ngành Ngân hàng. Những văn bản này đã tạo cơ sở quan trọng cho các đơn vị trong ngành triển khai thực hiện.

Trong thời gian tới, đặc biệt là khi tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV vào đầu năm 2026, Đảng ủy, Ban lãnh đạo NHNN và Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, cần tập trung vào hoàn thiện thể chế về tổ chức và hoạt động của các đơn vị sau khi sắp xếp, tinh gọn. Đồng thời, tăng cường kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ và trong các cơ quan, đơn vị của ngành Ngân hàng.

Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng sẽ đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, tăng cường công khai, minh bạch, kiểm soát tài sản, thu nhập và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Việc triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ cũng sẽ được tiếp tục đẩy mạnh.

Cuối cùng, cần tăng cường phối hợp với các cơ quan liên quan trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, tội phạm. Ngành Ngân hàng cũng sẽ tích cực xử lý các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng thuộc lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mới đây đã ban hành một bộ thủ tục hành chính mới nhằm hướng dẫn việc đăng ký và cấp phép cho cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Cơ chế này cho phép các đơn vị, tổ chức triển khai sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới thông qua ứng dụng giải pháp công nghệ, theo như Nghị định 94.

Nghị định 94, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đưa ra các quy định cụ thể về cơ chế thử nghiệm cho các giải pháp công nghệ tài chính. Một số giải pháp được đề cập bao gồm chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API), và cho vay ngang hàng (P2P Lending).

Ngay sau khi Nghị định 94 được ban hành, Ngân hàng Trung ương Việt Nam (NHTW) đã tích cực triển khai các chương trình hành động cụ thể. Một trong số đó là việc xây dựng và ban hành bộ thủ tục hành chính mới. Bộ thủ tục này sẽ hướng dẫn chi tiết về việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ đăng ký, thời gian và các bước thực hiện, cũng như trả kết quả.

Bộ thủ tục hành chính mới bao gồm 6 thủ tục, gồm: Thủ tục đăng ký tham gia cơ chế thử nghiệm đối với giải pháp chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở; Thủ tục đăng ký tham gia cơ chế thử nghiệm đối với giải pháp cho vay ngang hàng; Thủ tục đề nghị điều chỉnh giải pháp thử nghiệm; Thủ tục dừng thử nghiệm và thu hồi giấy chứng nhận tham gia cơ chế thử nghiệm; Thủ tục đề nghị gia hạn thời gian thử nghiệm và thủ tục cấp giấy chứng nhận hoàn thành thời gian thử nghiệm.

Những thủ tục này sẽ được thực hiện bởi các đơn vị chức năng của NHNN, bao gồm Vụ Thanh toán và Vụ Chính sách tiền tệ. Đặc biệt, các thủ tục liên quan đến giải pháp cho vay ngang hàng sẽ được Vụ Chính sách tiền tệ thực hiện. Trong khi đó, các thủ tục liên quan đến giải pháp chấm điểm tín dụng và chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở sẽ do Vụ Thanh toán đảm nhiệm.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, 3 giải pháp chính tại Nghị định 94 được xem xét tham gia Cơ chế thử nghiệm gồm chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API), cho vay ngang hàng (P2P Lending). Trong quá trình triển khai Nghị định, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục rà soát, cập nhật các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới trong lĩnh vực ngân hàng để đánh giá và đề xuất mở rộng các giải pháp tham gia Cơ chế thử nghiệm.

Ông Ron H. Slagen – Phó Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam đánh giá, hệ thống tài chính tại Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi lớn, được thúc đẩy bởi các công nghệ như điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn, open API, Blockchain và AI. Sự thay đổi này đang định hình lại hoạt động ngân hàng truyền thống và thúc đẩy sự trỗi dậy của các công ty công nghệ tài chính.ADB tin rằng sự phát triển này mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.

Nghị định 94 mới ban hành về sandbox fintech đại diện cho một cột mốc quan trọng trong việc thiết lập khung pháp lý cho các công ty fintech thử nghiệm các sản phẩm và dịch vụ mới dưới sự giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước. Sự cộng hưởng của cơ chế thí điểm fintech, cho vay ngang hàng sẽ tiếp tục khuyến khích và mang đến những đổi mới cho sản phẩm, dịch vụ số của thị trường.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố số liệu đáng chú ý về tình hình tài khoản ngân hàng tại Việt Nam. Hiện cả nước có khoảng 200 triệu tài khoản ngân hàng, nhưng sau khi triển khai yêu cầu xác thực sinh trắc học, hệ thống chỉ ghi nhận 113 triệu tài khoản cá nhân và hơn 711.000 tài khoản tổ chức còn hoạt động hợp lệ. Điều này đồng nghĩa với việc hơn 86 triệu tài khoản ngân hàng chưa được xác thực danh tính và không phát sinh giao dịch trong thời gian dài sẽ bị xóa sổ.

Việc làm sạch hệ thống tài khoản ngân hàng này được đánh giá là cần thiết để ngăn chặn các hình thức lừa đảo phổ biến thời gian qua, chẳng hạn như giả mạo tài khoản nhận tiền, rút tiền không chính chủ, hoặc rửa tiền qua kênh ngân hàng điện tử. NHNN cho biết, việc kiểm tra, xác minh khách hàng hiện đang được triển khai song song với Đề án 06 của Chính phủ, với sự phối hợp giữa NHNN và Bộ Công an.

Dự kiến, việc xóa sổ hơn 86 triệu tài khoản này sẽ được các ngân hàng thương mại thực hiện từ 1/9/2025. Trên thực tế, một số ngân hàng lớn như BIDV, Vietcombank, Agribank, Techcombank, VPBank… đã chủ động khóa hoặc đóng các tài khoản có dấu hiệu rủi ro. NHNN hiện đang xây dựng kho dữ liệu chung về các tài khoản có dấu hiệu gian lận nhằm phục vụ giám sát, cảnh báo giao dịch bất thường.

