Sơn La đang đẩy mạnh phát triển các sản phẩm lưu niệm và OCOP như một cách để nâng cao giá trị du lịch và lan tỏa nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc bản địa. Những sản phẩm thủ công truyền thống như thổ cẩm, trang sức bạc, nhạc cụ dân tộc, và các sản phẩm đan lát từ mây tre đã trở thành biểu tượng văn hóa của vùng đất này. Không chỉ thể hiện sự khéo léo của người thợ thủ công, những sản phẩm này còn chứa đựng giá trị văn hóa lâu đời được gìn giữ và tiếp nối qua các thế hệ.

Trong những năm gần đây, tỉnh Sơn La đã chú trọng vào việc phát triển và đổi mới các sản phẩm lưu niệm. Các doanh nghiệp và hợp tác xã đã tích cực tham gia vào việc sản xuất và kinh doanh các sản phẩm lưu niệm handmade, từ đó tạo ra nhiều việc làm cho người dân bản địa. Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) cũng đã trở thành một đòn bẩy quan trọng thúc đẩy phát triển du lịch tại Sơn La.

Các sản phẩm OCOP được chế biến theo quy trình kiểm soát nghiêm ngặt, có thương hiệu rõ ràng, và mang đậm hương vị đặc trưng của vùng đất Tây Bắc. Những sản phẩm này đã chiếm được cảm tình của du khách gần xa và trở thành những món quà ý nghĩa. Tính đến nay, toàn tỉnh Sơn La đã có hơn 200 sản phẩm được đánh giá phân hạng và cấp giấy chứng nhận OCOP. Trong đó, có 1 sản phẩm 5 sao, 62 sản phẩm 4 sao, và 151 sản phẩm 3 sao.

Các sản phẩm này đã góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú cho thị trường lưu niệm du lịch tại Sơn La. Nhận thức được tầm quan trọng của các sản phẩm lưu niệm và OCOP, tỉnh Sơn La đã có nhiều chính sách hỗ trợ và định hướng phát triển. Các ngành chức năng đã xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, kết nối các hợp tác xã, doanh nghiệp, và người dân với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch.

Ông Trần Xuân Việt, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Sơn La, khẳng định: ‘Để du lịch Sơn La phát triển bền vững, thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển các sản phẩm du lịch mới, thiết kế quà tặng du lịch, góp phần tạo thêm dấu ấn đặc sắc để du lịch Sơn La ngày càng thu hút du khách.’

Phát triển đa dạng các sản phẩm lưu niệm và OCOP không chỉ là chiến lược kinh tế mà còn là cách để bảo tồn và lan tỏa văn hóa bản địa. Đây chính là những mảng ghép tạo nên hệ sinh thái du lịch hoàn chỉnh, từ trải nghiệm đến mua sắm. Với những bước đi đúng đắn và sự đồng lòng của chính quyền, doanh nghiệp, và người dân, các sản phẩm lưu niệm du lịch của Sơn La đang từng bước khẳng định giá trị, là món quà ý nghĩa cho du khách và trở thành những ‘sứ giả’ lan tỏa văn hóa và du lịch Sơn La.

Ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, hơn 100 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã chứng kiến những bước tiến đáng kể trong đời sống văn hóa tinh thần của bà con. Sự nỗ lực của người dân và sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Trung ương, địa phương đã giúp cải thiện đáng kể đời sống văn hóa của đồng bào. Đặc biệt, văn hóa Khmer ở đây đã trở thành nét bản sắc của vùng đất, với nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được phục hồi và phát triển.

Đời sống ngày càng được nâng cao là điều kiện thuận lợi để đồng bào Khmer thụ hưởng văn hóa tinh thần tốt hơn. Nhiều lễ hội văn hóa, nghi thức tôn giáo được gìn giữ, trở thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo. Một số lễ hội nổi tiếng như Lễ Chôl Chnaam Thmây (mừng năm mới), Sen Đôn-ta (lễ cúng ông bà), Oóc Om Bóc (lễ cúng trăng), lễ nhập hạ, xuất hạ… đã trở thành biểu tượng văn hóa của vùng đất.

