Thành phố Huế, một địa phương với 8 di sản thế giới và hơn 1.000 di tích lịch sử, đang tích cực đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành du lịch. Mục tiêu chính là tạo điều kiện thuận lợi và gia tăng trải nghiệm cho khách du lịch tại mỗi điểm đến, góp phần thu hút lượng khách đến với Huế ngày càng tăng.

Một trong những nỗ lực đáng chú ý của TP Huế là triển khai ứng dụng Hộ chiếu du lịch Huế – Hue City Passport. Ứng dụng này cho phép du khách quét mã QR để cài đặt App, đăng ký thông tin cá nhân và tham gia. Với tính tiện lợi, bản đồ định vị GPS và tính tương tác cao, du khách có thể theo dõi quá trình tham quan và trải nghiệm tại các điểm đến theo lộ trình và chủ đề gợi ý.

Sở Du lịch TP Huế cùng các đơn vị liên quan cũng triển khai số hóa tài nguyên du lịch như di sản, ẩm thực và các điểm đến du lịch. Hiện tại, hệ thống cơ sở dữ liệu số ngành du lịch Huế đang được cập nhật, bao gồm cơ sở lưu trú, công ty lữ hành và hướng dẫn viên du lịch. Hệ thống thông tin số tích hợp về khách du lịch, khu và điểm du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch trên địa bàn cũng đang được hình thành.

Tại các điểm tham quan của Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế, dịch vụ bán vé điện tử và tích hợp hệ thống nhận diện trí tuệ nhân tạo (AI) đã được triển khai. Quần thể Di tích Cố đô Huế cũng đã triển khai 96 Trạm tương tác thông minh – TapQuest tại 96 điểm di tích. Du khách có thể dễ dàng tiếp cận thông tin về từng địa điểm thông qua đa dạng hình thức như hình ảnh, video, mô hình 3D và văn bản.

Đại Nội Huế cũng đã triển khai ứng dụng App di tích Huế, hỗ trợ chỉ đường cho du khách. Đối với du khách nước ngoài, ứng dụng này có thể chuyển đổi sang các ngôn ngữ như Anh, Nhật, Pháp và Trung Quốc.

Các chuyên gia cho rằng, để xây dựng du lịch thông minh một cách bền vững, TP Huế cần tiếp tục mở rộng hệ sinh thái số bằng cách tăng cường liên kết liên vùng và hình thành hành lang du lịch thông minh giữa Huế – Đà Nẵng. Việc ứng dụng AI và dữ liệu lớn (Big Data) trong phân tích hành vi du khách cũng là yếu tố quan trọng.

Bên cạnh đó, TP Huế đang đẩy mạnh chuyển đổi số để bảo tồn giá trị di sản. Hàng trăm cổ vật quý triều Nguyễn đã được gắn chip NFC và định danh duy nhất bằng công nghệ Nomion của Phygital Labs. Khách tham quan có thể dùng smartphone tương tác với chip NFC và truy cập thông tin lịch sử, nguồn gốc và ý nghĩa văn hóa của cổ vật.

Tuy nhiên, trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản, TP Huế cũng đang đối mặt với thách thức như việc tháo dỡ các lô cốt, hầm trú ẩn và vọng gác cũ tại di tích Kinh thành Huế. Việc tháo dỡ 31 công trình quốc phòng, trong đó có 26 công trình là lô cốt, 2 vọng gác, 2 hầm ẩn nấp và 1 trận địa phòng không, đang được tiến hành để trả lại giá trị nguyên trạng yếu tố gốc của di tích Kinh thành Huế.

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, TP Huế đang phấn đấu trở thành một điểm đến du lịch thông minh và hấp dẫn, giúp du khách có trải nghiệm đáng nhớ và góp phần phát triển ngành du lịch bền vững.

Trong bối cảnh hiện nay, phát triển kinh tế gắn liền với trách nhiệm xã hội và bảo vệ thiên nhiên đã trở thành văn hóa kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. Điều này không chỉ được thể hiện qua lời nói mà còn được các doanh nghiệp cụ thể hóa qua các hoạt động thực tế. Công ty CP Phát triển Tùng Lâm là một trong những doanh nghiệp điển hình, đã và đang hiện thực hóa những giá trị cốt lõi trong văn hóa kinh doanh của mình.

