Não bộ – Phattrienkinhte.com https://phattrienkinhte.com Nơi chia sẻ kiến thức và thông tin chuyên sâu về phát triển kinh tế tại Việt Nam và trên thế giới. Sat, 04 Oct 2025 01:24:55 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.4 https://cloud.linh.pro/news/2025/08/phattrienkinhte.svg Não bộ – Phattrienkinhte.com https://phattrienkinhte.com 32 32 Ăn cá ngừ có lợi gì cho sức khỏe? https://phattrienkinhte.com/an-ca-ngu-co-loi-gi-cho-suc-khoe/ Sat, 04 Oct 2025 01:24:48 +0000 https://phattrienkinhte.com/an-ca-ngu-co-loi-gi-cho-suc-khoe/

Cá ngừ là một loại cá quen thuộc và phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, không chỉ bởi hương vị thơm ngon mà còn bởi giá trị dinh dưỡng cao. Với hàm lượng protein và axit béo omega-3 dồi dào, cá ngừ đã được xếp vào danh sách 10 loại cá tốt nhất thế giới, đứng ở vị trí thứ 8 theo đánh giá của chuyên trang ẩm thực BBC Good Food của Anh.

Cá ngừ giàu protein hơn cả cá hồi.
Cá ngừ giàu protein hơn cả cá hồi.

Một trong những lợi ích nổi bật của cá ngừ là nguồn cung cấp protein chất lượng cao. Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), 100g cá ngừ nấu chín chứa 29g protein, giúp cá ngừ trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn bổ sung đạm nạc, xây dựng cơ bắp hoặc kiểm soát cân nặng. Ngoài ra, cá ngừ còn cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng khác như vitamin B6, B12, D, chất béo omega-3 cùng các khoáng chất như canxi, magie, sắt, kali, selen.

Cá ngừ là loại cá quen thuộc ở Việt Nam.
Cá ngừ là loại cá quen thuộc ở Việt Nam.

Cá ngừ không chỉ giàu protein mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng khác. Hàm lượng dinh dưỡng phong phú giúp cá ngừ trở thành một trong những thực phẩm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cá ngừ chứa nhiều protein nạc và rất ít calo, giúp mọi người cảm thấy no lâu hơn, từ đó hạn chế nạp dư thừa lượng calo vào trong cơ thể, hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Cá ngừ mang đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ.
Cá ngừ mang đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ.

Đặc biệt, cá ngừ cung cấp lượng omega-3 dồi dào, đặc biệt là EPA và DHA – hai axit béo thiết yếu. Axit béo omega-3 trong cá ngừ có thể giúp hạ huyết áp, giảm lượng cholesterol “xấu” LDL dư thừa trong cơ thể và ngăn ngừa chất béo xấu tích tụ trong động mạch. Bên cạnh đó, cá ngừ còn giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm viêm, cải thiện chức năng não bộ và bảo vệ hệ thần kinh.

Ở Việt Nam, cá ngừ có giá thành tương đối rẻ, dao động từ 135.000-150.000 đồng/kg tuỳ kích thước. Mức giá này được đánh giá là phù hợp với túi tiền, giúp cá ngừ trở thành một lựa chọn hoàn hảo để thêm vào chế độ ăn uống. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên ăn cá khoảng 2 lần/tuần để tận dụng được những lợi ích mà cá ngừ mang lại.

Tóm lại, việc bổ sung cá ngừ vào chế độ ăn uống hàng tuần có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý. Với giá trị dinh dưỡng cao và giá thành hợp lý, cá ngừ là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

BBC Good Food là một nguồn thông tin uy tín về ẩm thực và dinh dưỡng, cung cấp nhiều thông tin hữu ích về các loại thực phẩm khác nhau, bao gồm cả cá ngừ.

Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cũng cung cấp nhiều thông tin về giá trị dinh dưỡng của các loại thực phẩm, bao gồm cả cá ngừ.

]]>
Nuôi cháu giúp người già giảm nguy cơ sa sút trí tuệ https://phattrienkinhte.com/nuoi-chau-giup-nguoi-gia-giam-nguy-co-sa-sut-tri-tue/ Sun, 28 Sep 2025 15:09:43 +0000 https://phattrienkinhte.com/nuoi-chau-giup-nguoi-gia-giam-nguy-co-sa-sut-tri-tue/

Một nghiên cứu khoa học mới nhất được công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) đã đưa ra những phát hiện thú vị về lợi ích của việc nuôi dạy cháu đối với não bộ của ông bà. Nghiên cứu cho thấy rằng việc chăm sóc cháu có thể mang lại tác động tích cực đáng kể cho sức khỏe nhận thức của người lớn tuổi.