Lễ hội đua ghe ngo (thành phố Cần Thơ), đua bò truyền thống (tỉnh An Giang) là một số sự kiện văn hóa nổi bật, thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài địa phương đến theo dõi và cổ vũ. Không chỉ có lễ hội, những ngôi chùa với kiến trúc nghệ thuật đặc sắc cũng là điểm đến thu hút nhiều du khách đến tham quan. Đến với các ngôi chùa Khmer, du khách có thể tìm hiểu một số tập tục được gìn giữ bao đời nay như Lễ dâng cơm, Lễ Kathina (Lễ dâng y cà sa), tục gửi con vào chùa tu học giáo lý Phật pháp, học làm người…

Văn hóa Khmer Nam Bộ từ lâu đã trở thành nét bản sắc của vùng đất Cần Thơ. Với sự độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, đây chính là nguồn tài nguyên quý báu để phát triển loại hình du lịch văn hóa, góp phần đưa Cần Thơ trở thành một trong những điểm đến nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ, cho biết mỗi ngôi chùa Khmer đều là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương. Đây không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tâm linh, mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo.

Thời gian qua, các tỉnh, thành phố ở khu vực miền Tây Nam Bộ đã thực hiện nhiều chính sách chăm lo đời sống của đồng bào dân tộc Khmer, trong đó, đặc biệt quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống; góp phần tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ mai sau.

Tuy nhiên, các thiết chế văn hóa – thể thao, trang thiết bị hỗ trợ sinh hoạt văn nghệ, thể thao ở các xã vùng đồng bào dân tộc Khmer chưa hoàn thiện, còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hóa của người dân. Nhiều loại hình văn hóa dân gian của đồng bào dân tộc Khmer đang có dấu hiệu bị lãng quên.

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng.

…

Di tích Hòn Vọng Phu ở Thanh Hóa đang được bảo tồn và gia cố để tránh nguy cơ đổ sập. Theo thông tin từ Báo Lao Động, di tích quốc gia này đã nhiều lần bị ảnh hưởng bởi các cơn sét đánh và hiện đứng trước nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào.

Sự cố gần nhất xảy ra vào ngày 15.6.2022, khi một khối đá lớn bị sạt lở do tác động của sét đánh. Sự việc này đã đặt ra những vấn đề cấp thiết về việc bảo tồn di tích quan trọng này. Nhận thấy tình trạng đáng báo động, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức một hội thảo khoa học vào cuối năm 2023. Hội thảo này tập trung vào việc đánh giá hiện trạng và tìm kiếm các giải pháp bảo tồn di tích Hòn Vọng Phu.

Tại hội thảo, các chuyên gia và nhà khoa học đã có những thảo luận sôi nổi và đưa ra các ý kiến đóng góp để lựa chọn giải pháp bảo tồn tối ưu cho di tích. Những ý kiến này không chỉ tập trung vào việc sửa chữa và bảo trì mà còn đề xuất các biện pháp lâu dài để đảm bảo an toàn cho di tích.

Đáp ứng những yêu cầu cấp thiết về bảo tồn, vào giữa năm 2024, UBND TP Thanh Hóa đã quyết định đầu tư hệ thống chống sét tại di tích Hòn Vọng Phu, với tổng kinh phí lên đến hơn 800 triệu đồng. Dự án này nhằm mục đích tăng cường bảo vệ di tích khỏi các tác động tiêu cực của thời tiết, đặc biệt là nguy cơ sét đánh.

Các biện pháp bảo tồn và gia cố đang được triển khai nhằm đảm bảo an toàn cho di tích và du khách. Việc này không chỉ góp phần bảo vệ di sản văn hóa và thiên nhiên quý giá mà còn duy trì sức hấp dẫn của điểm đến này đối với du khách.

Cần Thơ – một thành phố sôi động ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống, đang trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá và trải nghiệm văn hóa đa dạng của vùng đất này. Tại đây, các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ đang nổi lên như một điểm sáng trong phong trào bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer.

Những câu lạc bộ này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và phát triển văn hóa đặc sắc của người Khmer mà còn mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển của du lịch địa phương. Du khách có thể trải nghiệm không khí sôi động và phong phú của văn hóa Khmer thông qua các buổi sinh hoạt tại các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ và nghề quết cốm dẹp tại xã Thuận Hòa. Với âm thanh đặc trưng của dàn nhạc ngũ âm, trống Chhay-dăm, và những giai điệu dân gian Khmer uyển chuyển, cùng với tiếng quết cốm dẹp… tạo nên một bức tranh sinh động và đầy màu sắc.

