Ở vùng đại ngàn phía Tây Quảng Ngãi, nơi nhịp sống hiện đại đang ngày càng sôi động, vẫn có những người lặng lẽ gìn giữ những thanh âm mộc mạc của núi rừng. Y Rum, một cô gái dân tộc Ba Na, là một trong số đó. Với tình yêu cháy bỏng dành cho âm nhạc truyền thống, Y Rum đã thành lập Câu lạc bộ Nghệ thuật Rum Y, nơi không chỉ dạy những nốt nhạc vang lên từ đá, từ ống nứa, mà còn thắp lên niềm tự hào dân tộc trong tâm hồn thế hệ trẻ.

Câu lạc bộ Nghệ thuật Rum Y được thành lập vào năm 2022, chuyên dạy những loại nhạc cụ truyền thống của các dân tộc thiểu số như đàn T’rưng, đàn đá và một số loại nhạc cụ hiện đại như Piano, Organ. Hiện có 38 học viên đang theo học lớp đàn T’rưng và 07 học viên theo học lớp đàn đá.

Y Rum, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Nghệ thuật Rum Y, cho biết: ‘Lứa tuổi đến với Câu lạc bộ là 5 tuổi, tới lớn là không giới hạn số tuổi. Ở đây các bạn người dân tộc Rơ Ngao cũng có, Ba Na cũng có và các bạn dân tộc Kinh cũng có. Để mà các bạn học viên làm quen với các loại đàn thì câu lạc bộ phải nắm bắt được tâm lý tuổi của từng học viên.’

Để học viên dễ tiếp cận, Y Rum chọn cách truyền đạt gần gũi, sinh động, kết hợp nhiều thực hành. Các em được học qua cảm nhận bằng tai, bằng tay và cả cảm xúc. Từ đó dần hình thành đam mê và sự hứng thú với âm nhạc dân tộc ngay từ những lần đầu.

Đàn đá và đàn T’rưng đều là nhạc cụ truyền thống của các dân tộc thiểu số ở vùng phía Tây Quảng Ngãi. Nếu đàn T’rưng có âm thanh vang, trong, dễ gợi cảm xúc và khá phù hợp với trẻ em nhờ cách chơi trực quan, thì đàn đá lại đòi hỏi người chơi phải có cảm âm tốt và lực tay ổn định để tạo ra âm thanh chính xác.

Y Rum cũng thường dành thời gian tìm đến các nghệ nhân – những ‘kho tàng sống’ của văn hóa dân tộc để học hỏi và khắc ghi những điều tưởng chừng mai một. Nghệ nhân ưu tú A Jar bày tỏ: ‘Mong muốn là nhiều người khác sẽ tiếp tục noi theo Y Rum, người đàn chị, người đi trước, những người đi sau tiếp nối nhiều hơn nữa. Góp phần rất quan trọng trong phát triển văn hóa, nhất là văn hóa âm nhạc cổ truyền.’

Không chỉ dừng lại ở các lớp học nhạc cụ từ những người trẻ dân tộc thiểu số như Y Rum, việc truyền dạy âm nhạc truyền thống ở Quảng Ngãi đã và đang được triển khai bằng nhiều hình thức đa dạng. Từ các hội thi, lớp truyền dạy do chính quyền tổ chức, đến những câu lạc bộ văn hóa dân gian được chính những nghệ nhân, người có uy tín ở các thôn, làng thành lập, truyền dạy đã góp phần tiếp nối và gìn giữ bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai vừa đạt được một mốc quan trọng trong mùa tuyển sinh năng khiếu nghệ thuật năm 2025. Với số lượng học sinh đăng ký theo học vượt xa chỉ tiêu ban đầu, trường đã thể hiện một tín hiệu tích cực về xu hướng theo đuổi nghệ thuật chuyên nghiệp trong giới trẻ, đặc biệt là con em của các đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo kế hoạch tuyển sinh cho năm học 2025-2026, trường đã đề ra chỉ tiêu tuyển sinh là 80 học sinh cho các chuyên ngành âm nhạc truyền thống, âm nhạc phương Tây, thanh nhạc và múa. Trong đợt 1, nhà trường đã tuyển được 77 học sinh, và trong đợt 2, có đến 140 em đăng ký theo học. Thạc sĩ Phùng Ngọc Long, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai, cho biết số lượng học sinh đăng ký vào chuyên ngành âm nhạc truyền thống đã tăng cao đáng kể.

Năm nay, các chuyên ngành múa và thanh nhạc cũng ghi nhận số lượng học sinh đăng ký nhiều hơn so với các năm trước. Điều này cho thấy rằng định hướng theo đuổi nghệ thuật đang dần nhận được sự quan tâm từ học sinh và gia đình. Nhà trường đã lên kế hoạch thực tế, khảo sát địa bàn tại các xã và tuyển sinh một số học sinh từ vùng đồng bào dân tộc và vùng biên giới. Đây là bước đi đầu tiên, khởi đầu cho việc nhà trường sẽ triển khai tuyển sinh năng khiếu nghệ thuật tại 95 phường, xã trong năm học tới.

Đồng Nai là địa phương có đông đồng bào dân tộc sinh sống. Nhà trường bày tỏ mong muốn phát hiện và bồi dưỡng những tài năng nghệ thuật, đặc biệt là trong các chuyên ngành âm nhạc truyền thống. Qua đó, tạo điều kiện cho các em có cơ hội tiếp cận một môi trường đào tạo nghệ thuật bài bản và có cơ hội phát triển theo con đường chuyên nghiệp.

Thạc sĩ Phùng Ngọc Long cũng cho biết, với sự gia tăng quan tâm đến nghệ thuật trong giới trẻ, trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động tuyển sinh và đào tạo, nhằm đáp ứng nhu cầu của học sinh và gia đình. Trường cũng hy vọng sẽ nhận được sự ủng hộ và hợp tác từ các địa phương, nhằm tạo cơ hội cho các em học sinh tiếp cận với môi trường nghệ thuật chuyên nghiệp.

Trước mắt, trường sẽ tập trung vào việc chuẩn bị cho năm học mới, bao gồm cả việc xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu của học sinh và xã hội. Trường cũng sẽ tăng cường hợp tác với các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp, nhằm tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận với môi trường nghệ thuật đa dạng và phong phú.