Tuổi trẻ Quảng Ninh đã và đang phát huy vai trò tiên phong, xung kích trong công cuộc xây dựng đời sống văn hóa tại cơ sở. Điều này không chỉ góp phần giữ gìn và lan tỏa những giá trị truyền thống tốt đẹp mà còn tích cực tham gia xây dựng lối sống văn minh, hiện đại phù hợp với yêu cầu phát triển nhanh, bền vững của tỉnh.
Với phương châm ‘Mỗi đoàn viên, thanh niên là một hạt nhân văn hóa’, các cấp bộ Đoàn – Hội – Đội trong toàn tỉnh đã đẩy mạnh tổ chức nhiều phong trào hành động thiết thực. Những phong trào này tạo môi trường để đoàn viên, thanh niên phát huy vai trò chủ thể trong xây dựng đời sống văn hóa. Đáng chú ý là chiến dịch truyền thông ‘Thanh niên xung kích, sáng tạo tham gia phát triển văn hóa, con người giàu bản sắc Quảng Ninh’ do Tỉnh Đoàn phát động từ cuối năm 2024. Chiến dịch này đã thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên hưởng ứng và nổi bật là trào lưu ‘Quảng Ninh trong tôi là…’ – một trong hai hoạt động trọng điểm của chiến dịch. Trào lưu này đã lan tỏa mạnh mẽ trên các nền tảng số với hơn 4.200 sản phẩm truyền thông do chính thanh thiếu niên sáng tạo. Qua đó, góp phần quảng bá nét đẹp văn hóa, ẩm thực, du lịch và con người Quảng Ninh.
Để định hướng thanh niên tham gia sâu rộng vào công tác xây dựng đời sống văn hóa, các cơ sở Đoàn đã chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Họ tổ chức các diễn đàn, tọa đàm, sinh hoạt chuyên đề về văn hóa, lối sống. Qua đó khơi dậy tinh thần trách nhiệm, hoài bão cống hiến và động lực phấn đấu trong mỗi đoàn viên, thanh niên. Các cuộc vận động, phong trào lớn như: ‘Thanh niên tình nguyện’, ‘Sinh viên 5 tốt’, ‘Học sinh 3 rèn luyện’, ‘Thanh niên làm theo lời Bác’, ‘Ngày hội văn hóa dân gian trường học’, ‘Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Quảng Ninh thế hệ mới’… đã góp phần quan trọng trong việc hình thành lối sống đẹp, có trách nhiệm. Điều này giúp loại bỏ những hành vi lệch chuẩn, tiêu cực trong thanh niên.
Trong các đợt cao điểm như Tháng Thanh niên, Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè, lực lượng đoàn viên, thanh niên toàn tỉnh đã tham gia hàng nghìn công trình, phần việc cụ thể, thiết thực. Những hoạt động này phù hợp với nhu cầu thực tế tại cơ sở và tiêu biểu như: Thắp sáng đường quê bằng đèn năng lượng mặt trời; trồng và chăm sóc cây xanh; chỉnh trang khuôn viên cơ quan, trường học, nhà văn hóa; xây dựng các tuyến phố văn minh ‘Sáng – xanh – sạch – đẹp – văn minh – an toàn’; tổ chức các hoạt động làm sạch biển, bảo vệ môi trường… Những việc làm này đã và đang góp phần tích cực vào việc xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và đô thị văn minh.
Việc cụ thể hóa phong trào ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa’ thông qua việc thanh niên đảm nhận tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới, văn minh đô thị đã tạo nên những điểm sáng nổi bật. Cách làm hay, sáng tạo của tuổi trẻ Quảng Ninh đã được thể hiện qua các hoạt động như Hội trại bản sắc dân tộc, biểu diễn nghệ thuật và trò chơi dân gian tại phố đi bộ Tiên Yên; CLB Thuyết minh viên tại vùng đất địa đầu Móng Cái; hay các mô hình thanh niên khởi nghiệp gắn với phát triển nghề truyền thống, du lịch cộng đồng như Kỳ Thượng Am Váp Farm, Homestay Pạc Sủi… Những mô hình này không chỉ góp phần bảo tồn giá trị văn hóa mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững dựa trên nền tảng văn hóa bản địa.
Trong bối cảnh chuyển đổi số, lực lượng thanh niên Quảng Ninh cũng là lực lượng tiên phong trong ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Việc triển khai mã QR tại các di tích, địa chỉ đỏ, tích hợp giọng thuyết minh AI không chỉ giúp người dân và du khách dễ dàng tiếp cận thông tin mà còn là bước tiến mới trong số hóa văn hóa, phù hợp với xu hướng phát triển của thời đại.
Bằng tinh thần xung kích, sáng tạo, bản lĩnh và trách nhiệm, tuổi trẻ Quảng Ninh đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng đời sống văn hóa từ cơ sở. Đây cũng chính là yếu tố nền tảng góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh quan trọng, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới.