Trao đổi với Doanh Nhân, bà Nguyễn Thị Thu Hà – Phó Chủ tịch thường trực HĐQT Công ty CP Phát triển Tùng Lâm chia sẻ, những giá trị cốt lõi trong văn hóa kinh doanh đã được cụ thể hóa và dẫn dắt doanh nghiệp phát triển, tăng trưởng. Đặc biệt, trong giai đoạn vừa qua, công ty đã tiên phong đầu tư phát triển du lịch văn hóa tại vùng núi Yên Tử – di sản văn hóa thế giới.

Đảm bảo tăng trưởng kinh tế du lịch với bảo tồn những giá trị truyền thống tại một điểm đến nổi tiếng linh thiêng của cả nước quả thực là một sự cân đối, tính toán không dễ dàng với doanh nghiệp. Công ty CP Phát triển Tùng Lâm được tỉnh Quảng Ninh giao thực hiện dự án Trung tâm văn hóa Trúc Lâm ngay dưới chân núi Yên Tử. Đây là dự án có thể tiếp biến những giá trị văn hóa của vùng núi linh thiêng, các giá trị tinh thần của thiền phái Trúc Lâm cũng như Phật hoàng Trần Nhân Tông – một trong những niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.

Trong quá trình thực hiện, công ty đã kỳ công nghiên cứu và tìm kiếm nhiều đối tác, chuyên gia nước ngoài hướng đến mục tiêu vừa đảm bảo tăng trưởng kinh tế vừa bảo tồn, lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống. Trung tâm văn hóa Trúc Lâm với Legacy Yên Tử – Mgallery và Làng Nương Yên Tử là công trình chứa đựng giá trị văn hóa đặc sắc vốn có của vùng núi Yên Tử.

Phát triển du lịch xanh bền vững cần sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và sự đồng hành của cộng đồng. Công ty đã lan tỏa giá trị cốt lõi trong văn hóa kinh doanh đến địa phương và cộng đồng. Doanh nghiệp không chỉ là một thành tố của điểm đến, doanh nghiệp không chỉ phát triển độc lập mà cần lan tỏa giá trị văn hóa kinh doanh ra cộng đồng.

Giá trị cốt lõi của văn hóa kinh doanh không vô hình mà chính là yếu tố nội tại quan trọng ‘mở đường’, dẫn dắt doanh nghiệp tăng trưởng. Tiền thân của công ty CP Tùng Lâm là công ty xuất nhập khẩu Quảng Ninh – một doanh nghiệp nhà nước. Từ nhiều năm qua, trong tâm thức các thế hệ lãnh đạo doanh nghiệp luôn thống nhất sứ mệnh, quan điểm: phát triển kinh tế không chỉ quan tâm đến hiệu quả, lợi nhuận mà luôn gắn liền với việc bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống, tôn trọng thiên nhiên và có trách nhiệm với môi trường.

Có thể thấy, Công ty CP Phát triển Tùng Lâm đã thể hiện sự cam kết và nỗ lực trong việc phát triển kinh tế gắn liền với trách nhiệm xã hội và bảo vệ thiên nhiên. Việc cụ thể hóa những giá trị cốt lõi trong văn hóa kinh doanh đã giúp doanh nghiệp này tăng trưởng và phát triển bền vững.

Không chỉ vậy, việc đầu tư phát triển du lịch văn hóa tại vùng núi Yên Tử – di sản văn hóa thế giới còn góp phần quảng bá và bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Dự án Trung tâm văn hóa Trúc Lâm và Legacy Yên Tử – Mgallery là những điểm đến hấp dẫn, giúp du khách có thể trải nghiệm và tìm hiểu về giá trị văn hóa đặc sắc của vùng núi Yên Tử.

