Cá chình và cá hồng là hai loại hải sản được ưa chuộng bởi hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, gần đây, tám người thuộc hai gia đình tại Hà Tĩnh và Hải Phòng đã phải nhập viện cấp cứu sau khi ăn hải sản, trong đó có cả cá chình và cá hồng. Các bác sĩ đã chẩn đoán những người này bị ngộ độc ciguatera do ăn phải cá nhiễm độc tố ciguatoxin.

Ngộ độc ciguatera là tình trạng ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Độc tố này bắt nguồn từ một loại vi tảo nhỏ bé tên là Gambierdiscus toxicus, là thức ăn của nhiều loài cá ăn nhỏ, sau đó các loài cá này lại là thức ăn của các loài cá lớn hơn. Ciguatoxin không màu, không mùi, không vị và không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào.

Quá trình tích lũy độc tố trong cơ thể cá có thể dẫn đến người ăn phải tới một lượng độc tố đủ gây ngộ độc. Các triệu chứng của ngộ độc ciguatera thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày, bao gồm các vấn đề tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy. Ngoài ra, người bị ngộ độc cũng có thể gặp các triệu chứng thần kinh như tê, ngứa ran quanh miệng, môi, lưỡi rồi lan đến tay chân, cũng như các vấn đề tim mạch như nhịp tim chậm, tụt huyết áp.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết điều nguy hiểm nhất là ciguatoxin không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Các triệu chứng thần kinh có thể kéo dài dai dẳng hàng tháng, thậm chí hàng năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, việc phòng ngừa và điều trị ngộ độc ciguatera cần được quan tâm đặc biệt.

Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận nhiều ca ngộ độc ciguatera và điều trị thành công. Các bác sĩ khuyến cáo người dân không nên ăn nhiều các loại cá nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera, không ăn các nội tạng của cá vì là nơi tập trung nhiều độc tố. Việc nâng cao nhận thức về nguy cơ ngộ độc ciguatera và các biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm thiểu số ca mắc bệnh này.

Để bảo đảm an toàn thực phẩm và sức khỏe, người dân cần cảnh giác khi tiêu thụ hải sản, đặc biệt là các loại cá có nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, người dân nên lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Thông tin thêm về các loại cá có chứa độc tố ciguatoxin và cách phòng ngừa có thể được tìm hiểu qua các Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh hoặc các nguồn thông tin y tế đáng tin cậy khác.

Bên cạnh đó, các nhà hàng và cơ sở kinh doanh hải sản cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn thực phẩm, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và hàm lượng độc tố trong các loại cá được phục vụ ở mức an toàn cho người tiêu dùng.

Ngày 2/8, Bệnh viện Bạch Mai đã phát đi thông báo về việc tiếp nhận nhiều trường hợp ngộ độc hải sản trong thời gian gần đây. Cụ thể, một gia đình 4 người đến từ Hà Tĩnh và một gia đình khác ở Hải Phòng đã được đưa vào bệnh viện cấp cứu do ngộ độc hải sản.

Trường hợp đầu tiên liên quan đến một gia đình 4 người từ Hà Tĩnh, họ đã cùng ăn tối với cá chình, tôm và hàu trong một chuyến du lịch. Vài giờ sau bữa ăn, nhiều người trong đoàn bắt đầu cảm thấy tê lưỡi và miệng, đau cơ, mỏi các khớp chân tay và các triệu chứng khác. Bốn bệnh nhân được đưa đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu, và sau khi được chẩn đoán ngộ độc ciguatera, họ đã được điều trị tích cực. Đến nay, sức khỏe của họ đã ổn định.

Trường hợp thứ hai là gia đình anh V.A.T ở Hải Phòng, họ đã ăn cá hồng chế biến sẵn và sau đó bị đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, co rút và đau cơ toàn thân. Vợ và con gái của anh T. cũng có các biểu hiện rối loạn cảm giác. Khi đến Bệnh viện Bạch Mai, cả 4 người đều được phát hiện có nhịp tim chậm và được chẩn đoán bị ngộ độc ciguatera. Hiện tại, các bệnh nhân này đã cải thiện và sắp được ra viện.

Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Bạch Mai, ngộ độc ciguatera là tình trạng ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Đây là độc tố bắt nguồn từ loại vi tảo Gambierdiscus toxicus, một loại tảo đơn bào mà nhiều loài cá nhỏ sử dụng làm thức ăn. Khi các loài cá này lại trở thành thức ăn cho các loài cá lớn hơn, cuối cùng là các loài cá sống ở rạn san hô như cá nhồng, cá mú, cá hồng, cá cháo…, chúng có thể tích lũy độc tố ciguatera.

Ngộ độc ciguatera thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày với các triệu chứng gồm rối loạn tiêu hóa, thần kinh và đặc biệt là rối loạn cảm giác nóng – lạnh. Để phòng ngừa, người dân nên tránh ăn nhiều và không ăn nội tạng của cá, nơi tập trung nhiều độc tố. Khi có dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.