Bụi mịn PM2.5 – Phattrienkinhte.com https://phattrienkinhte.com Nơi chia sẻ kiến thức và thông tin chuyên sâu về phát triển kinh tế tại Việt Nam và trên thế giới. Mon, 25 Aug 2025 15:59:53 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/news/2025/08/phattrienkinhte.svg Bụi mịn PM2.5 – Phattrienkinhte.com https://phattrienkinhte.com 32 32 Ô nhiễm không khí gây ung thư phổi như thế nào ở người chưa từng hút thuốc https://phattrienkinhte.com/o-nhiem-khong-khi-gay-ung-thu-phoi-nhu-the-nao-o-nguoi-chua-tung-hut-thuoc/ Mon, 25 Aug 2025 15:59:52 +0000 https://phattrienkinhte.com/o-nhiem-khong-khi-gay-ung-thu-phoi-nhu-the-nao-o-nguoi-chua-tung-hut-thuoc/

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã làm sáng tỏ nguyên nhân đằng sau sự gia tăng đột biến của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong hàng đầu thế giới và thường khó chẩn đoán, dẫn đến việc nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh tiến triển đến giai đoạn muộn. Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư phổi, nhưng có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là người chưa từng hút thuốc.

Tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với tốc độ đáng báo động. Theo giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, xu hướng đáng lo ngại là ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân vẫn chưa được hiểu rõ. Nhóm nghiên cứu của ông đã phát hiện ra rằng ô nhiễm không khí có liên quan chặt chẽ với các loại đột biến ADN tương tự như khi hút thuốc.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả cho thấy cư dân ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí càng cao càng có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi. Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) liên quan đến các đột biến gien, bao gồm gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim.

Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng mà các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã yêu cầu các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, thủ phạm giết chết 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng đã phát hiện tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%.

Do đó, việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và nâng cao nhận thức về nguy cơ của ung thư phổi ở người chưa từng hút thuốc là rất quan trọng. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng những phát hiện này sẽ giúp đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn cho những bệnh nhân này. Để biết thêm thông tin về nghiên cứu và các biện pháp phòng ngừa, vui lòng truy cập trang web của tạp chí Nature và các tổ chức y tế có liên quan.

]]>
Ô nhiễm không khí làm giảm chỉ số IQ của trẻ nhỏ https://phattrienkinhte.com/o-nhiem-khong-khi-lam-giam-chi-so-iq-cua-tre-nho/ Mon, 11 Aug 2025 03:49:24 +0000 https://phattrienkinhte.com/o-nhiem-khong-khi-lam-giam-chi-so-iq-cua-tre-nho/

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia (Mỹ) đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trí não của trẻ em, đặc biệt là trong giai đoạn thai kỳ và 5 năm đầu đời. Nghiên cứu này đã theo dõi hơn 200 bà mẹ sống ở thành phố New York và con cái của họ từ khi còn trong bụng mẹ đến lúc trẻ lên 7 tuổi.

Kết quả nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ có mức độ hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn từ 4-5 điểm so với nhóm trẻ ít tiếp xúc với chất này. PAH là một chất ô nhiễm không khí được tạo ra từ việc đốt cháy nhiên liệu hóa thạch, rác thải và các chất hữu cơ khác. Mức sụt giảm IQ này đủ để ảnh hưởng đến khả năng học tập, giải quyết vấn đề và thành tích trong tương lai của trẻ.

Điều này trở nên đáng báo động khi các chất ô nhiễm như PAH và bụi mịn PM2.5 không chỉ tồn tại ngoài đường, mà có mặt ngay trong nhà, từ bếp gas, khói thuốc lá, hương đốt, nến thơm đến khí thải xe cộ len lỏi qua cửa sổ. Não bộ trẻ nhỏ đang phát triển rất nhạy cảm, bất kỳ độc chất nào cũng có thể gây ra hậu quả lâu dài.

Giảm 4-5 điểm IQ nghe qua tưởng chừng nhỏ, nhưng trong một xã hội có tính cạnh tranh cao như hiện nay, mỗi điểm IQ là sự khác biệt giữa một đứa trẻ được phân lớp chọn hay không, được đánh giá là thông minh hay ‘chậm’, từ đó kéo theo những định kiến, ảnh hưởng đến sự tự tin và định hướng tương lai. Tuy nhiên, điều quan trọng là mức IQ này không cố định. Nếu biết cách can thiệp kịp thời – như cải thiện môi trường sống, tăng tương tác ngôn ngữ, dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích vận động – trẻ vẫn có thể phát triển tốt về nhận thức.

Cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp thiết thực để bảo vệ con trẻ, chẳng hạn như hạn chế để trẻ tiếp xúc với khu vực gần đường lớn giờ cao điểm, dùng máy lọc không khí trong nhà, không hút thuốc trong nhà, hạn chế đốt hương, nến, bếp than, trồng cây xanh lọc khí, giữ nhà thông thoáng nhưng tránh gió xe bụi, và đảm bảo dinh dưỡng đủ vi chất cho trẻ để tăng sức đề kháng thần kinh.

Tóm lại, để bảo vệ chỉ số IQ của con trẻ, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bằng cách kết hợp các biện pháp này, chúng ta có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí đối với sự phát triển trí não của trẻ em và giúp chúng phát triển toàn diện.

Các bậc phụ huynh có thể tìm hiểu thêm về cách bảo vệ sức khỏe của con trẻ khỏi ô nhiễm không khí tại Đại học Columbia và các tổ chức y tế uy tín khác.

]]>