Tóm lại, Công ty CP Phát triển Tùng Lâm đã và đang là một điển hình của doanh nghiệp phát triển kinh tế gắn liền với trách nhiệm xã hội và bảo vệ thiên nhiên. Việc cụ thể hóa những giá trị cốt lõi trong văn hóa kinh doanh đã giúp doanh nghiệp này tăng trưởng và phát triển bền vững, đồng thời góp phần quảng bá và bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Trong bối cảnh nhiều di tích cổ đang đối mặt với thách thức lớn trong công tác bảo tồn, việc ứng dụng kỹ thuật in rập thủ công đã trở thành một giải pháp sáng tạo và hiệu quả. Tại chùa Keo Hành Thiện, một trong những công trình Phật giáo cổ tiêu biểu của vùng đồng bằng Bắc Bộ, kỹ thuật này đã được sử dụng để lưu giữ lại các chi tiết, hoa văn, họa tiết và chữ khắc trên các bức phù điêu, bia đá và cấu kiện gỗ.

Gắn liền với Thiền sư Dương Không Lộ, vị Quốc sư thời Lý, chùa Keo Hành Thiện không chỉ là trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng mà còn là nơi chứa đựng kho tàng văn hóa kiến trúc độc đáo. Trải qua hàng trăm năm, nơi đây vẫn bảo lưu được nhiều hạng mục kiến trúc nghệ thuật truyền thống thời Lê – Nguyễn, với hệ thống phù điêu, hoa văn chạm khắc và bia ký có giá trị lịch sử, mỹ thuật đặc biệt.

Tuy nhiên, như nhiều di tích cổ khác, Chùa Keo Hành Thiện cũng đối mặt với những thách thức lớn trong công tác bảo tồn, do tác động của thời gian, môi trường và hoạt động con người. Những chi tiết chạm khắc quý trên bộ khung kiến trúc gỗ như hình linh thú, lân nghê, hoa lá thiêng,… cho đến các mảng chạm trên đá đang đứng trước nguy cơ dần bị bào mòn, xuống cấp.

Trước thực trạng đó, năm 2023, một dự án Số hóa di sản làng Hành Thiện quy mô đã và đang được triển khai tại đây, với sự tham gia của các chuyên gia bảo tồn, các nhà nghiên cứu, kiến trúc sư, nghệ nhân và đội ngũ công nghệ. Dự án không chỉ nhằm mục đích bảo tồn di tích mà còn tạo ra một không gian trải nghiệm văn hóa mới mẻ cho cộng đồng.

Một trong những hoạt động nổi bật của dự án là triển lãm “Hành Thiện 200 năm danh xưng”, tổ chức nhân dịp kỷ niệm hai thế kỷ ngôi làng mang tên Hành Thiện. Triển lãm đã trưng bày nhiều bản rập văn bia cổ, tranh ký họa, tranh ảnh tư liệu gốc về chùa Keo và các sản phẩm văn hóa được hình thành từ tư liệu in rập, thu hút sự quan tâm đặc biệt của người dân địa phương và du khách.

In rập là phương pháp lưu giữ chính xác những chi tiết gốc, đồng thời tạo nên một lối tiếp cận giàu cảm xúc và thẩm mỹ với di sản. Mỗi bản rập thủ công trở thành sợi dây kết nối giữa hiện vật và cộng đồng, giữa nghệ thuật cổ truyền và công nghệ hiện đại.

Không chỉ tại chùa Keo Hành Thiện, kỹ thuật in rập thủ công còn được chuyển thể thành một hoạt động giáo dục, nghệ thuật, truyền cảm hứng đến cộng đồng tại Quần thể Danh thắng Tràng An. Tại đây, du khách có thể tận tay thực hiện một bản in rập truyền thống trên giấy dó, từ khâu pha màu, đặt khuôn, dùng con rập bọc vải và con lăn để in rập tranh.

Qua hoạt động này, không chỉ giúp du khách hiểu hơn về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật truyền thống, mà còn tạo ra một không gian trải nghiệm văn hóa mới mẻ, nơi mà di sản trở nên gần gũi và sống động hơn. Mỗi bản in rập đều là “độc bản” bởi mỗi thao tác, mỗi lần chạm mực, mỗi sắc độ màu đều mang dấu ấn cá nhân, ghi lại những khoảnh khắc sáng tạo khác nhau của mỗi người.

Có thể thấy, khi được thiết kế phù hợp, in rập, từ một kỹ thuật bảo tồn khoa học, có thể trở thành phương thức truyền tải, lan tỏa văn hóa sống động, bền vững. Mỗi bản tranh nhỏ là một lát cắt của ký ức văn hóa, góp phần đưa di sản đến gần hơn với đời sống thường nhật. Trải nghiệm bằng tay, hiểu bằng tâm và mang đến những giá trị đích thực, đó là hành trình “chạm tay vào di sản” theo đúng nghĩa.