Từ lâu, nhiều ông bà vẫn xem việc chăm cháu là niềm vui tuổi già. (Ảnh: Pexels)
Từ lâu, nhiều ông bà vẫn xem việc chăm cháu là niềm vui tuổi già. (Ảnh: Pexels)

Cụ thể, những người lớn tuổi từ 50 đến 79 tuổi chăm sóc cháu hàng tuần ở mức độ vừa phải có thể giảm 24% nguy cơ sa sút trí tuệ. Các nhà nghiên cứu giải thích rằng việc chăm sóc trẻ nhỏ đòi hỏi người lớn tuổi phải chủ động trò chuyện, chơi đùa với cháu, tạo nên sự vận động não bộ đều đặn và hiệu quả. Qua đó, người lớn tuổi có thể giữ gìn trí nhớ và tiếp cận thế giới hiện đại một cách tốt hơn.

Việc dành thời gian cho cháu không chỉ giúp người lớn tuổi nâng cao khả năng nhận thức mà còn giúp họ cập nhật kiến thức và kỹ năng mới. Nhiều người cao tuổi đã học cách sử dụng công nghệ để tương tác với cháu, như bật gọi video, tra cứu thông tin trên mạng, hoặc hát theo các bài hát trên mạng xã hội. Những hành động này kích hoạt các vùng khác nhau của não bộ, từ đó giúp cải thiện chức năng nhận thức.

Không chỉ mang lại tác động tích cực về mặt nhận thức, chăm cháu còn giúp xua tan cảm giác cô đơn – một yếu tố nguy cơ lớn của trầm cảm và suy giảm chức năng não ở người cao tuổi. Khi ông bà cảm thấy mình còn vai trò trong gia đình, còn được yêu thương và nhờ cậy, họ sống tích cực và lạc quan hơn. Điều này giúp giảm thiểu các vấn đề sức khỏe tâm lý và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng việc chăm cháu quá nhiều, đặc biệt trên 40 giờ mỗi tuần, có thể tạo ra áp lực thể chất và tâm lý không mong muốn. Điều quan trọng là giữ việc chăm sóc các cháu ở mức độ vừa phải, xem như một hoạt động tăng cường kết nối xã hội và kích thích não bộ, thay vì gánh nặng. Người già cũng cần thời gian nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng để đảm bảo sức khỏe và cân bằng cuộc sống.

Nhìn chung, nghiên cứu này đã cung cấp bằng chứng về lợi ích của việc nuôi dạy cháu đối với sức khỏe não bộ của ông bà. Việc chăm sóc cháu ở mức độ vừa phải không chỉ giúp người lớn tuổi giảm nguy cơ sa sút trí tuệ mà còn giúp họ sống tích cực, lạc quan và kết nối tốt hơn với thế hệ trẻ.

]]>
Nhận biết sớm đột quỵ bằng quy tắc F.A.S.T và cách phòng ngừa hiệu quả https://phattrienkinhte.com/nhan-biet-som-dot-quy-bang-quy-tac-f-a-s-t-va-cach-phong-ngua-hieu-qua/ Tue, 09 Sep 2025 04:39:40 +0000 https://phattrienkinhte.com/nhan-biet-som-dot-quy-bang-quy-tac-f-a-s-t-va-cach-phong-ngua-hieu-qua/

Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương và cũng làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý. Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống.

Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu. Hãy tìm hiểu thêm thông tin về đột quỵ và các biện pháp phòng ngừa tại https://www.healthgrades.com/ hoặc https://www.mayoclinic.org/ để có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.

]]>
Uống cà phê vào chiều tối khiến não bộ hoạt động mạnh khi ngủ https://phattrienkinhte.com/uong-ca-phe-vao-chieu-toi-khien-nao-bo-hoat-dong-manh-khi-ngu/ Thu, 07 Aug 2025 20:55:23 +0000 https://phattrienkinhte.com/uong-ca-phe-vao-chieu-toi-khien-nao-bo-hoat-dong-manh-khi-ngu/

Uống cà phê vào buổi chiều có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ của bạn. Mặc dù cà phê là một thức uống phổ biến giúp tăng cường tỉnh táo và hiệu suất làm việc, nhưng thời điểm uống cà phê đóng một vai trò quan trọng.

