Chiều ngày 10/7, tại Hà Nội, Bộ Giao thông Vận tải đã tổ chức lễ ký kết một dự án quan trọng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Ông Lê Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã chia sẻ về những nỗ lực nhằm hoàn thiện chính sách đất đai, tạo nền tảng cho sự phát triển của nông nghiệp.

Ông Bình cho biết, với 84% diện tích đất tự nhiên là đất nông nghiệp, chính sách đất đai đóng vai trò nền tảng quan trọng để phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, một số tồn tại trong quản lý và sử dụng đất nông nghiệp đã được chỉ ra tại Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Các quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 18 đã được thể chế hóa trong Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Một trong những điểm nổi bật của Luật Đất đai 2024 là việc nâng cao hạn mức giao đất nông nghiệp. Cụ thể, hạn mức giao đất trồng cây lâu năm cho cá nhân không quá 10 ha đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30 ha đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi. Hạn mức giao đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng trồng cho cá nhân không quá 30 ha đối với mỗi loại đất.

Thời hạn sử dụng đất cũng đã được nâng lên so với trước kia. Người trực tiếp sản xuất nông nghiệp được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất (đối với phần diện tích trong hạn mức giao đất) với thời hạn là 50 năm, khi hết thời hạn này, họ được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định mà không phải làm thủ tục gia hạn.

Ông Lê Văn Bình cho biết, quy định này tạo điều kiện thuận lợi cho người trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, hợp tác sản xuất, kinh doanh bằng quyền sử dụng đất, thế chấp quyền sử dụng đất… Luật Đất đai 2024 cũng cho phép cá nhân và doanh nghiệp mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp lên không quá 15 lần hạn mức giao đất.

Liên quan đến vấn đề chuyển đổi mục đích sử dụng đất, ông Mai Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Luật Đất đai 2024 đã xóa bỏ khung giá đất, đồng thời giao cho địa phương trách nhiệm ban hành bảng giá đất phù hợp với thực tiễn, áp dụng từ ngày 1/1/2026. Tuy nhiên, hiện nhiều địa phương chưa kịp thời cập nhật biến động thị trường, dẫn đến bảng giá đất không sát với thực tế.

Để khắc phục vấn đề này, ông Mai Văn Phấn cho hay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản đề nghị các địa phương: xây dựng bảng giá đất sát thực tế, đánh giá tác động của thị trường và tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội; theo dõi và cập nhật thường xuyên dữ liệu giá đất, tổ chức hệ thống quản lý thông tin chặt chẽ.

Trước những phản ánh của người dân về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải nộp tiền nhiều, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp với Bộ Tài chính để điều chỉnh cách tính. Mục tiêu là tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đồng thời đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Là một phần quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách đất đai, dự án này không chỉ giúp tạo điều kiện thông thoáng cho sản xuất nông nghiệp mà còn đóng góp vào việc phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành và địa phương, hy vọng rằng những vướng mắc trong quản lý và sử dụng đất nông nghiệp sẽ được giải quyết, tạo ra một môi trường đầu tư thông thoáng và hiệu quả.

Các chuyên gia đang đề xuất việc linh hoạt trong việc xác định mức thu tiền đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, tránh áp dụng một quy định cố định. Điều này xuất phát từ đề xuất sửa đổi Điều 8 Nghị định 103/2024/NĐ-CP của Bộ Tài chính, nhằm quy định cụ thể mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở trong một số trường hợp đặc thù.

TS. Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam, bày tỏ quan điểm rằng mức thu cần được xem xét linh hoạt và không thể quy định một con số cố định. Ông Lượng ủng hộ việc Bộ Tài chính sửa đổi Nghị định 103 nhưng cho rằng các trường hợp hiện tại chưa thể giải quyết triệt để các vấn đề thực tế của xã hội.

Ông Lượng chỉ ra rằng giá đất ở hiện đang được định giá tiệm cận thị trường, trong khi đất nông nghiệp gần như không thay đổi, tạo ra một khoảng trống rất lớn. Việc xác định mức thu tiền sử dụng đất cần linh hoạt và phải dựa vào nhiều yếu tố, trong đó có việc xét đến đối tượng, mục đích xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thời gian sử dụng, lịch sử hình thành đất…

Để xác định giá đất một cách chính xác, ông Lượng cho rằng cần có hệ thống dữ liệu lịch sử giá qua nhiều năm. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa hình thành được cơ sở dữ liệu giá đất đầy đủ do quá trình chuyển đổi chính sách và nhiều lần điều chỉnh. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu mang nặng tính hành chính, trong khi thiếu nền tảng dữ liệu cụ thể.

Ông Lượng đề xuất cần phải mã số hóa và phân loại đầy đủ theo từng đối tượng. Thông tin về quyền sử dụng đất của từng cá nhân, tổ chức cần được mã định danh rõ ràng và chuyển thành dữ liệu số. Từ đó, mới có thể ra được dữ liệu giá và xác định mức giá sát thực tế.

Ở nhiều nước, giá đất được cập nhật hàng năm và trở thành cơ sở quan trọng trong các chính sách thuế, chuyển đổi mục đích sử dụng, bồi thường. Do đó, Việt Nam cần sớm hoàn thiện hệ thống dữ liệu đất đai và dữ liệu giá đất, làm nền tảng để triển khai các chính sách liên quan một cách hiệu quả và minh bạch.

Với việc xem xét linh hoạt mức thu tiền đất và hoàn thiện hệ thống dữ liệu đất đai, các chuyên gia hy vọng sẽ giúp tạo ra một môi trường đầu tư minh bạch và công bằng hơn. Để thực hiện điều này, cần có sự phối hợp liên ngành để nghiên cứu, xây dựng tiêu chí đánh giá phù hợp, bao quát các vấn đề về giá đất.

Một số chuyên gia cũng cho rằng, khi xây dựng các chính sách đất đai, cần đảm bảo tính ổn định và minh bạch. Đồng thời, cần có các biện pháp hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, để đảm bảo quyền lợi của họ.

Một số tài liệu tham khảo về chính sách đất đai và giá đất có thể tìm thấy tại https://www.chinhphu.vn/ và https://www.vietnambiz.vn/.

Xem xét linh hoạt mức thu tiền đất khi chuyển mục đích sử dụng đất là một bước quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách đất đai. Thông tin về chính sách đất đai và giá đất có thể được tìm thấy trên các trang thông tin điện tử của Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.