Chính phủ đã giao Bộ Nội vụ nhiệm vụ trình ban hành Nghị định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập, bao gồm cả cấp xã. Mới đây, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã ký ban hành Công văn 14/CV-BCĐ năm 2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Chính phủ. Công văn này hướng dẫn giải quyết các khó khăn, vướng mắc khi vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Một trong những vấn đề hiện nay là sự không thống nhất trong quy định pháp lý về thẩm quyền thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Nghị định số 118/2021/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính một cửa, một cửa liên thông tại bộ phận một cửa và cổng dịch vụ công quốc gia. Do đó, Ban Chỉ đạo giao Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan hướng dẫn cụ thể, rõ ràng về thẩm quyền quyết định thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công để địa phương áp dụng thống nhất.
Đồng thời, Bộ Nội vụ cũng được giao nhiệm vụ xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã. Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng được giao nhiệm vụ xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Trong đó gồm: Tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính; tiêu chí, điều kiện, thủ tục công nhận xã đảo, xã an toàn khu, vùng an toàn khu; tổ chức, hoạt động của thôn, tổ dân phố; các quy định về trình tự lập, quản lý hồ sơ địa giới đơn vị hành chính.
Bộ Tài chính cũng được giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan hướng dẫn cụ thể và hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về định mức, tiêu chuẩn đơn giá còn thiếu, chưa phù hợp với thực tiễn. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng cần rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật liên quan đến công tác giao nhiệm vụ đặt hàng, đấu thầu dịch vụ công, mua sắm dịch vụ công.
Trước đó, theo hướng dẫn của Chính phủ, đối với lĩnh vực giáo dục, các trường trung học cơ sở, tiểu học, mầm non công lập sẽ được giữ nguyên và chuyển giao cho chính quyền địa phương cấp xã quản lý. Đối với trung tâm giáo dục nghề nghiệp, trung tâm giáo dục thường xuyên thuộc UBND cấp huyện hiện nay sẽ chuyển về Sở Giáo dục và Đào tạo quản lý và tổ chức lại để thực hiện cung ứng dịch vụ theo khu vực liên xã, phường.
Đối với lĩnh vực y tế, các Trạm Y tế xã, phường hiện có sẽ được duy trì để đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn. Căn cứ vào diện tích, quy mô dân số của đơn vị hành chính cấp xã mới, UBND cấp tỉnh có thể tổ chức lại thành 1 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND cấp xã để thực hiện nhiệm vụ về phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân trên địa bàn.
