Luật An toàn thực phẩm đã có những đóng góp quan trọng trong việc thiết lập một khuôn khổ pháp lý nhằm kiểm soát và đảm bảo chất lượng thực phẩm tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau hơn 15 năm thực thi, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm đang đối mặt với nhiều thách thức và bất cập cần được giải quyết.
Một trong những vấn đề tồn tại là sự chồng chéo trong phân công và phân cấp nhiệm vụ giữa các cơ quan quản lý như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Công Thương. Điều này đã gây ra những khó khăn trong việc phối hợp và xử lý các vi phạm về an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, bộ máy tổ chức quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương còn thiếu đồng bộ và cồng kềnh. Hơn nữa, nguồn lực về con người và kinh phí hạn chế đã dẫn đến công tác thanh tra, kiểm tra chỉ mang tính hình thức, không thực sự hiệu quả.
Một điểm yếu lớn khác trong công tác quản lý an toàn thực phẩm là việc hậu kiểm chưa được chú trọng đúng mức. Các doanh nghiệp sau khi tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm thường không bị kiểm tra thường xuyên. Điều này tạo cơ hội cho thực phẩm kém chất lượng và giả mạo giấy tờ len lỏi vào thị trường, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng. Ngoài ra, việc quảng cáo thổi phồng công dụng của sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thực phẩm bổ sung cũng gây ra những hiểu lầm nghiêm trọng cho người tiêu dùng, ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
Trước những bất cập này, Bộ Y tế đang tích cực xây dựng dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với nhiều điểm mới nhằm tăng cường hiệu quả quản lý. Dự thảo đề xuất tăng cường hậu kiểm, minh bạch hóa trách nhiệm trong toàn bộ chuỗi sản xuất – kinh doanh thực phẩm. Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung các hành vi bị cấm trong quảng cáo thực phẩm trên nền tảng trực tuyến, nhằm kiểm soát tốt hơn việc quảng cáo và thông tin đến người tiêu dùng.
Dự thảo cũng đề xuất tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm, lên tới 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức. Việc tăng cường các biện pháp xử phạt này nhằm răn đe và ngăn chặn các hành vi vi phạm về an toàn thực phẩm, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Mục tiêu của việc sửa đổi Luật An toàn thực phẩm lần này là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, cải cách thủ tục hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng. Điều này trở nên đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phức tạp và đa dạng, đòi hỏi một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hiệu quả và minh bạch hơn.
