Cục Thống kê, Bộ Tài chính vừa công bố số liệu mới nhất về tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2024 của 34 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương sau khi thực hiện sắp xếp. Theo số liệu được công bố, tỉnh Hưng Yên đạt TFR là 2,35 con/phụ nữ, nằm trong nhóm 18 tỉnh có mức sinh từ mức thay thế đến dưới mức cao, tức TFR từ 2,1 con/phụ nữ đến dưới 2,5 con/phụ nữ. Nhóm tỉnh này được đánh giá có mức sinh ổn định, đóng góp quan trọng vào việc bảo đảm cơ cấu dân số hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực và ổn định an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, số liệu cũng cho thấy có 13 tỉnh trong số 34 tỉnh có mức sinh dưới mức sinh thay thế, với TFR thấp hơn 2,1 con/phụ nữ. Cụ thể, 5 tỉnh có mức sinh thấp nhất cả nước gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Cần Thơ, Cà Mau và Vĩnh Long. Điều này đặt ra thách thức cho các địa phương này trong việc đảm bảo cơ cấu dân số và thực hiện các chính sách liên quan đến dân số và phát triển.

Ngược lại, cũng có 3 tỉnh có mức sinh cao với TFR từ 2,5 con/phụ nữ trở lên, bao gồm Điện Biên, Tuyên Quang và Lào Cai. Mức sinh cao ở những tỉnh này có thể mang lại lợi thế về nguồn nhân lực trong tương lai nhưng cũng đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt trong việc cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục cho trẻ em.

Việc công bố số liệu TFR giúp các nhà hoạch định chính sách và quản lý có cơ sở để đề xuất và thực hiện các giải pháp phù hợp nhằm cân bằng cơ cấu dân số, đảm bảo an sinh xã hội và phát triển bền vững cho từng địa phương và cả nước.

Khi nhắc đến các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của một quốc gia, dân số luôn là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu. Mới đây, các dự báo về dân số trên toàn thế giới đã chỉ ra rằng nhiều quốc gia có thể sẽ đạt đỉnh dân số trong vài thập kỷ tới. Đỉnh dân số được hiểu là mức dân số cao nhất mà một nền kinh tế đạt được trước khi bắt đầu giảm. Liên hợp quốc đã công bố dự báo mới nhất về triển vọng dân số thế giới, trong đó cung cấp thông tin về thời điểm đạt đỉnh dân số của 40 nền kinh tế trên thế giới. Dữ liệu này được tính toán dựa trên các yếu tố như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và dân số nhập cư ròng.

Theo dự báo, Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới, có thể chưa đạt đỉnh dân số trong thế kỷ này. Điều này ngụ ý rằng dân số Mỹ sẽ tiếp tục tăng sau năm 2100. Đây là một trong những yếu tố quan trọng mà chính phủ Mỹ cần xem xét khi xây dựng các chính sách phát triển kinh tế và xã hội. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới và đạt đỉnh vào cuối thế kỷ này.

Ngược lại, dân số tại phần lớn các nền kinh tế châu Á và châu Âu đang ổn định hoặc bắt đầu xu hướng giảm. Điều này đặt ra những thách thức mới cho các quốc gia này trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số đang giảm dần. Riêng Việt Nam, theo dự báo, sẽ đạt đỉnh dân số khoảng 110 triệu dân vào năm 2049. Thông tin này đã đặt ra những thách thức và cơ hội cho Việt Nam trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số tăng.

Xu hướng dân số đang thay đổi trên toàn thế giới và việc hiểu và nắm bắt được xu hướng này sẽ giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể đưa ra những quyết sách phù hợp để phát triển bền vững trong tương lai. Việc quản lý dân số một cách hiệu quả sẽ giúp các quốc gia có thể tận dụng được các cơ hội và vượt qua những thách thức phát sinh từ sự thay đổi dân số.

Cục Thống kê quốc gia Hàn Quốc vừa công bố báo cáo “Kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2024” vào ngày 1/11/2024, cung cấp số liệu cập nhật về dân số, hộ gia đình và tình hình nhà ở trên toàn quốc. Theo số liệu mới công bố, tính đến ngày 1/11/2024, Hàn Quốc có tổng cộng 51.810.000 người cư trú tại nước này, tăng 30.000 người so với năm trước.

Trong số này, người Hàn Quốc đạt 49.760.000 người, giảm 80.000 người, trong khi người nước ngoài thường trú tăng lên 2.040.000 người, tăng 110.000 người. Sự gia tăng dân số nước ngoài góp phần làm tăng tổng dân số của Hàn Quốc. Đáng chú ý, dân số tại Seoul và hai khu vực lân cận là thành phố Incheon và tỉnh Gyeonggi đạt 26,31 triệu người, chiếm 50,8% tổng dân số cả nước.

Khu vực này tiếp tục xu hướng tăng trưởng hàng năm, khẳng định vị trí là trung tâm dân cư lớn của Hàn Quốc. Tổng số hộ gia đình trên cả nước được ghi nhận là 27 triệu hộ, tăng 270.000 hộ so với năm trước. Sự gia tăng này chủ yếu đến từ số hộ gia đình có một hoặc hai thành viên. Đáng kể, số hộ gia đình một thành viên chiếm 36,1% tổng số hộ trên cả nước.