Một nghiên cứu mới đây được công bố trên tạp chí PsyPost đã chỉ ra rằng việc uống cà phê vào buổi chiều, ngay cả với liều lượng vừa phải, có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ trong khi ngủ. Các nhà khoa học từ Đại học Montreal (Canada) đã thực hiện một nghiên cứu trên 40 người trưởng thành khỏe mạnh, yêu thích cà phê, trong độ tuổi từ 20 đến 58.

Mỗi người tham gia đã trải qua 2 ngày tại phòng khám giấc ngủ, trong đó họ sử dụng 200mg caffeine (tương đương khoảng 2 tách cà phê) vào buổi chiều một ngày và giả dược vào ngày còn lại. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng cữ cà phê chiều có thể làm thay đổi cấu trúc hoạt động của não bộ trong khi ngủ, ảnh hưởng đến sự phục hồi sinh lý, tái tạo mô, điều hòa miễn dịch và xử lý trí nhớ.

Đặc biệt, trong giai đoạn giấc ngủ không REM, hoạt động điện não tăng cao hơn, tín hiệu não có xu hướng kém ổn định hơn và giảm độ sâu của giấc ngủ. Giáo sư Philipp Thölke, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết caffeine làm chậm nhưng không loại bỏ hoàn toàn quá trình ngủ. Giấc ngủ trở nên nông hơn và bộ não tiếp tục xử lý thông tin trong thời điểm cần nghỉ ngơi.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người trẻ tuổi (từ 20-27 tuổi) bị ảnh hưởng bởi caffeine trong giấc ngủ REM nhiều hơn so với người trung niên. Điều này có thể do sự khác biệt về mật độ thụ thể adenosine – mục tiêu tác động chính của caffeine trong não.

Tóm lại, nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của thời điểm uống cà phê, đặc biệt với những người gặp vấn đề về giấc ngủ. Uống cà phê vào buổi chiều có thể tái cấu trúc hoạt động não bộ khi ngủ và làm suy giảm chất lượng giấc ngủ không REM – giai đoạn then chốt cho phục hồi và sức khỏe thần kinh. Do đó, nếu bạn muốn có một giấc ngủ ngon, nên cân nhắc thời điểm uống cà phê và hạn chế sử dụng caffeine vào buổi chiều.

Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào trang web PsyPost để đọc thêm chi tiết.

]]>
Não phản ứng thế nào khi tế bào cảm quang ở võng mạc bị tổn thương https://phattrienkinhte.com/nao-phan-ung-the-nao-khi-te-bao-cam-quang-o-vong-mac-bi-ton-thuong/ Wed, 06 Aug 2025 21:53:33 +0000 https://phattrienkinhte.com/nao-phan-ung-the-nao-khi-te-bao-cam-quang-o-vong-mac-bi-ton-thuong/

Khi mắt bị tổn thương hoặc xuất hiện các bệnh lý, các tế bào trung tính – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch trong máu – thường là lực lượng phòng thủ đầu tiên. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tại Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester đã phát hiện ra rằng võng mạc có phản ứng khác biệt so với nhiều loại mô khác trong cơ thể. Khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, các tế bào miễn dịch của não – microglia – sẽ phản ứng, trong khi các tế bào trung tính không được huy động để hỗ trợ, mặc dù chúng di chuyển qua các mạch máu gần đó.

Phát hiện này mang ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ bị mất thị lực do mất tế bào cảm quang. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là kiến thức thiết yếu khi xây dựng các liệu pháp mới. Các nhà nghiên cứu cần phải nắm bắt được sự phức tạp của các tương tác tế bào miễn dịch để có thể phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi – một loại camera được phát triển bởi Đại học Rochester, cho phép chụp ảnh các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Qua đó, họ đã nghiên cứu võng mạc của chuột với tổn thương tế bào cảm quang. Kết quả cho thấy mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều có mặt trong võng mạc, nhưng chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang. Đồng thời, chúng không gọi các tế bào trung tính đến hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang.

Các nhà nghiên cứu tin rằng phát hiện này cho thấy một loại “che chắn” xảy ra trong chấn thương võng mạc. Cơ chế này có thể bảo vệ võng mạc khỏi sự đột nhập của các tế bào miễn dịch, vốn có thể gây hại hơn là có lợi. Đây là một cơ chế giúp bảo vệ mắt tránh khỏi những tổn thương không cần thiết trong quá trình phản ứng với chấn thương.

]]>