Nhiều thành viên tham gia các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ bày tỏ rằng việc tham gia vào các hoạt động này giúp họ hiểu và yêu quý hơn văn hóa của dân tộc mình, tự tin hơn trong việc biểu diễn và kết nối với bạn bè từ nhiều nơi. Ông Lý Sim, chủ nhiệm một câu lạc bộ, chia sẻ rằng mục tiêu của họ không chỉ là tổ chức biểu diễn phục vụ các lễ hội và du khách từ nhiều nơi mà còn mong muốn truyền nghề cho thế hệ trẻ, giữ gìn “hồn cốt” văn hóa của dân tộc.

Trước nguy cơ mai một của nhiều loại hình văn hóa truyền thống, Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” đã được triển khai. Dự án này đã hỗ trợ thành lập nhiều câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ, trình diễn trang phục truyền thống, nghề quết cốm dẹp của đồng bào Khmer tại xã Phú Tân (cũ, nay là xã Thuận Hòa), thu hút gần 30 thành viên. Song song với việc bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống, ngành chức năng còn kết hợp phát triển du lịch cộng đồng. Các làng nghề như đan đát, cốm dẹp, nhạc ngũ âm được khuyến khích phát triển, vừa phục vụ du khách, vừa tạo thêm thu nhập cho người dân.

Ông Lưu Thanh Hùng, Trưởng Đoàn Nghệ thuật Khmer, cho biết rằng Đoàn hỗ trợ, truyền dạy nghệ thuật cho các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ các xã, phường. Các câu lạc bộ này vừa góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa Khmer, vừa là điểm nhấn thu hút du khách trong hành trình khám phá văn hóa Khmer Nam Bộ. Qua đó, không chỉ văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer được bảo tồn và phát huy mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của du lịch tại địa phương.

Các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ tại Cần Thơ không chỉ là nơi bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa văn hóa và du lịch. Qua những hoạt động này, người dân và du khách có thể trải nghiệm và tìm hiểu sâu sắc về văn hóa đa sắc màu của vùng đất Tây Đô, từ đó tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa các cộng đồng.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hiện đại hóa, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer tại Cần Thơ thông qua các câu lạc bộ văn hóa – văn nghệ là một hướng đi quan trọng và cần thiết. Nó không chỉ giúp giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của địa phương.

Trên dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, nơi mây trời giao hòa, đồng bào Bru-Vân Kiều vẫn tiếp tục gìn giữ một phong tục truyền thống quý giá: lễ mừng lúa mới. Đây không chỉ là dịp để người dân trong bản làng cùng nhau vui mừng sau một vụ mùa bội thu, mà còn là khoảnh khắc thiêng liêng để họ bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với trời đất, thần linh và tổ tiên.

Lễ mừng lúa mới thường diễn ra vào cuối vụ gặt, khi những kho lúa đã đầy ắp và lòng người tràn ngập niềm vui và háo hức. Dù mỗi bản làng có cách tổ chức riêng, quy mô và tập tục có thể khác nhau, nhưng tất cả đều xoay quanh hai giá trị cốt lõi: biết ơn và cầu mong. Đối với người Bru-Vân Kiều, cây lúa không chỉ là nguồn thực phẩm thiết yếu, mà còn là biểu tượng của sự sống, là nhịp đập của cả cộng đồng.

Trong không gian ngập tràn sắc màu thổ cẩm và âm thanh trầm bổng của chiêng, lễ mừng lúa mới trở thành một bản hòa ca văn hóa dân tộc, mộc mạc, sâu lắng và đầy tình cảm. Từ sớm, khói bếp đã bắt đầu toả lên từ những ngôi nhà sàn, những người phụ nữ trong bản thay nhau chuẩn bị những món ăn truyền thống như xôi, cơm, và các loại thịt rừng được tẩm ướp gia vị thơm lừng. Không thể thiếu chum rượu cần đã được chuẩn bị sẵn sàng cho buổi lễ lớn nhất trong năm.

Già làng Hồ Noi sẽ thực hiện nghi lễ chính thức trước bàn cúng. Giọng nói trầm ấm của ông trong lời khấn vọng lên như một cầu nối giữa thế giới của con người và thế giới tâm linh: “Ơi Giàng! Ơi thần lúa, thần núi, thần suối… xin nhận lễ của con cháu Bru-Vân Kiều. Cảm ơn đã cho mùa lúa tốt tươi, cho con cái được mạnh khỏe, bản làng được yên vui…”. Những lời khấn thành kính của già làng cùng với làn khói hương trầm tạo nên một không gian thiêng liêng.