Tỷ trọng của các hộ gia đình một hoặc hai thành viên đã liên tục tăng kể từ những năm 2000, hiện chiếm 65,1% tổng số hộ gia đình. Số lượng thành viên trung bình trong một hộ gia đình Hàn Quốc là 2,19 người. Về loại hình nhà ở, 53,9% hộ gia đình đang sinh sống tại các căn hộ chung cư.

Ngoài ra, hơn 430.000 hộ đang sống ở nhà dưới tầng hầm, bán hầm hoặc tầng mái. Cuộc điều tra này không phải là cuộc điều tra trực tiếp diễn ra mỗi 5 năm mà dựa trên các dữ liệu hành chính hàng năm. Kết quả cụ thể của cuộc điều tra đã được đăng tải trên trang chủ của Cục Thống kê quốc gia Hàn Quốc tại https://www.nso.go.kr.

Trung Quốc đã chính thức công bố một chính sách mới nhằm hỗ trợ tài chính cho các gia đình có trẻ em, đánh dấu một nỗ lực quan trọng của chính phủ trung ương trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng dân số ngày càng trầm trọng. Theo thông báo mới nhất, chính phủ Trung Quốc sẽ cung cấp trợ cấp nuôi con hằng năm với mức 3.600 nhân dân tệ (tương đương 500 USD) cho mỗi trẻ em sinh từ ngày 1/1/2025 trở đi, kéo dài cho đến khi trẻ tròn ba tuổi. Điều này áp dụng cho tất cả trẻ em, không phân biệt thứ tự sinh trong gia đình.

Chính sách mới này cũng không bỏ qua những trẻ em đã sinh trước thời điểm 1/1/2025 nhưng vẫn chưa đủ ba tuổi. Những trẻ em này cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại cho đến khi chúng tròn ba tuổi. Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc thực hiện một chương trình trợ cấp nuôi con trên toàn quốc, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc hỗ trợ các gia đình và khuyến khích sinh con.

Trước đó, hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã thử nghiệm với các mức trợ cấp nuôi con khác nhau ở cấp độ địa phương. Sự ra đời của chính sách toàn quốc này diễn ra trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã suy giảm trong ba năm liên tiếp. Năm 2024, dân số Trung Quốc giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người. Các dự báo nhân khẩu học của Liên hợp quốc cho thấy dân số Trung Quốc có thể giảm mạnh từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100.

Hàng chục năm thực thi nghiêm ngặt chính sách một con đã để lại hậu quả kép: giảm tỷ lệ sinh và ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội cũng như niềm tin vào việc sinh con. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều, đặc biệt khi các cặp vợ chồng phải đối mặt với những rào cản lớn như tăng trưởng kinh tế chậm, bất ổn, chi phí nuôi con cao, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc.

尽管 vậy, chính sách này được xem là một bước ngoặt quan trọng trong việc chuyển tiền trực tiếp đến các hộ gia đình và có thể đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con, và hiện đã có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con.

Dân số Trung Quốc không chỉ suy giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng, điều này làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia. Trong bối cảnh này, chính sách trợ cấp nuôi con mới được kỳ vọng sẽ đóng góp vào việc ổn định và phát triển dân số, cũng như hỗ trợ dài hạn cho sự phát triển kinh tế – xã hội của Trung Quốc.

Tuổi thọ trung bình của người Nhật vẫn duy trì ở mức cao, với phụ nữ Nhật Bản dẫn đầu bảng xếp hạng trong 40 năm liên tiếp. Theo báo cáo mới công bố của Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản, tuổi thọ trung bình của phụ nữ nước này trong năm 2024 là 87,13 tuổi, giảm nhẹ 0,01 tuổi so với năm trước. Trong khi đó, tuổi thọ trung bình của nam giới là 81,09 tuổi, không thay đổi so với năm trước đó.

Mặc dù giảm nhẹ, nhưng tuổi thọ trung bình của phụ nữ Nhật Bản vẫn giữ vững vị trí đầu bảng trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ có thống kê và công bố số liệu tuổi thọ của người dân. Nam giới Nhật Bản có tuổi thọ trung bình xếp thứ 6, sau một số nước như Thụy Điển, Thụy Sĩ, Na Uy… Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản đã công bố báo cáo này, cung cấp thông tin chi tiết về tình hình sức khỏe và tuổi thọ của người dân Nhật Bản.

Báo cáo của Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản cũng chỉ ra rằng, tỷ lệ chết do các bệnh tim mạch đã giảm đáng kể, trong khi các ca tử vong do tuổi già sức yếu gia tăng nhanh chóng. Đồng thời, tỷ lệ người cao tuổi, từ 65 tuổi trở lên, trong cơ cấu dân số của nước này đã tăng lên mức 30% – cao nhất từ trước đến nay. Người từ 75 tuổi trở lên đang chiếm khoảng 18% tổng dân số.

Các chuyên gia dự tính, với tốc độ dân số lão hóa và giảm tự nhiên 14 năm liên tiếp như hiện nay, đến năm 2040, tỷ lệ người cao tuổi của Nhật Bản sẽ là khoảng 35% và có thể cao hơn. Chính phủ Nhật Bản đang coi đây là tình trạng khẩn cấp ở cấp độ quốc gia và đang áp dụng nhiều biện pháp đồng bộ để giải quyết.

Nhật Bản đang đối mặt với thách thức lớn về dân số lão hóa, và chính phủ nước này đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp để giải quyết vấn đề này. Với việc tuổi thọ trung bình của người dân tăng cao, Nhật Bản cần phải có những biện pháp phù hợp để đảm bảo an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.