Xu hướng mua vàng của các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đang ngày càng tăng mạnh, phần lớn do rủi ro địa chính trị và bất ổn kinh tế gia tăng, cùng với chính sách thương mại biến động của Mỹ. Động thái này không chỉ thể hiện sự chuyển dịch dần dần khỏi đồng bạc xanh mà còn cho phép các ngân hàng đa dạng hóa danh mục dự trữ của mình.

Theo các chuyên gia tại Malaysia, sự bất ổn trong tình hình địa chính trị toàn cầu là một trong những nguyên nhân chính thúc đẩy nhu cầu mua vàng. Căng thẳng giữa các cường quốc, đặc biệt là giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như giữa phương Tây và Nga, đã khiến nhiều quốc gia tìm kiếm sự tự chủ tài chính lớn hơn. Vàng, với tư cách là tài sản trung lập, không chịu sự kiểm soát về mặt chính trị hoặc pháp lý của bất kỳ quốc gia nào, đã trở thành kho lưu trữ giá trị đặc biệt hấp dẫn đối với các ngân hàng trung ương. Điều này giúp họ bảo vệ khỏi hậu quả tiềm tàng của các lệnh trừng phạt, tranh chấp thương mại hoặc chiến tranh tiền tệ.

Các quốc gia như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và các thành viên của Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS đang giảm dần sự phụ thuộc vào đồng USD một cách có hệ thống và tăng cường nắm giữ các tài sản như vàng. Việc nắm giữ vàng cũng tiếp tục đóng vai trò là công cụ phòng ngừa lạm phát. Mặc dù lạm phát toàn cầu đã giảm bớt kể từ đỉnh điểm đại dịch COVID-19, nhưng ở nhiều nền kinh tế, lạm phát lõi vẫn ở mức cao.

Các ngân hàng trung ương toàn cầu đã và đang trong giai đoạn mua ròng mạnh mẽ kéo dài nhiều năm, với hơn 1.000 tấn vàng được mua mỗi năm kể từ năm 2022. Riêng trong tháng 5/2025, các ngân hàng trung ương đã mua thêm 20 tấn vàng. Các chuyên gia dự báo giá vàng sẽ tiếp tục tăng, với dự báo dao động từ 3.300 – 4.000 USD/ounce vào cuối năm. Vì vậy, các ngân hàng trung ương gần như chắc chắn sẽ tiếp tục mua vàng để phòng ngừa lạm phát, rủi ro địa chính trị và tài chính, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.

Xu hướng này có thể thấy rõ trong các hoạt động mua vàng của các ngân hàng trung ương gần đây. Thống kê cho thấy, các ngân hàng trung ương đã mua hơn 1.000 tấn vàng trong năm 2022 và xu hướng này tiếp tục duy trì trong các năm tiếp theo. Với bối cảnh kinh tế và địa chính trị hiện nay, có thể dự đoán rằng các ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục mua vàng như một phần của chiến lược đa dạng hóa tài sản và bảo vệ nền kinh tế của họ.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Howard Lutnick, đã khẳng định rằng thời hạn các nước phải trả thuế nhập khẩu cho hàng hóa vào Mỹ sẽ không có thay đổi thêm. Phát biểu này được ông Lutnick đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với CBS News vào ngày 20/7. Thông tin này giúp làm rõ những đồn đoán về khả năng dời lại thời hạn áp thuế đối với các đối tác thương mại của Mỹ.

Trước đó, vào ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố chính sách áp thuế đối ứng ở mức cao với các đối tác thương mại. Tuy nhiên, ông Trump đã hai lần lùi thời hạn áp thuế, lần đầu tiên đến ngày 9/7 và sau đó là sang đầu tháng 8. Việc dời lại thời hạn này đã cho các nước thêm thời gian để đàm phán và tìm kiếm thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Ông Lutnick nhấn mạnh rằng việc bắt đầu thu thuế không đồng nghĩa với việc “Mỹ sẽ không tiếp tục đàm phán sau ngày này”. Ông cũng tỏ ra tự tin về khả năng đạt được thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU). “Hai đối tác thương mại lớn nhất thế giới đang đàm phán với nhau. Chúng tôi sẽ có thỏa thuận. Tôi tự tin là như vậy”, ông nói.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ cũng cho biết các nước nhỏ “ở Mỹ Latin, Caribbean, châu Phi” sẽ chỉ chịu mức thuế cơ bản là 10%. Điều này có thể giúp nhiều nước chưa nhận thư báo thuế của Mỹ thở phào. Trước đó, ông Trump từng cho biết mức chung cho các đối tác thương mại nhỏ sẽ là “hơn 10% một chút”. Trong khi đó, ông Lutnick khẳng định “các đối tác lớn sẽ phải mở cửa thị trường, hoặc trả mức thuế công bằng cho Mỹ”.

Ông Lutnick cũng dự báo Tổng thống Trump sẽ đàm phán lại Hiệp định Thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA) mà 3 nước đã ký kết trong nhiệm kỳ đầu của ông. Đến nay, 26 quốc gia đã được thông báo mức thuế nhập khẩu mới khi bán hàng sang Mỹ, bắt đầu từ ngày 1/8. Mức mới dao động từ 19-50%, phần lớn bằng hoặc tương đương ngưỡng công bố ngày 2/4. Hiện tại, các nước đều chịu thuế 10% khi bán hàng sang Mỹ.

Nhiều đối tác thương mại đang đẩy nhanh tốc độ đàm phán với Mỹ, để giảm mức thuế phải chịu. Đến nay, Mỹ mới công bố đạt thỏa thuận với Anh, Trung Quốc, Việt Nam và Indonesia. Những cuộc đàm phán này đang diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang nỗ lực bảo vệ thị trường và quyền lợi kinh tế của mình.