Trong thời đại kỹ thuật số, việc chuyển đổi số trong hoạt động bảo tàng đã trở thành một xu hướng tất yếu trên toàn thế giới. Mục đích của xu hướng này là hiện đại hóa công tác bảo tồn di sản, tăng cường khả năng tiếp cận và hội nhập với sự phát triển chung của bảo tàng thế giới trong kỷ nguyên số. Mới đây, trong một chuyến đi học tập và trao đổi kinh nghiệm về bảo tồn di sản tại Ba Lan, TS Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã bày tỏ quan điểm rằng đã đến lúc các bảo tàng tại Việt Nam cần thiết phải có một phòng chuyển đổi số.

Việc thành lập phòng chuyển đổi số tại các bảo tàng không chỉ giúp hiện đại hóa công tác bảo tàng mà còn đóng góp quan trọng vào công tác bảo tồn di sản một cách bền vững. Qua đó, các bảo tàng có thể thu hút công chúng thế hệ mới và hội nhập quốc tế. Kinh nghiệm của Ba Lan, một quốc gia có hệ thống bảo tàng hiện đại và năng động bậc nhất Đông Âu, cho thấy việc thành lập phòng chuyển đổi số đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động của các bảo tàng.

Phòng chuyển đổi số tại các bảo tàng Ba Lan đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ chuyên biệt, bao gồm số hóa hiện vật, xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu, đăng tải nội dung lên các nền tảng số, phục vụ cho công tác in ấn, xuất bản, cũng như truyền thông và nghiên cứu. Đặc biệt, tất cả các bảo tàng tại Ba Lan đều được trang bị studio chụp ảnh chuyên nghiệp có diện tích lớn, hệ thống ánh sáng chuẩn bảo tàng và máy ảnh hiện đại với độ phân giải cao.

Những studio này là nơi thực hiện việc số hóa chi tiết từng hiện vật, từng tác phẩm nghệ thuật với tiêu chuẩn kỹ thuật cao, đảm bảo tính chân thực và sắc nét khi chuyển sang không gian số. Sau khi hoàn tất khâu chụp ảnh và xử lý hình ảnh, dữ liệu được cập nhật lên hệ thống nền tảng số và tích hợp vào cơ sở dữ liệu số hóa. Quá trình này là nền tảng quan trọng để chia sẻ hình ảnh các hiện vật đến với các chuyên gia, nhà nghiên cứu, sinh viên và công chúng trong nước và quốc tế.

Vậy nhưng, tại Việt Nam, việc thành lập phòng chuyển đổi số vẫn chưa trở thành ưu tiên đối với phần lớn các bảo tàng. Hầu hết các bảo tàng vẫn vận hành theo mô hình truyền thống và chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Các chuyên gia nhận định rằng nếu không có bước nhảy về công nghệ, bảo tàng sẽ tiếp tục lùi lại phía sau, không bắt kịp nhu cầu và tâm lý tiếp cận mới của công chúng.

Một thách thức lớn khác mà các bảo tàng tại Việt Nam đang phải đối mặt là thiếu nguồn lực để triển khai chuyển đổi số. Hầu hết các bảo tàng chưa có phòng chuyên trách cho chuyển đổi số. Việc số hóa hiện vật, nếu có, thường được thực hiện rời rạc, dưới dạng các dự án ngắn hạn, thuê ngoài. Điều này khiến dữ liệu thiếu đồng bộ, không bảo mật, khó duy trì và không phát huy được giá trị về lâu dài.

Trước những thách thức này, các chuyên gia cho rằng việc thành lập một quỹ chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng tại Việt Nam là hết sức cần thiết. Quỹ này sẽ tạo ra nguồn lực ổn định để hỗ trợ các bảo tàng từng bước hình thành phòng chuyển đổi số, triển khai số hóa hiện vật, xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển nền tảng trưng bày số một cách bài bản, bền vững. Qua đó, các bảo tàng tại Việt Nam có thể bắt kịp với xu thế phát triển chung của bảo tàng thế giới trong kỷ nguyên số.