Ngoài ra, NHNN đã dự thảo nghị định thay thế Nghị định 88/2029 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực ngân hàng – tiền tệ với mức phạt hành chính tăng lên gấp 4-5 lần so với hiện nay (tối đa 200 triệu đồng cho hành vi cho thuê, mượn tài khoản). Về phía Bộ Công an cũng đề xuất xử lý hình sự các cá nhân có hành vi cho thuê, mượn tài khoản ngân hàng. Việc này nhằm tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật và ngăn chặn các hành vi lợi dụng, lạm dụng tài khoản ngân hàng.

Liên quan đến tài khoản doanh nghiệp, hiện có khoảng 711.000 tài khoản, chiếm 55% số tài khoản ngân hàng của tổ chức đã được đối chiếu thông tin sinh trắc học của người đại diện hợp pháp. Từ ngày 1/7 tới đây, tài khoản doanh nghiệp cũng phải xác thực sinh trắc học mới được thực hiện giao dịch. Việc này sẽ giúp tăng cường an ninh, bảo mật cho các giao dịch ngân hàng của doanh nghiệp.

NHNN và các ngân hàng thương mại đang tích cực triển khai các biện pháp để đảm bảo an toàn, bảo mật cho hệ thống tài khoản ngân hàng, cũng như ngăn chặn các hành vi gian lận, lừa đảo. Việc xác thực sinh trắc học được xem là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của khách hàng và tăng cường niềm tin vào hệ thống ngân hàng.

Sáng ngày 16/7, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã tổ chức hội thảo tăng cường năng lực ‘Quản trị rủi ro ngân hàng: Tầm nhìn mới từ dự thảo sửa đổi Thông tư 13/2018/TT-NHNN và Thông tư 41/2016/TT-NHNN’, nhằm thảo luận các giải pháp triển khai Basel III tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Trần Phương, Phó Tổng Giám đốc BIDV, Phó chủ nhiệm Ủy ban Rủi ro trực thuộc Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, ngành Ngân hàng Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực quản trị rủi ro, nhằm đảm bảo an toàn hệ thống và tăng sức chống chịu trước các cú sốc thị trường. Việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế không chỉ giúp tăng cường ổn định tài chính, mà còn tạo nền tảng để các tổ chức tín dụng phát triển bền vững và hội nhập toàn diện.

Ông Phương nhấn mạnh, việc triển khai Basel III là xu thế tất yếu, mang lại cả cơ hội và thách thức cho các ngân hàng và thị trường Việt Nam. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã và đang tích cực xây dựng khung pháp lý mới nhằm luật hóa các yêu cầu cốt lõi của Basel III trong hệ thống ngân hàng Việt Nam thông qua 2 dự thảo thông tư quan trọng: Dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 41/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định tỷ lệ an toàn vốn đối với ngân hàng thương mại và dự thảo thông tư thay thế Thông tư số 13/2018/TT-NHNN ngày 18/5/2018 quy định về hệ thống kiểm soát nội bộ của ngân hàng thương mại.

Một số nội dung thay đổi trong khuôn khổ của Basel III có thể kể đến như nâng tỷ trọng và chất lượng vốn. Basel III nâng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu đối với vốn cổ phần lên 4,5% và quy định thêm mức đệm bảo toàn vốn (CCB) ≥ 2,5% và đệm phản chu kỳ (CCyB) từ 0-2,5%, từ đó nâng tổng mức an toàn vốn tối thiểu đối với vốn cổ phần lên 7% và tỷ lệ an toàn vốn và các bộ đệm cũng tăng lên tới tối thiểu 10,5%.

Basel III cũng đưa ra các yêu cầu mới về đòn bẩy và thanh khoản để bảo vệ các ngân hàng khỏi tình trạng cho vay quá mức và rủi ro, đồng thời đảm bảo các ngân hàng có đủ thanh khoản trong giai đoạn căng thẳng tài chính. Tỷ lệ này được tính bằng vốn cấp 1 chia cho tổng tài sản của ngân hàng, với yêu cầu tỷ lệ tối thiểu là 3%.

Tại hội thảo, đại diện các tổ chức tín dụng đã cùng thảo luận nhằm tìm ra những giải pháp triển khai trong thời gian tới để hỗ trợ cho hệ thống các ngân hàng thương mại hoàn thành áp dụng chuẩn mực Basel III, nâng tầm trên thị trường tài chính quốc tế.

Về lộ trình triển khai, các chuyên gia và đại diện các ngân hàng thương mại đã kiến nghị nhiều giải pháp, bao gồm cả việc cập nhật các thông tư liên quan, điều chỉnh lộ trình để hỗ trợ các ngân hàng có thể chủ động xin phê duyệt và triển khai sớm IRB, xây dựng kho lưu trữ dữ liệu tập trung với đối tượng SME, đẩy nhanh kế hoạch số hóa cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành liên quan đến hoạt động tín dụng, sớm ban hành các khuôn khổ pháp lý cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu.

Kết luận hội thảo, bà Nguyễn Thị Hồng Vân, Giám đốc Khối Pháp chế và Tuân thủ, phụ trách hoạt động quản lý rủi ro Vietcombank, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Rủi ro cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện các thông tư, các thành viên Ủy ban Rủi ro sẽ tiếp tục đồng hành chặt chẽ, cùng xây dựng quan điểm thống nhất về kỹ thuật, từ đó đề xuất với Ngân hàng Nhà nước ban hành hướng dẫn chi tiết dưới dạng ‘cẩm nang thực hiện’.