Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có tỷ lệ nhiễm giun sán từ thực phẩm cao, một vấn đề đáng báo động do thói quen ăn uống phổ biến như ăn gỏi cá, thịt sống, nội tạng động vật hoặc thực phẩm chưa được nấu chín kỹ. Theo số liệu từ Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, khoảng 33 triệu người dân Việt Nam thuộc nhóm có nguy cơ cao nhiễm giun sán, với tỷ lệ mắc bệnh dao động từ 20% đến 50% tùy theo khu vực.
Thói quen ăn sống hoặc ăn tái đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe mà người trẻ thường chủ quan bỏ qua. Một số loại thực phẩm được xác định có nguy cơ cao nhiễm giun sán và ký sinh trùng bao gồm: gan và mật động vật, lòng, phá lấu, tiết canh và máu sống, cá nước ngọt sống, thịt heo, bò tái, cua, tôm sống hoặc chưa nấu kỹ, và thịt heo rừng hoặc thú hoang dã.
Các biểu hiện ban đầu khi nhiễm ký sinh trùng có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ, ngứa, mệt mỏi và chán ăn kéo dài. Trong những trường hợp nặng, giun sán có thể gây tắc ruột hoặc các biến chứng nguy hiểm như viêm não.
Khi nghi ngờ đã ăn phải thực phẩm nhiễm sán, mọi người cần giữ bình tĩnh, theo dõi kỹ các biểu hiện của cơ thể trong vòng 24-72 giờ và đến cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm phân, máu nhằm tìm kiếm ký sinh trùng. Đặc biệt, không nên tự ý dùng thuốc khi chưa xác định rõ loại ký sinh trùng, vì mỗi loại giun sán cần có phác đồ điều trị khác nhau.
Để phòng ngừa các bệnh từ thực phẩm, bao gồm cả nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, mọi người cần tuân thủ 5 nguyên tắc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): giữ vệ sinh sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ thức ăn, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, và sử dụng nguyên liệu cũng như nước an toàn.
Việc nâng cao ý thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các nguyên tắc trên được xem là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình trước các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ giun sán và ký sinh trùng. Mọi người cần tích cực tìm hiểu và áp dụng kiến thức về an toàn thực phẩm để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sức khỏe.
Nâng cao ý thức cộng đồng về vấn đề này thông qua việc phổ biến kiến thức và thông tin cần thiết có thể giúp giảm thiểu tình trạng nhiễm giun sán và ký sinh trùng. Sự phối hợp giữa các cơ quan y tế, nhà trường, và gia đình trong việc giáo dục về an toàn thực phẩm là rất quan trọng.
Mỗi cá nhân cần phải chủ động bảo vệ sức khỏe của mình và những người thân yêu bằng cách thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa. Sự cảnh giác và hiểu biết đúng đắn về các rủi ro liên quan đến việc ăn uống không an toàn có thể giúp ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.