Sau phần lễ trang nghiêm là phần hội với không khí sôi động và tươi vui. Chiêng được đánh響, những chàng trai lực lưỡng bắt đầu đập trống, những cô gái trong trang phục thổ cẩm sặc sỡ tươi cười nhảy múa theo nhịp nhạc của núi rừng. Những vũ điệu truyền thống của người Bru-Vân Kiều, với những bước chân nhún nhảy nhẹ nhàng và dẻo dai, như vẽ lên không gian một bức tranh về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên.

Qua những biến thiên của lịch sử và sự thay đổi của đời sống hiện đại, lễ mừng lúa mới vẫn được người Bru-Vân Kiều gìn giữ như một di sản văn hóa bất biến. Phong tục này không chỉ thể hiện bản sắc của một tộc người mà còn là minh chứng cho khả năng thích ứng và sáng tạo văn hóa trong việc duy trì những giá trị truyền thống.

Hiện nay, chính quyền địa phương và các đồn Biên phòng trên địa bàn đã tích cực đồng hành cùng người dân trong việc phục dựng và tổ chức các lễ hội truyền thống. Nhiều trường học vùng cao cũng đưa nội dung về lễ mừng lúa mới vào chương trình ngoại khóa, giúp thế hệ trẻ người Bru-Vân Kiều thêm hiểu và tự hào về những truyền thống quý báu của dân tộc mình.

Lễ mừng lúa mới không chỉ là nghi thức tôn vinh mối quan hệ hài hòa giữa con người với thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng và tình cảm thủy chung giữa người với người. Trên từng hạt gạo dẻo thơm, trong từng bước chân nhảy múa theo nhịp chiêng, lễ mừng lúa mới là một tác phẩm nghệ thuật văn hóa, là ký ức của cộng đồng được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII sẽ chính thức diễn ra từ ngày 1 đến 3 tháng 8 tại xã Nam Trà My, thành phố Đà Nẵng. Sự kiện này được tổ chức với mục đích tôn vinh cây sâm Ngọc Linh, một loài cây được mệnh danh là ‘quốc bảo’ của Việt Nam. Đồng thời, lễ hội cũng nhằm quảng bá du lịch sinh thái và bản sắc văn hóa độc đáo của vùng núi rừng Trường Sơn.

Lễ hội Sâm Ngọc Linh không chỉ đơn thuần là một sự kiện tôn vinh cây sâm quý hiếm, mà còn hướng đến việc thúc đẩy du lịch xanh, du lịch cộng đồng và bảo tồn văn hóa vùng cao. Qua 7 lần tổ chức, lễ hội đã trở thành một sự kiện văn hóa – kinh tế quan trọng, mang đậm dấu ấn bản sắc của vùng Trường Sơn. Lễ hội là dịp để du khách trải nghiệm và tìm hiểu về cuộc sống của đồng bào bản địa, cũng như khám phá vẻ đẹp tự nhiên và văn hóa phong phú của vùng đất này.

Năm nay, Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII sẽ bao gồm các hoạt động chính như tham quan rừng sâm, trải nghiệm sinh hoạt cùng đồng bào bản địa, giao lưu văn hóa và tham quan sàn giao dịch Sâm Ngọc Linh. Thông qua các hoạt động này, du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về giá trị của cây sâm Ngọc Linh, cũng như đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Sự kiện này không chỉ góp phần vào chiến lược phát triển nông nghiệp công nghệ cao và du lịch sinh thái của thành phố Đà Nẵng sau khi hợp nhất, mà còn khẳng định vai trò đặc biệt của cây sâm quý trong nền văn hóa và kinh tế địa phương. Cây sâm Ngọc Linh không chỉ là một loại dược liệu quý hiếm, mà còn là biểu tượng của văn hóa và tinh thần của người dân vùng cao.

Để đảm bảo sự thành công của lễ hội, kinh phí tổ chức sẽ được huy động từ ngân sách và xã hội hóa, đảm bảo công khai, tiết kiệm và hiệu quả. Với những nỗ lực trong việc tổ chức Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII, xã Nam Trà My hy vọng sẽ tiếp tục thu hút du khách, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương và quảng bá rộng rãi giá trị của ‘quốc bảo’ Sâm Ngọc Linh đến với công chúng.

Thông tin về Lễ hội Sâm Ngọc Linh lần thứ VII có thể được tìm hiểu thêm tại cổng thông tin điện tử của thành phố Đà Nẵng hoặc trang fanpage của Ủy ban nhân dân xã Nam Trà My. Du khách có thể theo dõi các thông tin cập nhật về sự kiện để có thể lên kế hoạch tham gia lễ hội một cách cụ thể.