Cơ hội việc làm rộng mở cho sinh viên tốt nghiệp trường nghề đang trở thành một thực tế hấp dẫn trong bối cảnh nhu cầu lao động đang gia tăng mạnh mẽ. Nhiều ngành học tại các trường nghề hiện nay đang mở ra cơ hội việc làm rộng lớn cho sinh viên tốt nghiệp, với mức thu nhập khá và hấp dẫn. Các ngành như công nghệ kỹ thuật cơ khí, công nghệ hàn, điều khiển máy CNC, logistics, quản trị du lịch,… là một số ví dụ điển hình.

Nhiều doanh nghiệp hiện nay sẵn sàng chào đón sinh viên tốt nghiệp trường nghề với mức thu nhập khá. Tại Trường Cao đẳng nghề Hà Nam, sinh viên học các ngành như công nghệ kỹ thuật cơ khí, công nghệ hàn, công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật cơ khí, cơ điện tử, logistics, quản trị du lịch,… có thể tìm được việc làm với mức lương hấp dẫn. TS Vũ Hữu Ý, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Hà Nam, cho biết: “Chúng tôi hiện có quan hệ đối tác với hệ thống hơn 200 doanh nghiệp và đồng hành với nhà trường lo đầu ra cho sinh viên.” Để thu hút sinh viên, trường cũng giảm 70% học phí cho sinh viên học cao đẳng các nghề hàn, cắt gọt kim loại, chế tạo thiết bị cơ khí.

Tương tự, tại Trường Cao đẳng Lý Thái Tổ (Bắc Ninh), ngành Công nghệ kỹ thuật cơ khí (cơ khí chính xác) và Chế tạo khuôn mẫu luôn “khát” nhân lực. Sinh viên học các ngành này có thể thiết kế cơ khí chính xác, thiết kế máy tự động hóa, lập trình CAM, vận hành – điều khiển máy CNC, quản lý chất lượng… Doanh nghiệp luôn săn đón để tuyển dụng các em có tay nghề đáp ứng yêu cầu công việc với mức lương từ 15-20 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, rào cản lớn nhất hiện nay là khâu tuyển sinh. Dù cơ sở vật chất được Nhà nước đầu tư mạnh mẽ, đội ngũ giảng viên nhiệt tình, tâm huyết nhưng nếu không có/không đủ người vào học thì hiệu quả đào tạo không thể như mong muốn. Tư duy “sính đại học” vẫn còn phổ biến, khiến nhiều phụ huynh và học sinh e ngại khi lựa chọn trường nghề.

Để giải quyết vấn đề này, các trường nghề cần đẩy mạnh công tác tuyển sinh và nâng cao chất lượng đào tạo. Nhà trường phải tổ chức đào tạo cho dù có ngành số lượng sinh viên vào học ít. Đồng thời, trường phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp để họ hỗ trợ về cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo theo chương trình đặt hàng đào tạo, sinh viên sẽ có luôn đầu ra sau khi tốt nghiệp.

Cơ hội việc làm và mức thu nhập không hề thấp khi tốt nghiệp trường nghề, nhưng cần thay đổi nhận thức của xã hội về giáo dục nghề nghiệp. “Phá được tảng băng vô hình trong nhận thức của người dân về tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp” là chìa khóa để phát triển giáo dục nghề nghiệp trong thời gian tới. Bằng cách thay đổi nhận thức và tăng cường hỗ trợ từ các doanh nghiệp và Nhà nước, các trường nghề có thể tăng cường cơ hội việc làm và thu nhập cho sinh viên tốt nghiệp.

Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, đang là một sự kiện chính trị quan trọng đối với sự phát triển của Thủ đô. Dự thảo Văn kiện Đại hội đã đề ra các mục tiêu chiến lược toàn diện để xây dựng Hà Nội trở thành một thành phố văn minh, hiện đại, trong đó nhấn mạnh đến mục tiêu “Nhân dân hạnh phúc”. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cần có những chính sách cụ thể và thiết thực, đặc biệt là trong lĩnh vực nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.

Trước hết, cần đánh giá cao chủ đề của Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025-2030, là “Phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến và anh hùng, đoàn kết, bản lĩnh, sáng tạo; tiên phong vươn mình cùng dân tộc, xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, Nhân dân hạnh phúc”. Chủ đề này vừa tôn vinh truyền thống lịch sử của Thăng Long – Hà Nội, vừa thể hiện nhiệm vụ xây dựng và phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới.

Trong dự thảo văn kiện, tác giả đánh giá cao các nội dung và đóng góp một số ý kiến cụ thể. Về đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố nhiệm kỳ 2020-2025, cần đánh giá khái quát về vai trò lịch sử và thành tựu của các Đảng bộ và tổ chức thành viên hệ thống chính trị cấp huyện trong 80 năm qua. Đồng thời, cần làm rõ hơn nữa những thành tựu của Thủ đô trong 40 năm đổi mới để khẳng định vị thế và tiềm năng của Hà Nội.

Về khâu đột phá trong nhiệm kỳ mới, ba trọng điểm được đề xuất gồm phát triển hạ tầng, đột phá nguồn nhân lực chất lượng cao và quản trị đô thị hiện đại. Tuy nhiên, nội dung về giáo dục đào tạo và giáo dục nghề nghiệp cần được tách thành một nhiệm vụ riêng, phù hợp với chủ trương lớn đã được triển khai.

