Người cao tuổi thường được khuyến cáo nên duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng để đảm bảo sức khỏe tối ưu. Tuy nhiên, việc kiêng thịt trong thời gian dài có thể dẫn đến nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng mà các chuyên gia y tế muốn nhấn mạnh.

Thịt là một nguồn cung cấp protein chất lượng cao và các dưỡng chất quan trọng như vitamin B12, sắt, và kẽm. Đây là những thành phần thiết yếu giúp duy trì sức khỏe tổng thể, hỗ trợ hệ miễn dịch và ngăn chặn sự thiếu máu. Việc hạn chế hoặc loại bỏ thịt khỏi chế độ ăn có thể khiến người cao tuổi đối mặt với nguy cơ suy dinh dưỡng, thiếu máu, và giảm khả năng phục hồi của cơ thể sau khi ốm.

Không chỉ dừng lại ở đó, thịt còn là nguồn cung cấp canxi và vitamin D, hai yếu tố then chốt giúp duy trì mật độ xương và ngăn ngừa tình trạng loãng xương và gãy xương thường gặp ở người cao tuổi. Sự cân bằng của các dưỡng chất này trong chế độ ăn uống hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn sức khỏe xương khớp.

Bên cạnh vấn đề sức khỏe thể chất, việc loại bỏ hoàn toàn thịt khỏi khẩu phần ăn cũng có thể gây ra mất cân bằng chất béo thiết yếu và ảnh hưởng đến nồng độ cholesterol trong máu. Điều này làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh tim mạch. Axit béo bão hòa có trong thịt, mặc dù thường bị xem là có hại, vẫn đóng một vai trò cần thiết với cơ thể khi được tiêu thụ ở mức độ hợp lý.

Ngoài ra, ảnh hưởng của việc kiêng thịt đối với sức khỏe tâm thần của người cao tuổi cũng là một vấn đề cần được quan tâm. Thịt chứa các axit amin và vitamin cần thiết cho quá trình tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh. Thiếu hụt những dưỡng chất này có thể gây ra các vấn đề tâm lý như lo âu và trầm cảm do hoạt động của hệ thần kinh bị ảnh hưởng.

Trước những rủi ro tiềm ẩn này, người cao tuổi cần được tư vấn và hướng dẫn bởi các chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp, cân đối và đảm bảo cung cấp đủ protein, vitamin, và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp duy trì sức khỏe thể chất mà còn hỗ trợ tích cực cho sức khỏe tâm thần của người cao tuổi.

Cuối cùng, nhấn mạnh vào việc cân bằng và đa dạng trong chế độ ăn uống hàng ngày là chìa khóa để người cao tuổi có thể tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc. Luôn có các chuyên gia y tế và dinh dưỡng sẵn sàng hỗ trợ để đảm bảo rằng mỗi cá nhân có thể xây dựng được một kế hoạch ăn uống tốt nhất cho sức khỏe của mình.

Loãng xương thường được xem là bệnh lý của người cao tuổi, nhưng hiện nay ngày càng nhiều người trẻ mắc loãng xương thứ phát do lối sống thiếu lành mạnh. Minh Anh, 27 tuổi, là một trường hợp như vậy. Cô không có triệu chứng rõ ràng, nhưng khi khám sức khỏe định kỳ, kết quả đo mật độ xương DEXA cho thấy chỉ số Z-score là -2.9, dưới ngưỡng bình thường. Xét nghiệm cũng cho thấy nồng độ vitamin D trong máu chỉ đạt 25 nmol/L, thấp hơn nhiều mức cần thiết.

ThS.BSNT Nguyễn Thị Ánh Ngọc, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết rằng Minh Anh mắc loãng xương thứ phát do thiếu vitamin D. Người bệnh có lối sống ít vận động, ngại tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, và thường che chắn khi ra đường. Những yếu tố này dẫn đến tình trạng thiếu vitamin D. Để cải thiện mật độ xương và phục hồi sức khỏe hệ cơ xương, bác sĩ Ngọc chỉ định Minh Anh bổ sung vitamin D liều điều trị, kết hợp với bổ sung canxi, điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động. Người bệnh sẽ được kiểm tra lại nồng độ vitamin D và mật độ xương sau 3 tháng.

Loãng xương ở người trẻ thường không biểu hiện rõ ràng, nhưng có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Chẩn đoán loãng xương không thể dựa vào triệu chứng lâm sàng mà cần có các xét nghiệm cụ thể. Đo mật độ xương bằng phương pháp hấp thụ tia X năng lượng kép (DEXA) hiện là tiêu chuẩn vàng. Bác sĩ Ngọc khuyến cáo rằng người trẻ nên chủ động tầm soát loãng xương định kỳ, đặc biệt là những người ít tiếp xúc ánh nắng, phụ nữ trẻ có rối loạn kinh nguyệt, người ăn chay trường, người sử dụng corticoid dài ngày, có tiền sử gãy xương sớm hoặc tiền sử gia đình loãng xương.

