Đô thị thông minh trong giai đoạn 2025-2035 sẽ cần đến một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định, vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Công nghệ blockchain đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở, và được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới.

Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của công nghệ blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực.

Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Việc ứng dụng công nghệ blockchain trong xây dựng đô thị thông minh đã giúp tăng cường minh bạch và giảm thiểu tham nhũng.

Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Việc ứng dụng công nghệ blockchain trong xây dựng đô thị thông minh sẽ giúp tạo ra một môi trường quản lý minh bạch, hiệu quả và tiết kiệm nguồn lực.

Với sự phát triển của công nghệ blockchain, các thành phố có thể xây dựng một hạ tầng số mạnh mẽ để hỗ trợ việc ra quyết định và vận hành đô thị. Việc ứng dụng công nghệ blockchain trong xây dựng đô thị thông minh sẽ giúp tạo ra một tương lai tươi sáng cho sự phát triển của các thành phố.

Thâm Quyến, một đặc khu kinh tế thuộc tỉnh Quảng Đông, đang nổi lên như một hình mẫu tiên tiến trong lĩnh vực đô thị hóa công nghệ cao tại Trung Quốc. Thành phố này đã đạt được nhiều đột phá công nghệ đáng kể trong lĩnh vực đô thị thông minh và trở thành một “phòng thí nghiệm” thử nghiệm mô hình thành phố tương lai. Tại đây, các dịch vụ thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống thường nhật của người dân.

Một trong những đột phá đáng chú ý gần đây là việc Thâm Quyến sẽ khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán, bảo trì và nâng cấp robot. Mô hình này hứa hẹn sẽ tạo ra bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot toàn cầu, mở ra một kỷ nguyên mới trong việc ứng dụng robot vào đời sống.

Không chỉ dừng lại ở đó, Thâm Quyến cũng đang xúc tiến xây dựng khu phố và nhà hát với những trải nghiệm hoàn toàn do robot phục vụ. Du khách có thể trải nghiệm nhiều dịch vụ mới mẻ như mát-xa bằng robot, châm cứu robot, nếm món bánh kẹp truyền thống kiểu Trung Quốc do robot làm, thưởng thức BBQ do robot phục vụ, thậm chí cả hiệu thuốc vận hành bằng robot. Những trải nghiệm này không chỉ đem lại sự tiện lợi mà còn mở ra những cơ hội mới trong lĩnh vực dịch vụ.

Những đột phá này đã giúp Thâm Quyến vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức ở Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Điều này chứng minh năng lực đổi mới toàn diện của Thâm Quyến ở nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân.

Một trong những điểm nổi bật của Thâm Quyến là hệ thống quản trị thành phố thông qua nền tảng “digital twin” (đô thị song sinh số). Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng, chia làm 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Ứng dụng này đã tạo nên 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế, thể hiện sự hiện đại và tinh tế trong quản lý đô thị.

Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng “thành phố ba trụ cột”: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số, mô hình mà chính quyền địa phương đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2025 để trở thành thành phố thông minh mẫu mực toàn cầu. M目标 này không chỉ phản ánh tầm nhìn về một thành phố hiện đại mà còn mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển bền vững.

Không chỉ riêng Thâm Quyến, hàng loạt thành phố khác trên khắp Trung Quốc đang chạy đua số hóa đô thị nhằm tối ưu quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn đối mặt với không ít thách thức về mặt kỹ thuật, tài chính và chính sách.

Hiện tại, Thâm Quyến đang thử nghiệm mô hình “City in the Cloud” (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa, nơi dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một thành phố thông minh và hiện đại.

Thâm Quyến và nhiều thành phố khác tại Trung Quốc đang tiến nhanh trên con đường trở thành các đô thị thông minh, nơi công nghệ không chỉ phục vụ cho sự phát triển kinh tế mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Tương lai của đô thị hóa tại Trung Quốc và trên thế giới sẽ có nhiều thay đổi với sự tham gia của công nghệ, và Thâm Quyến đang là một điển hình.

Công nghệ đang trở thành yếu tố then chốt trong việc mở ra một tương lai bền vững cho nhân loại. Sự phát triển không ngừng của công nghệ đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển. Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức lớn như biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và cạn kiệt tài nguyên, công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu trong việc tìm ra giải pháp.

Năng lượng tái tạo, như năng lượng mặt trời và gió, đã trở thành một trong những nguồn năng lượng chính của thế giới. Công nghệ lưu trữ năng lượng cũng đã được cải tiến đáng kể, giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Sự tiến bộ này không chỉ giúp giảm lượng khí thải nhà kính mà còn mở ra những cơ hội mới cho việc sử dụng năng lượng sạch.

Trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. AI giúp dự báo nhu cầu điện, điều phối lưới điện thông minh và tối ưu hóa việc tích hợp nguồn năng lượng tái tạo. AI cũng giúp cải thiện giao thông đô thị, giảm ùn tắc và lượng khí thải nhà kính. Với khả năng phân tích dữ liệu lớn, AI có thể giúp các nhà quy hoạch đô thị tạo ra những giải pháp giao thông thông minh và hiệu quả hơn.

Kinh tế tuần hoàn cũng là một trong những lĩnh vực mà công nghệ đang đóng vai trò quan trọng. Công nghệ giúp phân loại rác thải tự động, tăng tỷ lệ tái chế và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu. Công nghệ in 3D cũng giúp sản xuất theo yêu cầu, giảm tồn kho và vận chuyển. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu lãng phí mà còn mở ra những cơ hội mới cho việc sản xuất và kinh doanh bền vững.

Tất cả những đổi mới trên đang được tích hợp vào các thành phố thông minh, nơi công nghệ không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn nâng cao chất lượng sống của cư dân. Công nghệ không phải là viên đạn bạc, nhưng là công cụ đắc lực trong hành trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Việc áp dụng công nghệ vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững.

Từ năng lượng tái tạo đến trí tuệ nhân tạo, từ kinh tế tuần hoàn đến thành phố thông minh, đổi mới công nghệ đang mở ra một lộ trình mới cho sự phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Việc đầu tư và thúc đẩy công nghệ sạch ngay hôm nay không chỉ là lựa chọn thông minh mà còn là trách nhiệm chung của toàn nhân loại. Chúng ta cần tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của công nghệ và áp dụng nó vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống để tạo ra một tương lai bền vững cho nhân loại.