Một vấn đề xã hội nổi bật khác là nhà ở cho người lao động và người thu nhập thấp. Dù đã có những chính sách và cam kết mạnh mẽ về phát triển nhà ở xã hội, nhưng thực tế cho thấy nhóm người thu nhập thấp vẫn rất khó tiếp cận. Cần có các giải pháp để tăng nguồn cung, điều chỉnh điều kiện xét duyệt và vị trí nhà ở để người dân dễ dàng tiếp cận.

Tác giả cũng kiến nghị cần quan tâm đến việc phát triển tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước và bổ sung quy định cho phép đảng viên sinh hoạt tại nơi tạm trú hoặc gần nơi làm việc.

Cuối cùng, việc triển khai Luật Thủ đô và Luật Đất đai (sửa đổi) cần được Thành phố thực hiện quyết liệt, làm rõ vai trò tiên phong trong các lĩnh vực còn là điểm nghẽn như quản lý đất xen kẹt, cải tạo chung cư cũ, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…

Một Thủ đô hiện đại không chỉ thể hiện qua tòa nhà cao tầng hay hạ tầng giao thông, mà còn được đo bằng chất lượng sống, sự công bằng trong cơ hội và sự hài lòng của người dân. Để xây dựng một thành phố như vậy, cần có sự tham gia và đóng góp của tất cả các tầng lớp nhân dân, cũng như sự quyết tâm và nỗ lực của chính quyền địa phương.

Tự chủ trong giáo dục nghề nghiệp là một bước tiến quan trọng nhằm tạo ra sự linh hoạt và năng động trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp của Việt Nam. Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đang công bố để lấy ý kiến góp ý, đặt mạnh vào việc mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Tuy nhiên, đi kèm với tự chủ là trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đào tạo, một vấn đề cần được quan tâm đặc biệt.

Các chuyên gia và lãnh đạo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cho rằng, việc tự chủ sẽ mang lại nhiều lợi ích. Các trường sẽ có quyền chủ động hơn trong công tác tuyển sinh, xây dựng phương án đào tạo phù hợp với nhu cầu của người học và đặc thù của ngành nghề. Điều này không chỉ giúp các trường nghề có thể phản ứng nhanh với thị trường lao động mà còn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Phương Đông (Thành phố Đà Nẵng), nhìn nhận rằng dự thảo mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ mang lại nhiều thuận lợi. Các trường sẽ chủ động hơn trong việc xây dựng phương án tuyển sinh phù hợp với người học và đặc thù ngành nghề. Điều này đòi hỏi các trường phải có chiến lược và kế hoạch cụ thể để đảm bảo chất lượng đào tạo và đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.

Tiến sĩ Phạm Văn Tân, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Y tế Hà Nội, cho rằng tự chủ chỉ tiêu tuyển sinh sẽ đi kèm với trách nhiệm giải trình về chất lượng và hiệu quả đầu ra. Nhà trường sẽ phải công khai mức học phí và các khoản thu dịch vụ khác cho từng năm học và toàn khóa. Điều này không chỉ giúp người học có thông tin đầy đủ mà còn tạo ra sự minh bạch trong hoạt động của nhà trường.

Thạc sĩ Nguyễn Khánh Cường, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Quốc tế LILAMA2 (tỉnh Đồng Nai), đánh giá rằng việc mở rộng quyền tự chủ giúp trường nghề chủ động hơn trong công tác tuyển sinh và đào tạo. Tuy nhiên, để đảm bảo chất lượng đào tạo, cần có thêm chính sách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước để sinh viên yên tâm học tập. Chính sách hỗ trợ này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho sinh viên mà còn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Về việc đưa chức danh giảng viên đồng cơ hữu vào dự thảo, các chuyên gia cho rằng cần định nghĩa rõ về giảng viên đồng cơ hữu để tránh lạm dụng khi mở ngành. Cần có văn bản hướng dẫn cụ thể để nhà trường thuận tiện hơn trong việc tuyển dụng, ký hợp đồng và phân bổ giờ giảng. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và nhà trường để đảm bảo chất lượng đội ngũ giảng viên.

Thạc sĩ Huỳnh Ngọc Hợi đề xuất cần quy định tỷ lệ tối đa giảng viên đồng cơ hữu được tính vào tổng số giảng viên phục vụ cho việc mở ngành hoặc duy trì ngành. Điều này giúp đảm bảo ngành học vẫn có “xương sống” là giảng viên cơ hữu toàn thời gian để duy trì lâu dài. Sự cân đối giữa giảng viên cơ hữu và giảng viên đồng cơ hữu sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Nhìn chung, việc hoàn thiện Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) là một bước quan trọng nhằm tạo ra hệ sinh thái giáo dục nghề nghiệp năng động, linh hoạt, thích ứng cao với sự thay đổi của thị trường lao động và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Điều này đòi hỏi sự tham gia đóng góp của nhiều bên liên quan để đảm bảo rằng hệ thống giáo dục nghề nghiệp của Việt Nam có thể đáp ứng được nhu cầu của xã hội và góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.