Để phòng ngừa và điều trị loãng xương, người trẻ nên duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ canxi và vitamin D. Việc vận động ngoài trời khoảng 30 phút mỗi ngày cũng giúp tăng cường sức khỏe hệ cơ xương. Ngoài ra, nên tránh thức ăn chế biến sẵn và hạn chế chất kích thích. Bằng cách chủ động chăm sóc sức khỏe và tầm soát loãng xương định kỳ, người trẻ có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và duy trì sức khỏe hệ cơ xương tốt.

Một số nhóm người có nguy cơ cao mắc loãng xương bao gồm những người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, phụ nữ trẻ có rối loạn kinh nguyệt, người ăn chay trường, người sử dụng corticoid dài ngày, có tiền sử gãy xương sớm hoặc tiền sử gia đình loãng xương. Nếu bạn thuộc nhóm này, hãy chủ động đến gặp bác sĩ để được tư vấn và tầm soát loãng xương.

Loãng xương, một bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, đang trở thành mối quan tâm ngày càng tăng do sự gia tăng tỷ lệ mắc bệnh ở những người trẻ tuổi. Sự thiếu hụt canxi và vitamin D trong chế độ ăn uống, cùng với lối sống ít vận động, là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Ngọc, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết loãng xương thường gặp ở nữ giới sau mãn kinh (50 tuổi trở lên) và nam giới từ 70 tuổi trở lên. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh đã có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt là ở người trẻ ít vận động, ăn uống thiếu canxi và vitamin D, làm việc trong môi trường thiếu ánh nắng hoặc phụ nữ sau sinh không được bổ sung vi chất hợp lý.

Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ loãng xương cao trên thế giới. Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã thực hiện tầm soát mật độ xương gần 100.000 người vào năm 2023-2024, và kết quả cho thấy 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loãng xương và 27% đã loãng xương. Một số thống kê ước tính khoảng 10% nữ tuổi 20-50 và 7% nam độ tuổi này bị loãng xương. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người trẻ chiếm 25% số ca loãng xương được ghi nhận.

Quá trình loãng xương thường diễn ra âm thầm, nên dễ bị bỏ qua. Khi xương đã quá giòn, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau lưng mạn tính hoặc giảm chiều cao, gãy xương… lúc này điều trị sẽ phức tạp. Bác sĩ Ngọc đưa ra một số ví dụ về bệnh nhân trẻ mắc loãng xương do chế độ ăn uống và lối sống không hợp lý. Chị Hạnh, 28 tuổi, không bổ sung canxi suốt thai kỳ lẫn sau sinh, đã bị gãy xương chậu do va nhẹ vào giường. Kết quả đo mật độ xương tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho thấy chị bị loãng xương nặng, nồng độ vitamin D trong máu thấp rõ rệt.

Còn anh Hùng, 36 tuổi, ăn chay trường 7 năm, làm việc tại nhà, thường xuyên mỏi thắt lưng, tê bì tay chân. Bác sĩ chẩn đoán anh thiếu canxi, vitamin D, mật độ xương thấp hơn nhiều so với trung bình độ tuổi.

Bác sĩ Ngọc tư vấn rằng nên chăm sóc xương giai đoạn đầu đời đến trước 25-30 tuổi góp phần giảm nguy cơ loãng xương về sau. Chế độ ăn với sữa, cá nhỏ nguyên xương, đậu phụ, rau xanh cung cấp canxi từ nguồn thực phẩm. Trẻ nhỏ cần được bú mẹ, bổ sung vitamin D. Phụ nữ mang thai và sau sinh cần bổ sung canxi và vitamin D theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Người trưởng thành nên tiếp xúc ánh nắng buổi sáng 15-30 phút mỗi ngày để tổng hợp vitamin D. Trường hợp không thể đảm bảo qua ăn uống, có thể sử dụng viên bổ sung canxi – vitamin D theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bác sĩ Ngọc cũng khuyến cáo nên tầm soát và phòng ngừa loãng xương sớm, đặc biệt là ở những nhóm nguy cơ cao như nữ trên 50 tuổi, nam trên 70 tuổi, người từng gãy xương bất thường, người ăn chay nghiêm ngặt, mắc bệnh mạn tính. Việc tầm soát và phòng ngừa sớm sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ loãng xương và các biến chứng liên quan.

Để biết thêm thông tin về loãng xương và cách phòng ngừa, bạn có thể tham khảo tại https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/preventing-osteoporosis hoặc https://www.boneandjoint.org.uk/information-centre/bone-health/osteoporosis-prevention .